Dziesięcioro sędziów Trybunału Konstytucyjnego w stanie spoczynku napisało list otwarty do prezydenta, marszałków Sejmu i Senatu i ministra sprawiedliwości, domagając się uchwalenia nowej ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa - poinformował w czwartek RMF FM.
Sędziowie Trybunału Konstytucyjnego w stanie spoczynku - Andrzej Rzepliński, Stanisław Biernat, Wojciech Hermeliński, Ewa Łętowska, Janusz Niemcewicz, Jerzy Stępień, Sławomira Wronkowska-Jaśkiewicz, Mirosław Wyrzykowski, Andrzej Zoll i Adam Strzembosz – w reakcji na wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 19 listopada dotyczący Sądu Najwyższego i Krajowej Rady Sądownictwa. zażądali od przedstawicieli władzy ustawodawczej i wykonawczej uchwalenia między innymi nowej ustawy o KRS.
"Przywrócić zgodność systemu powoływania sędziów z zasadami unijnymi"
"Nowa ustawa o Krajowej Radzie Sądownictwa powinna gwarantować taki sposób wyłaniania 15 sędziów-członków KRS, który będzie zgodny z systemową, historyczną i funkcjonalną wykładnią art. 187 Konstytucji, powodujący, iż sędziowie ci będą spełniać wymogi niezawisłości i bezstronności, a także sprawiedliwości zapisane w art. 45 Konstytucji" - postulują sędziowie w stanie spoczynku.
Domagają się również zmian procedury powoływania sędziów. "Należy w jak najszybszym czasie przywrócić zgodność naszego systemu powoływania sędziów z zasadami i wartościami unijnymi bowiem niezawisłość sędziowska musi być gwarantowana także w kontekście procedury powoływania sędziów" - napisali w liście.
Sędziowie Trybunału Konstytucyjnego w stanie spoczynku piszą, że nowa ustawa o KRS powinna gwarantować osobom powołanym od 2018 r. na stanowiska sędziowskie prawo do złożenia piastowanego urzędu sędziego z jednoczesnym prawem do ubiegania się o powołanie na to stanowisko w drodze uchwały KRS ukształtowanej zgodnie z wartościami i zasadami Konstytucji oraz Traktatu o Unii Europejskiej.
"Organy konstytucyjne Rzeczypospolitej nie mogą utrzymywać ani wprowadzać regulacji, które pozwalałyby na to, by w systemie prawnym wydawane były orzeczenia przez sędziów, którzy nie spełniają wymogów prawa Unii Europejskiej. Odpowiedzialność za prawidłowe wykonanie wyroku TSUE ciąży także na prezesach sądów, sędziach, KRS oraz wszystkich odpowiednich władzach państwowych, by bezzwłocznie zareagować na wyrok TSUE" - uzasadniają.
Zdaniem sygnatariuszy, brak nowych ustaw "pogłębi chaos" w polskim systemie prawnym, gdyż "wszystkie nominacje sędziowskie, w tym awanse od roku 2018 będą mogły zostać uznane za dokonane z naruszeniem wymagań prawa unijnego".
Podają również, że polscy sędziowie są ich zdaniem adresatami "zmasowanych ataków organizowanych przez struktury państwowe lub osoby zatrudnione w tych strukturach (Ministerstwo Sprawiedliwości, Krajowa Rada Sądownictwa)".
Wyrok unijnego trybunału
Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) wydał 19 listopada wyrok w odpowiedzi na pytania prejudycjalne zadane przez Izbę Pracy Sądu Najwyższego. Orzekł, że polski Sąd Najwyższy ma badać niezależność nowej Izby Dyscyplinarnej, by ustalić, czy może ona rozpoznawać spory dotyczące przejścia sędziów Sądu Najwyższego w stan spoczynku.
Zdaniem TSUE, gdyby Sąd Najwyższy uznał, że Izbie Dyscyplinarnej brak niezależności i bezstronności, mógłby - zgodnie z wyrokiem Trybunału - przestać stosować przepisy, na mocy których to właśnie do Izby Dyscyplinarnej należy rozpoznawanie sporów dotyczących przejścia sędziów Sądu Najwyższego w stan spoczynku.
W komunikacie prasowym wydanym po ogłoszeniu wyroku, Trybunał stwierdził między innymi, że nowa Krajowa Rada Sądownictwa przedkładająca wnioski z rekomendacją do powołania na stanowisko sędziego może zostać uznana za obiektywną, "pod warunkiem jednak", że sama będzie "wystarczająco niezależna od władzy ustawodawczej i wykonawczej".
Stanowisko nowej Krajowej Rady Sądownictwa
W opublikowanym w czwartek, 21 listopada, stanowisku odnoszącym się do wyroku TSUE Krajowa Rada Sądownictwa podkreśliła, że Sąd Najwyższy nie może podważyć legalności innych konstytucyjnych organów Rzeczpospolitej Polskiej i nie ma kompetencji do wypowiadania się abstrakcyjnie o obowiązujących ustawach.
KRS dodała również, że stanowisko Trybunału Sprawiedliwości UE jest zgodne z większością argumentów przedstawionych przez pełnomocników Rady wyrażonych na rozprawie ustnej.
"Trybunał nie zakwestionował umocowania Krajowej Rady Sądownictwa i Izby Dyscyplinarnej Sądu Najwyższego, a wskazał jedynie, że sąd krajowy może dokonywać oceny w jednostkowej sprawie, czy organ krajowy – właściwy zgodnie z przepisami krajowymi – jest sądem niezawisłym i bezstronnym w rozumieniu art. 47 Karty Praw Podstawowych. Tym samym potwierdził, że respektuje sfery zastrzeżone dla Państw Członkowskich" - oświadczyła KRS.
Autor: asty/adso / Źródło: PAP
Źródło zdjęcia głównego: Wikimedia (CC BY SA 2.0)/ Adrian Grycuk