"Marsz się zakończył, ale nie nasza droga do przywrócenia praworządności"

W sobotę po godzinie 15 spod Sądu Najwyższego przeszedł w kierunku Sejmu "Marsz Tysiąca Tóg". Był protestem przeciwko ustawie dyscyplinującej sędziów. Nazywana jest ona w komentarzach ustawą "kagańcową" lub "represyjną".

ZOBACZ, JAK PRZEBIEGAŁ W WARSZAWIE "MARSZ TYSIĄCA TÓG" >

Demonstracja odbyła się pod hasłem "Prawo do niezawisłości. Prawo do Europy".

Jak podało Stowarzyszenie Sędziów Polskich "Iustitia" - jeden z organizatorów wydarzenia - w marszu brali udział sędziowie z ponad 20 krajów europejskich.

Po godzinie 16 rzecznik Urzędu Miasta Stołecznego Warszawy Kamil Dąbrowa poinformował w mediach społecznościowych, że "według szacunków warszawskiego ratusza" w marszu brało udział "około 15 tys. uczestników".

W kolejnej informacji przekazanej w mediach społecznościowych rzecznik warszawskiego ratusza poinformował, że w marszu wzięło udział "blisko 30 tys. osób".

Na zakończenie marszu przemówienie przed Sejmem wygłosił Krystian Markiewicz, prezes Stowarzyszenia Sędziów Polskich "Iustitia".

- Marsz się zakończył, ale nie nasza droga do przywrócenia praworządności. Marsz przebiegał w milczeniu, ale my milczeć nie zamierzamy - podkreślił.

- Szliśmy w togach, ale nie zamierzamy ich zdejmować - kontynuował. Jak mówił, pozbawić tóg sędziów mogą chcieć między innymi rzecznicy dyscyplinarni. - Ale pozbawienie nas tóg nie oznacza pozbawienia nas wartości, bo praworządność jest w naszych sercach, nie w togach i łańcuchach, chociaż są one dla nas świętością - zapewnił.

- Szliśmy w togach, żeby wszyscy Polacy mogli nas zobaczyć. Zobaczyć, że nie jesteśmy jakimiś kosmitami, kastą, komuchami, zdrajcami i złodziejami. Jesteśmy Polakami, którzy mają zawód, który polega na bardzo ważnej misji - kontynuował Markiewicz.

Wyjaśniał również, że "toga jest jak fartuch dla lekarza - to uniform, to symbol służby". - A my jesteśmy tu dzisiaj po to, aby służyć ludziom. Wychodzimy na ulice, by bronić naszych wspólnych praw jako Polaków. Bo niezawisłość sędziów to niezależność od jakichkolwiek wpływów na wyroki i decyzje sądów. Każdy Polak, każdy Europejczyk ma prawo do niezależnego sądu i po to tutaj jesteśmy - podkreślał.

- Jako prawnicy znamy przepisy prawa i mamy świadomość konsekwencji tego, jakie może przynieść uchwalenie tutaj w tym budynku Sejmu ustawy, która już jest znana jako ustawa kagańcowa - mówił dalej Markiewicz, zwracając się do uczestników "Marszu Tysiąca Tóg".

Jego zdaniem "to nie przypadek, że procedowanie tej ustawy miało miejsce na cztery dni przed najważniejszymi dla Polaków świętami [Bożego Narodzenia - przyp. red.], gdy ludzie byli zajęci prezentami i choinkami". Ocenił, że "chciano ukryć przed Polakami uchwalenie tej ustawy".

- My jesteśmy tutaj po to, żeby powiedzieć, że nie da się tego ukryć. Że mówimy stanowcze nie temu, co się chce zrobić bez konsultacji i na szybko - przekonywał prezes Iustiti.

USTAWA NAZYWANA REPRESYJNĄ. CZYTAJ WIĘCEJ >

Markiewicz mówił także, że władza wykonawcza i większość sejmowa "zapomniały, że sercem demokracji jest trójpodział władz - podział, którego istotą jest przecież zabezpieczenie równowagi i zabezpieczenie obywateli przed nadużyciami rządzących" - wyjaśniał.

