48 organizacji społecznych krytykuje zmiany dotyczące wyborów. Piszą o "oznace braku szacunku"

Autorzy dokumentu napisali, że "z niepokojem przyjmują rozpoczęte w Sejmie prace nad projektem nowelizacji Kodeksu wyborczego, wprowadzającym daleko idące zmiany w procesie organizacji i przeprowadzenia wyborów".

"Jako organizacje zaangażowane w obserwację procesu wyborczego, a także dbające o demokratyczne podstawy prawne przeprowadzenia wyborów wzywamy do zaniechania prób zmian w Kodeksie wyborczym ze względu na czas i tryb ich wprowadzenia oraz zawarte w proponowanej ustawie treści" - czytamy.

"Nasze działania jako organizacji społecznych nakierowane są przede wszystkim na zwiększenie aktywnego udziału obywateli w procesie wyborczym, a także zaufania do wyborów i ich wyniku. Tym bardziej ubolewamy, że nie dopuszczono odpowiednio wcześnie do publicznej dyskusji o zmianach w prawie wyborczym, a ocena proponowanych zmian odbywa się tylko w kontekście zbliżających się wyborów" - dodano w dokumencie.

To - zdaniem autorów - "oznaka braku szacunku wobec uczestników procesu wyborczego: administracji wyborczej, samorządów, przyszłych kandydatów, a przede wszystkim nas - obywateli".

Autorzy wskazują na kilka zapisów projektu, które w ich ocenie "budzą obawy". Piszą między innymi o "przekazaniu rządowi administrowania rejestrem wyborców, co oznacza centralizację i zarządzanie danymi wyborców de facto bez żadnej zewnętrznej kontroli". Zwracają też uwagę, że projekt proponuje "wprowadzenie diet dla mężów zaufania, uzależniając ich wypłatę od przewodniczącego komisji, co oznacza, że wynagrodzenie osoby kontrolującej zależy od podpisu osoby, której praca ma być kontrolowana".

Niepokój autorów budzi też "obowiązek zgłaszania obserwatorów społecznych i mężów zaufania w celu umożliwienia im przesyłania zarejestrowanych filmów i zdjęć zawierających nieprawidłowości w procesie wyborczym na specjalnie stworzoną - nieistniejącą dzisiaj i niesprawdzoną - platformę internetową" oraz "wymóg niezwłocznego usunięcia tych treści z własnych aparatów i telefonów, co uniemożliwia wykorzystanie nagrania jako dowodu przed wymiarem sprawiedliwości".

Jak czytamy w stanowisku organizacji, "zmiany i ułatwienia w dostępie do lokali wyborczych, prezentowane jako profrekwencyjne, skierowane zostały do mieszkańców małych miejscowości", a "pomija się jednocześnie problemy wynikające ze zbyt dużych obwodów wyborczych w miastach, a także z trudności, które z głosowaniem mają obywatele mieszkający za granicą".

Pod dokumentem podpisało się 48 organizacji:

Fundacja Odpowiedzialna Polityka, Komitet Obrony Demokracji - Obywatelska Kontrola Wyborów, Obserwatorium Wyborcze, Akcja Demokracja, Alliance4Europe, European Fem Institute , Forum Obywatelskiego Rozwoju – FOR, Fundacja Centrum im. Profesora Bronisława Geremka, Fundacja dla Polski, Fundacja Grand Press, Fundacja im. Stefana Batorego, Fundacja Kongres Obywatelskich Ruchów Demokratycznych, Fundacja Panoptykon, Fundacja Pro Diversity, Fundacja Pro Edu Cadis, Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego, Fundacja Stocznia, Fundacja trzeci.org, Fundacja Wolności, Fundacja Wolności Gospodarczej, Green REV Institute, Helsińska Fundacja Praw Człowieka, Inicjatywa Wolne Sądy, Instytut Spraw Publicznych, Kampania Przeciw Homofobii, Kongres Świeckości, Obywatele RP, Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych, Otwarta Rzeczpospolita - Stowarzyszenie przeciw Antysemityzmowi i Ksenofobii, Protest z Wykrzyknikiem, Sieć Obywatelska Watchdog Polska, Stowarzyszenie 61 / MamPrawoWiedziec.pl, Stowarzyszenie Adwokackie Defensor Iuris, Stowarzyszenie Ekologiczne EKO-UNIA, Wrocław, Stowarzyszenie Europejska Demokracja - Nadzieja i Otwartość, Stowarzyszenie Inicjatywa Obywatelska Pro Civium, Stowarzyszenie "Jesteśmy Razem" w Kaliszu Pomorskim, Stowarzyszenie Klucz Stop Społecznym Wykluczeniom, Stowarzyszenie Kongres Kobiet, Stowarzyszenie Prokuratorów LEX SUPER OMNIA, Stowarzyszenie Radomianie dla Demokracji, Stowarzyszenie Sędziów Polskich IUSTITIA, Stowarzyszenie Sędziów THEMIS, Stowarzyszenie Szlakiem Kobiet, Stowarzyszenie Wiosna bez Barier, Stowarzyszenie Wolność Równość Demokracja, Towarzystwo Dziennikarskie, Warszawa, Queer UW.

Premier Mateusz Morawiecki został zapytany we wtorek na konferencji prasowej, czy proponowane przez PiS zmiany nie są wprowadzane w obawie przed porażką w jesiennych wyborach.

- Chcemy, by każdy obywatel, niezależnie od tego czy żyje w wielkim mieście i do lokalu wyborczego ma jedną przecznicę, ulicę, pięć minut drogi, czy taki, który do lokalu wyborczego ma pięć kilometrów i jest starszą osobą, miał szanse zagłosować - powiedział.

Według Morawieckiego każdy obywatel, który pomyśli o tym w sposób odseparowany od "niepotrzebnych politycznych emocji" przyzna rację co do tego, że "dobrze jest poszerzać zakres mechanizmów i procedur demokratycznych". Poza tym - powiedział premier - zmiany dotyczą tego, aby wybory "były jak najbardziej transparentne, jak najbardziej czytelne, w 100 procentach uczciwe".

Podkreślił, że transparentności ma służyć obecność tak zwanych mężów zaufania czy przezroczyste urny. Zaznaczył, że sam jest zwolennikiem kamer w każdym lokalu wyborczym. - Sądzę, że to jest bardzo czytelna propozycja ustawowa - dodał.