Upalne majówki

W ostatnich dwóch dekadach szczególnie gorąco było 1 maja 2012 roku, kiedy temperatura w Kaliszu i Terespolu wzrosła do 31 stopni Celsjusza. Ale nie wszędzie było tak upalnie. Na Wybrzeżu termometry pokazały wówczas zaledwie 11-15 st. C.

Gorąco 1 maja było również w 2024 r., kiedy temperatura w Polsce wzrosła do 21-27 st. C. Najcieplej było w Koszalinie, odnotowano tam 27 st. C. W Warszawie termometry pokazały 26 st. C. W 2018 r. temperatura wzrosła do zaledwie 18-20 st. C na zachodzie, podczas gdy we wschodniej połowie kraju było dużo cieplej, do 29 st. w Tarnowie, a w Warszawie - 26 st. C.

Fale dużego ciepła w maju to nie domena ostatnich ciepłych dekad, również i w XX wieku się zdarzały. W 1977 r. miejscami temperatura wzrosła do 27-29 stopni Celsjusza. 2 maja w stolicy odnotowano 28 st. C, a 1 maja mogło być około 30 st. C.

Mroźny poranek

Przykładem zimnego 1 maja będzie ten w 2007 r., gdy temperatura nad ranem spadła na przeważającym obszarze kraju poniżej 0 st. C. Przy gruncie odnotowano -6 st. C na Kujawach i w Wielkopolsce. Na Mazowszu i Ziemi Łódzkiej, na Pomorzu i Podlasiu było to -5/-4 st. C.

Cały ten pierwszy dzień maja był zresztą szczególnie chłodny, gdy temperatura maksymalna wzrosła do zaledwie 7 st. C w Łebie, 9 st. C w Warszawie i Łodzi. Tylko na zachodzie kraju było nieco cieplej, do 10 st. C w Poznaniu i 12 st. C we Wrocławiu.

1 maja 1985 roku sypał śnieg

Również i śnieg pojawił się 1 maja. W 1985 roku biało zrobiło się w wielu miejscach Polski. Nad Europę Środkową zsunął się chłodny wir niżowy znad Skandynawii, rozwinęła się zatoka chłodu, napłynęło zimne powietrze polarne morskie. Rozwijały się chmury kłębiaste, szczególnie mocno w strefie frontu od Pomorza, przez Wielkopolskę, Ziemię Łódzką, po Śląsk i Małopolskę. Sypał mokry śnieg, krupa śnieżna. Panowała pogoda jak w marcu. 

Temperatura oscylowała w ciągu dnia między 0 a 5 st. C. Pod chmurami cumulonimbus dodatkowo mocniej wiało, można się tylko domyślać, co kłębiło się w głowach ludzi zmuszanych jeszcze w ciężkich latach 80. do udziału w pochodach pierwszomajowych.

Zmienna majówka rok po roku

Specyfikę polskich majówek i w ogóle maja świetnie obrazuje przebieg pogody w latach 2011-2012, rok po roku. Bo w 2011 r. padł rekord zimna dla maja. Zaraz po majówce, 4 maja, w Toruniu temperatura spadła do -7,2 st. C, a przy gruncie do -11 st. C. Wcześniej rekord został ustanowiony w 1953 r., gdy w Lęborku 2 maja odnotowano -6 st. C.

Zresztą cała majówka 2011 r. termicznie przypominała marzec. W pierwszy dzień maja temperatura nad morzem osiągnęła zaledwie 7-11 st. C, w centrum 11-13 st. C, tylko na zachodzie było cieplej - do 17 st. C w Wielkopolsce i na Dolnym Śląsku. Bardzo zimno było 3 maja, gdy odnotowano maksymalnie zaledwie 5 st. C w Legnicy, Wrocławiu i Opolu, a 8 st. C w Warszawie. Tylko krańce południowo-wschodnie Polski znalazły się w łagodnych masach powietrza. W Rzeszowie odnotowano 18 st. C, a biegunem ciepła były Bieszczady. We Wrocławiu sypał śnieg.

Z kolei rok później przyszła fala ciepła znad Afryki, w czasie której temperatura wzrosła do 31 st. C. Wówczas rozbudował się wielki klin ciepła, sięgający od Sahary w głąb Europy Wschodniej i Środkowej.