- Szliśmy nie przeciwko tej czy innej partii. Szliśmy przeciwko zmianom systemowym, które mogą dotyczyć również kolejnych pokoleń Polaków, które mogą funkcjonować również, gdy zmieni się władza polityczna w Polsce. Szliśmy po to, aby zwiększyć tego świadomość - przekonywał.

Zaznaczył, że "sędzia czy prokurator nie może mieć postawy służebnej wobec żadnego z polityków".

- Jeżeli tak będzie, jeżeli my będziemy służebni wobec polityków, to będzie oznaczało, że politycy mają władzę absolutną, że procesy z udziałem polityków w sądach czy stwierdzenie ważności wyborów może być fikcyjne. A my na to się nie godzimy - podkreślił prezes sędziowskiego stowarzyszenia.

- My nie zgadzamy się na to, żeby ktokolwiek manipulował procesami sądowymi. Nie zgadzamy się na to, żeby politycy decydowali o treści wyroków wydawanych w Polsce - kontynuował.

- Szliśmy razem z obywatelami naszego kraju, ale też ogromnym gronem gości z wielu krajów Unii Europejskiej. To jest wydarzenie bez precedensu. Marsz tylu sędziów z całej Europy w geście solidarności z krajem, w którym zagrożona jest praworządność, pojawił się po raz pierwszy w historii Unii Europejskiej. Dziękujemy bardzo za to - powiedział Markiewicz.

- Szliśmy razem, aby w ten symboliczny sposób wyrazić to, że mamy wspólnotę wartości - dodał. Przekonywał, że "Unia Europejska nie jest naszym wrogiem czy jakiś obcym ciałem". - Jesteśmy sędziami krajowymi i europejskimi. Czas zrozumieć, że to się w żaden sposób nie wyklucza. Można być jednocześnie warszawiakiem, Polakiem i obywatelem Unii Europejskiej - wskazywał.

Przypomniał, że "w referendum konstytucyjnym, które zdecydowało o ustroju państwa i w referendum unijnym, w którym potwierdziliśmy, że chcemy być częścią europejskiej wspólnoty wartości".

- Dziś znów, patrząc na to ogromne zgromadzenie, tym bardziej wierzę w zwycięstwo. Widzę, że nie jesteśmy sami. Cały świat patrzy na nas, nie jesteśmy sami. Podobnie, jak nie byliśmy sami w okresie walki z systemem PRL - powiedział.

Prezes Iustiti zaznaczył, że sędziowie mają "prawo do niezawisłości, a wszyscy Polacy mają prawo do pozostania we wspólnocie wartości Unii Europejskiej". Zaapelował także o wsparcie dla sędziów. - Tutaj jest Polska, tutaj jest Europa. Jeżeli będziemy solidarni, to w niej pozostaniemy - dodał, kończąc przemówienie.

W imieniu wszystkich zagranicznych sędziów, którzy wzięli udział w marszu, przemówił na jego zakończenie prezes Europejskiego Stowarzyszenia Sędziów (EAJ) Jose Igreja Matos.

- Myślę, że ten marsz będzie zapamiętany na lata - mówił zwracając się do zgromadzonych. Jak ocenił, "nigdy dotąd tak wiele krajów, tak wiele sędziów z tak różnych systemów i kultur prawnych, nie spotkało się jednego dnia, w jednym miejscu, w tak jasnym celu".

- Zebraliśmy się po to, żeby stwierdzić i potwierdzić, że to jest nasz obowiązek jako sędziów Unii Europejskiej, żeby stosować prawo europejskie bez jakichkolwiek restrykcji ze strony innych władz państwowych. Żeby podtrzymywać niezależność sędziowską, potwierdzać totalne poświęcenie dla demokracji, zaprezentować solidarność z naszymi dzielnymi polskimi kolegami - dodał.

