Wiceminister sprawiedliwości: to piękny dzień dla Polski

Sejm 23 stycznia zdecydował się odrzucić uchwałę Senatu, który nie zaakceptował nowelizacji ustaw o ustroju sądów powszechnych, Sądzie Najwyższym i niektórych innych ustaw. Nowela trafiła na biurko prezydenta, głowa państwa miała 21 dni na podjęcie decyzji w jej sprawie. We wtorek prezydent podpisał ustawę.

Decyzję Andrzeja Dudy komentował w wydaniu specjalnym "Kropki nad i" wiceminister sprawiedliwości Michał Wójcik. Ocenił, że to "piękny dzień dla Polski, Polaków, obywateli naszego pięknego kraju". - Pan prezydent podpisał ważną ustawę. To jest zwycięstwo demokracji. Nie będzie sędziokracji - powiedział.

- Nie będzie sędziokracji, czyli nie będzie tak, że trzecia władza będzie się stawiała ponad dwiema pozostałymi władzami: wykonawczą i ustawodawczą - tłumaczył wiceminister. Jak powiedział, jego zdaniem władza sądownicza stawia się ponad dwie pozostałe "w momencie podważania prerogatyw prezydenckich". Jedną z prerogatyw prezydenckich jest mianowanie sędziów.

- Jeżeli sędzia podważa status innego sędziego, to jest tak naprawdę podważenie całego narodu - przekonywał Wójcik.

Zapytany, co się stanie, jeśli Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej stwierdzi niezgodność nowych przepisów z prawem Unii Europejskiej, wiceminister odpowiedział: - Nie siedzę w głowach sędziów TSUE.

- Wiem jedno: dzisiaj wygrali Polacy, wygrała Polska, wygrała demokracja. Czarny dzień dla opozycji - powiedział.

Wiceminister sprawiedliwości odniósł się także do sprawy sędziego Pawła Juszczyszyna, wobec którego we wtorek nieuznawana przez Sąd Najwyższy Izba Dyscyplinarna zdecydowała o zawieszaniu i obniżeniu o 40 proc. jego wynagrodzenia.

Sędzia Paweł Juszczyszyn jako sędzia sądu rejonowego delegowany do Sądu Okręgowego w Olsztynie, rozpatrując w listopadzie ubiegłego roku apelację w sprawie cywilnej, uznał za konieczne rozstrzygnięcie, czy sędzia nominowany przez nową KRS był uprawniony do orzekania w pierwszej instancji. W wydanym postanowieniu nakazał Kancelarii Sejmu przedstawienie list poparcia kandydatów do nowej Krajowej Rady Sądownictwa.

- Sama uchwała trzech izb Sądu Najwyższego [dotycząca nieuznawania Izby Dyscyplinarnej SN jako sądu - przyp. red.] jest bardzo ciekawa. W moim przekonaniu ona w ogóle nie rodzi skutków prawnych, ale nawet jeżeli rodzi skutki prawne, to czemu sędzia Juszczyszyn nie zajrzał do tej uchwały - mówił Wójcik.

Jak dodał, "jemu [Pawłowi Juszczyszynowi - przyp. red.] już nie wolno wzywać ministra sprawiedliwości czy Kancelarii Sejmu do przedstawiania dokumentów, bo ta uchwała [Sądu Najwyższego - red.] mówiła, że wszystko, co jest do momentu podjęcia tej uchwały, jest ważne. Więc sędzia Juszczyszyn nie ma do tego prawa".

Nowelizacja między innymi Prawa o ustroju sądów i ustawy o Sądzie Najwyższym, a także o sądach administracyjnych, wojskowych i prokuraturze, wprowadza odpowiedzialność dyscyplinarną sędziów za działania lub zaniechania mogące uniemożliwić lub istotnie utrudnić funkcjonowanie wymiaru sprawiedliwości, za działania kwestionujące skuteczność powołania sędziego oraz za działalność publiczną niedającą się pogodzić z zasadami niezależności sądów i niezawisłości sędziów.

Ponadto nowelizacja wprowadza zmiany w procedurze wyboru pierwszego prezesa Sądu Najwyższego. Kandydata na to stanowisko będzie mógł zgłosić każdy sędzia SN. W razie problemów z wyborem kandydatów ze względu na brak kworum w ostatecznym stopniu planowanej procedury do ważności wyboru będzie wymagana obecność 32 sędziów SN.

Nowe przepisy są krytykowane między innymi przez opozycję i część środowiska sędziowskiego. Negatywne opinie prawne w sprawie niektórych proponowanych rozwiązań wyrazili między innymi Rzecznik Praw Obywatelskich i Sąd Najwyższy. Ustawa została także krytycznie oceniona przez Komisję Europejską oraz Komisję Wenecką, organ doradczy Rady Europy.

Według Komisji Weneckiej niektóre z zapisów przyjętych przez Sejm mogą być postrzegane jako dalsze osłabienie niezależności sądownictwa w Polsce. W opinii tej zaapelowano też o inne rozwiązania, by uniknąć kryzysu. Komisja zarekomendowała również, by nie przyjmować zapisów dotyczących postępowań dyscyplinarnych wobec sędziów.