KO żąda wyjaśnień w sprawie milionów dla fundacji związanej z Kukizem. 15 pytań do premiera Morawieckiego

Wirtualna Polska podała, że Fundacja "Potrafisz Polsko!" związana z Pawłem Kukizem dzięki premierowi Mateuszowi Morawieckiemu otrzymała 4,3 miliona złotych. Kukiz jest członkiem rady tej fundacji. Przyznane pieniądze mają być przeznaczone na realizację projektu "Instytut Demokracji Bezpośredniej" i przeprowadzenie "obywatelskiej kampanii edukacji społecznej na rzecz wyegzekwowania art. 4 Konstytucji".

Zarządzenie w tej sprawie szef rządu wydał 10 dni po tym, jak Kukiz poskarżył się w mediach, że nie ma pieniędzy na działalność polityczną. Na pytania o dotację zadane przez reportera TVN24, odpowiedziało Centrum Informacyjne Rządu. CIR odpisało, że "oferta spełniła wymogi formalne określone w przepisach ustawy", a "za zleceniem realizacji tego zadania przemawiały przesłanki o zwiększeniu świadomości i wiedzy obywateli w zakresie demokracji bezpośredniej".

Lider Kukiz'15 był pytany w środę rano w Programie Trzecim Polskiego Radia o przyznane pieniądze na inicjatywę fundacji. - To jest projekt, o którym rozmawiałem z panem premierem od roku co najmniej, o konieczności edukacji polskiego społeczeństwa w zakresie instytucji (…) demokratycznych - przekonywał. Kukiz mówił, że "to jest projekt, którym fundacja kieruje." - Fundacja nie pozyskuje ani jednego grosza, żadnych 10 procent i tak dalej z tytułu prowadzenia tego projektu - dodał.

Polityk przekazał, że "ten projekt dopiero rusza". - W tej chwili zdobyliśmy pieniądze na jego realizację. Jak będzie realizowany, to ludzie będą mieli możliwość obserwowania tego na stronie internetowej tego projektu. My się tym projektem opiekujemy, tutaj ani grosz nie zostaje w fundacji - powtórzył.

Dopytywany na co zatem ta ponad cztery miliony złotych, odparł, że "przede wszystkim na platformę do e-votingu blockchain (rodzaj technologii - przyp. red.), ona kosztuje jakąś jedną trzecią, jedną czwartą tej kwoty".

- To jest taka platforma, która będzie przeznaczona dla każdego. To nie jest jakaś platforma dla fundacji, własność fundacji, tylko na przykład, jeśli spółdzielnia mieszkaniowa będzie chciała zrobić jakieś głosowanie, jeśli samorządy, wspólnoty lokalne czy tego typu podmioty będą chciały przeprowadzić jakieś głosowanie, dostają klucz do tej platformy i robią sobie wiarygodne, rzetelne głosowanie - dodał.

Posłowie Koalicji Obywatelskiej Michał Szczerba i Dariusz Joński złożyli w sprawie dotacji interpelację do premiera Mateusza Morawieckiego.

"Jesteśmy wstrząśnięci trybem i okolicznościami przekazania środków Fundacji Kukiza na promocję idei polityczno-wyborczych posłów koła Kukiz’15 w roku wyborczym! Żądamy wyjaśnień!" - napisał w środę rano na Twitterze Szczerba, informując o piśmie do szefa rządu.

Posłowie zwrócili się do Morawieckiego o udzielenie odpowiedzi na 15 pytań:

"1. Czy i kiedy wpłynęła do Prezesa Rady Ministrów lub KPRM oferta Fundacji na realizację zadania publicznego pn. 'Instytut Demokracji Bezpośredniej'?

2. Czy przekazanie środków Fundacji było zgodne z zobowiązaniami wynikającymi z Ustawy o finansach publicznych, w szczególności, czy wydatek ten był celowy i oszczędny?

3. Czy dokonując tego wydatku spełniono ustawowe zasady: uzyskania najlepszych efektów z danych nakładów; optymalnego doboru metod i środków służących osiągnięciu założonych celów; w sposób umożliwiający terminową realizację zadań; w wysokości i terminach wynikających z wcześniej zaciągniętych zobowiązań?

4. Na jakiej podstawie dokonano oceny doświadczenia Fundacji w zakresie realizacji zadań publicznych, skoro na podstawie dostępnych źródeł, takiego doświadczenia ona nie posiada?

5. Czy dokonano oceny zasobów kadrowych (i - red.) organizacyjnych Fundacji do realizacji zadania publicznego, skoro na podstawie dostępnych źródeł Fundacja nie zatrudniała żadnej osoby na podstawie stosunku pracy we wcześniejszych okresach sprawozdawczych?

6. Czy rozważano możliwość realizacji zadania publicznego dotyczącego promocji 'referendów i istniejących w polskim prawie instrumentów zaangażowania obywateli' przy wykorzystaniu aktualnych zasobów administracji publicznej, w tym jednostek podległych bezpośrednio Prezesowi Rady Ministrów?