Jose Igreja Matos wskazywał także, że "sieć prezesów Sądów Najwyższych państw Unii Europejskiej zadeklarowała, że proponowane zmiany legislacyjne w Polsce zagrażają niezależności i niezawisłości sędziowskiej i pozwolą na zwalnianie sędziów, którzy podważają reformę sądownictwa".

Natalia Kowalik z Akcji Demokracja odczytała natomiast "wspólne oświadczenie organizacji pozarządowych, w sprawie tak zwanej ustawy kagańcowej i postępującego upolitycznienia sądów".

- Jako Akcja Demokracja, Amnesty International, Front Europejski, Helsińska Fundacja Praw Człowieka, Komitet Obrony Demokracji, Obywatele RP oraz Ogólnopolski Strajk Kobiet wyrażamy swoją solidarność z sędziami, którym dziś odbiera się niezawisłość - mówiła. Przekonywała także, że "procedowana właśnie w Sejmie ustawa kagańcowa tworzy surowy system uznaniowych sankcji, pod których groźbą sędziowie mają się podporządkować woli polityków będących u władzy".

- Ustawa ograniczy ich wolność wypowiedzi, swobodę orzekania, zniszczy ich niezależność - wymieniała Kowalik. - Nie tylko nie ma na to naszej zgody, ale przestrzegamy polityczną władzę przed kolejną zniesienia niezależności sędziów za pomocą szykan i represji - dodała Kowalik.

Sędzia Markiewicz zabrał również głos na konferencji przed rozpoczęciem marszu, zorganizowanej w Sądzie Najwyższym.

- Idziemy jako sędziowie, idziemy jako prawnicy z Polski, ale to, co jest warte i konieczne do podkreślenia, to jest przyjazd naszych wspaniałych gości z całej Europy - mówił. - Jest tutaj kilkudziesięciu sędziów z bardzo różnych sądów, z wszystkich najważniejszych stowarzyszeń sędziowskich, którzy są tutaj po to, żeby zamanifestować solidarność i zamanifestować to, że oni walczą o to, żeby Polska pozostała w Unii Europejskiej, żeby w Polsce obywatele mieli też prawo do wartości europejskich - podkreślił prezes Stowarzyszenia Sędziów Polskich "Iustitia".

- Ta solidarność niewątpliwie jest dla nas bardzo mocnym impulsem, żeby o tę niezależność sądownictwa walczyć - dodał Markiewicz.

Głos zabrali także sędziowie z zagranicy. Przewodnicząca Europejskiego Stowarzyszenia Sędziów Sądów Administracyjnych (AEAJ) Edith Zeller powiedziała, że jest zadowolona, że może wziąć udział w marszu.

Jej zdaniem marsz "jest ważny nie tylko dla sędziów polskich, ale dla wszystkich sędziów w całej Europie". - Jesteśmy tutaj, żeby zwrócić uwagę na ogromne znaczenie zasad praworządności oraz niezawisłości i niezależności sądownictwa - mówiła Zeller.

Sędzia Sądu Okręgowego w Warszawie Igor Tuleya ocenił w rozmowie z TVN24 przed rozpoczęciem marszu, że "nie tylko sędziowie, ale wszyscy prawnicy i, jak widać, obywatele walczą o niezależność sądów i niezawisłość sędziów".

Jego zdaniem uczestnicy wydarzenia walczą o to, "żeby obywatele mieli prawo, dostęp do uczciwych, niezależnych sądów". - Są z nami sędziowie z całej Europy, prawnicy ze świata i to jest bardzo budujące, ale najważniejsze, że są obywatele. Trudno się nawet zorientować, ile ten tłum liczy osób, ale rzeczywiście jest moc - dodał.

Sędzia Trybunału Konstytucyjnego w stanie spoczynku, były przewodniczący Państwowej Komisji Wyborczej Wojciech Hermeliński mówił, że "popiera wszystkich sędziów, którzy przeciwstawiają się tym wszystkim działaniom rzeczników [dyscyplinarnych - przyp. red.], władz, które chcą sędziów zdyscyplinować, jak to nazywają, a mówiąc wprost, nałożyć im kaganiec".

- Cieszę się bardzo, że tylu sędziów przyszło i że w taki sposób, jaki jest właściwy dla sędziów - w sposób spokojny, bez żadnych okrzyków - przeciwstawiają się temu, co władze chcą zrobić - dodał.

Sędziowskie i prawnicze delegacje z zagranicy, które brały udział w marszu, miały ze sobą flagi swoich krajów i transparenty z ich nazwami. W towarzyszącym im tłumie innych uczestników słychać było oklaski i okrzyki "dziękujemy".

Po godzinie 16 czoło marszu dotarło przed Pałac Prezydencki. Tam w imieniu uczestników wydarzenia krakowski sędzia Waldemar Żurek wygłosił apel do prezydenta Andrzeja Dudy.

- My, sędziowie, jesteśmy tutaj w otoczeniu tysięcy obywateli, jesteśmy tu, ponieważ służymy wiernie Rzeczypospolitej i stoimy na straży prawa - mówił były rzecznik Krajowej Rady Sądownictwa.

- Jesteśmy tutaj razem, aby upomnieć się po raz kolejny o dochowanie danego narodowi polskiemu słowa - powiedział sędzia Żurek do zgromadzonych i prezydenta. - Jesteśmy też po to, aby przypomnieć wartości, których Polacy nigdy się nie wyrzekną. Polska jest krajem, który umiłował wolność. Polacy są ludźmi, którzy umiłowali wolność. A wolność tą mogą gwarantować jedynie niezależne sądy i niezawiśli sędziowie Rzeczypospolitej Polskiej, sędziowie europejscy - kontynuował.

Żurek w przemówieniu zwrócił uwagę, że "pierwszy raz w dziejach naszego kraju oraz całej Unii Europejskiej sędziowie, ale także adwokaci, radcy prawni, prokuratorzy i inni pracownicy - trzymając swoje togi jako symbol wykonywanych obowiązków - wspierani przez obywateli oraz licznych sędziów i prawników z całej Europy, wyszli, aby wyrazić swój sprzeciw wobec planów przyjęcia tak zwanej ustawy kagańcowej".

- Ustawy, która na zawsze sprowadzi sędziów do roli urzędników, a obywateli do roli petentów wobec władzy, pozbawionych ochrony w kraju i za granicą - mówił. - Ustawy, która nie tylko knebluje sędziom usta, ale chce ich karać za stosowanie prawa Unii Europejskiej i respektowanie wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Ustawy, która sprawi, że bramy Unii Europejskiej powoli będą się zamykać - powiedział były rzecznik Krajowej Rady Sądownictwa.

- Wzywamy zatem pana, panie prezydencie, prosimy o dochowanie wierności konstytucji, a przez nią i przyjętym traktatom - apelował w imieniu uczestników marszu sędzia Żurek. W przemówieniu wzywał prezydenta, by "strzec niezależności sądów, niezależności niezbędnej, aby zachować prawa i wolności obywatelskie, a także utrzymać nas w sferze dobrobytu, bezpieczeństwa oraz wolności, jaką jest Unia Europejska".

- Apelujemy do pana, aby stał się pan samodzielnym politykiem, który podejmuje autonomiczne decyzje. Liczymy na pana otwartość i odwagę do zapoznania się ze stanowiskami w sprawie ustawy - kontynuował. Wymieniał w tym kontekście stanowiska gremiów, takich jak "Komisja Wencka, Komisja Europejska oraz różne organizacje prawnicze w Polsce i za granicą".

- Wzywamy pana do postawienia na pierwszym miejscu dobra naszego kraju, ochrony prawnej obywateli oraz pozycji Polaków w Unii Europejskiej. Bo nasze miejsce jest w Unii Europejskiej, a niezależne sądy są gwarancją zajmowania tego miejsca - mówił Żurek.

Autor: js,akr//now / Źródło: TVN24, PAP