7. Czy Fundacja 'Potrafisz Polsko' jest tą samą fundacją, która utworzyła Komitet wyborczy wyborców KUKIZ’15? Czy obecny Prezes Zarządu Fundacji Zbigniew Oborski, a wcześniej Członek Zarządu Fundacji, był Pełnomocnikiem wyborczym Komitetu wyborczego wyborców KUKIZ’15? Czy obecna Członek Zarządu Fundacji Aleksandra Anna Ziółkowska była Pełnomocnikiem finansowym Komitetu wyborczego wyborców KUKIZ’15?

8. Czy w umowie z Fundacją zawarto postanowienia wyłączające możliwość wykorzystania środków publicznych do promocji programu politycznego posłów z Koła poselskiego KUKIZ’15 – Demokracja Bezpośrednia – Pawła Kukiza i Jarosława Sachajko, zasiadających w Organie Fundacji?

9. Czy jeśli posłowie Paweł Kukiz i Jarosław Sachajko będą kandydatami komitetu wyborczego utworzonego przez partię Prawo i Sprawiedliwość, a środki publiczne przeznaczone na realizację zadania przeznaczone będą na promocję ich programu politycznego (wyborczego), będzie istniała przesłanka dla PKW do odrzucenia sprawozdania finansowego?

10, Czy Prezes Rady Ministrów czekał z podpisaniem przedmiotowego rozporządzenia (nr 8 z dnia 10 lutego 2023 r.) na ujawnienie zmiany w KRS polegającej na zastąpieniu Pana Macieja Prostko przez posła Jarosława Sachajko w Radzie Fundacji, co nastąpiło w dniu 9 lutego 2023 r.? Czy celem było zdominowanie Organu Fundacji przez posłów Koła poselskiego KUKIZ’15 – Demokracja Bezpośrednia?

11. Czy umowa z Fundacją zawiera obowiązek stosowania przez Fundację ustawy Prawo zamówień publicznych albo innych przepisów dotyczących konkurencyjnego zakupu towarów lub usług?

12. Czy w ostatnich ośmiu latach w tym samym trybie Prezes Rady Ministrów lub KPRM dokonywała przekazywania dotacji na fundacje lub stowarzyszenia, w których organach zasiadali posłowie na Sejm IX kadencji? Jeśli tak, to w odniesieniu do jakich organizacji i w jakiej kwocie przekazano dotacje?

13. Do kiedy obowiązuje umowa z Fundacją?

14. Dlaczego poseł Jarosław Sachajko nie ujawnił się jeszcze jako beneficjent rzeczywisty dla Fundacji, mimo że powinien dokonać tego w ciągu 7 dni od dnia od powołana do organu fundacji?

15. Czy przekazywanie Fundacji, której organ kontrolują posłowie wspierający w głosowaniach rząd, środków publicznych przez KPRM na promocję ich programu wyborczego nie naruszy zasad równości wyborów?".

Szczerba i Joński mówili o tej sprawie także na konferencji w Sejmie. - Kluczowe pytanie, które stawiamy premierowi Morawieckiemu, to pytanie o równość wyborów - wyjaśniał Szczerba. - Jak to jest możliwe, że akurat ta fundacja, fundacja, w której zasiadają posłowie wspierający w głosowaniach (Jarosława) Kaczyńskiego, otrzymuje dotację na promocje swoich idei politycznych idei wyborczych? - pytał.

Przekonywał, że Sachajko i Kukiz znajdą się na listach Prawa i Sprawiedliwości i pytał, czy w związku z tym "przykazanie tej dotacji de facto nie będzie nielegalnym finansowaniem komitetu wyborczego, który utworzy Prawo i Sprawiedliwość". - A jeżeli tak będzie, to jak w przyszłości Państwowa Komisja Wyborcza oceni te finanse - dodał. Zdaniem posła KO, "to jest naruszenie zasady równości wyborów".

- Żądamy, żeby pan Kukiz, jego fundacja zwróciła do budżetu państwa 4 300 000 (złotych) i będziemy domagali się, żeby każda złotówka wróciła po prostu do budżetu - oznajmił zaś Joński. Jak dodał, "tutaj poza jakimikolwiek regułami premier jednoosobowo podejmuje decyzje o przekazaniu pieniędzy, to wymaga absolutnie wyjaśnień".

Rzecznik Prawa i Sprawiedliwości Rafał Bochenek był pytany na konferencji o pomoc dla fundacji związanej z Pawłem Kukizem.

- Fundacja ta otrzymała środki na swoje działania statutowe związane z promocją demokracji bezpośredniej, referendów lokalnych i takich organizacji, które mają określone działania statutowe, działania, które służą demokracji, rozwijają tę demokrację jest w Polsce naprawdę bardzo, bardzo dużo - mówił Bochenek.

- One otrzymują dofinansowania z różnych instytucji, z różnych agend, czy to na poziomie samorządu, czy rządu. Mnie absolutnie ta sytuacja nie dziwi - dodał.

Na pytanie, czy problemu w tym, że środowisko Kukiza głosuje tak jak PiS w Sejmie, a teraz jego dostaje fundacja dostaje pieniądze, rzecznik odparł: - Nie widzę takiej korelacji.