Lepsza ochrona dzieci przed przemocą. Projekt skierowano do pierwszego czytania

O jak najszybsze rozpoczęcie prac nad projektem apelowało ponad 20 instytucji i organizacji pozarządowych, w tym Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę, Komitet Psychologii PAN, Fundacja "Dziecko w Centrum", Międzynarodowa Organizacja Soroptimist International Unia Klubów Polskich.

W apelu do marszałek Sejmu Elżbiety Witek eksperci wskazywali, że regulacja zawiera wiele istotnych zmian w systemie ochrony dzieci w Polsce.

Czytaj więcej: "Ustawa Kamilka" czeka. Apele do marszałek

W czwartek na stronie Sejmu poinformowano o skierowaniu projektu do pierwszego czytania.

Projekt nowelizacji ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy został złożony w Sejmie 12 maja przez grupę posłów klubu PiS, należących do ugrupowania Suwerenna Polska. Pod projektem podpisali się między innymi minister sprawiedliwości Zbigniew Ziobro, wiceszefowie Ministerstwa Sprawiedliwości - Sebastian Kaleta, Marcin Warchoł i Michał Woś, minister w KPRM Michał Wójcik i wiceminister klimatu i środowiska Jacek Ozdoba.

Projekt ma na celu podwyższenie standardów uczestnictwa małoletnich w procedurach sądowych, wzmocnienie ich ochrony, w tym także systemowej ochrony przed skrzywdzeniem, i podwyższenie poziomu poszanowania praw osób z niepełnosprawnością. Zmiany dotyczą między innymi krajowych strategii na rzecz ograniczenia przestępczości na tle seksualnym i krzywdzenia dzieci.

W projekcie zapisano też obowiązek wprowadzenia standardów ochrony małoletnich we wszystkich placówkach pracujących z dziećmi. Standardy obejmują: weryfikację personelu pod kątem przestępstw seksualnych i związanych z przemocą na szkodę dzieci, opracowanie i przestrzeganie kodeksu bezpiecznych relacji personel-dziecko.

Projekt zakłada też opracowanie i wdrożenie jasnych ścieżek postępowania na wypadek podejrzenia krzywdzenia dziecka – w wyniku przemocy ze strony członka personelu, przemocy domowej czy przemocy rówieśniczej. Zapisano, że minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego w porozumieniu z ministrem sprawiedliwości określi w drodze rozporządzenia wzór kwestionariusza zagrożenia życia lub zdrowia dziecka. Kwestionariusz ma być wykorzystany przez pracowników socjalnych, policjantów i pracowników ochrony zdrowia. Narzędzie to ma zapewnić bardziej sprawne i metodyczne ocenianie, czy zdrowie i życie dziecka jest zagrożone.

Ponadto - jak czytamy w projekcie - dla dziecka pozostającego pod władzą rodzicielską, którego żadne z rodziców nie może reprezentować, sąd opiekuńczy ustanawia reprezentanta dziecka. Będzie on umocowany do dokonywania wszelkich czynności łączących się ze sprawą, również w zakresie zaskarżenia i wykonania orzeczenia. Reprezentantem dziecka może być ustanowiony adwokat lub radca prawny, który wykazuje szczególną znajomość spraw dziecka.

Regulacja ustanawia też kuratora dla osoby z niepełnosprawnością, który ma być wsparciem, a nie zastąpieniem ustawowym, w załatwianiu spraw prawnych.

Projekt wprowadza również wysłuchania dziecka, jeżeli jego rozwój umysłowy, stan zdrowia i stopień dojrzałości na to pozwala. Wysłuchanie dziecka może odbyć się tylko za jego zgodą. W regulacji zapisano, że sąd stosownie do okoliczności, rozwoju umysłowego, stanu zdrowia i stopnia dojrzałości dziecka uwzględni jego zdanie i rozsądne życzenia. Wysłuchanie dziecka będzie mogło nastąpić tylko raz w toku postępowania, chyba że wyjdą na jaw istotne okoliczności, które wymagają ponownego wysłuchania dziecka.

W projekcie przewidziano również wprowadzenie analizy poważnych i śmiertelnych przypadków krzywdzenia dzieci. W uzasadnieniu do projektu wskazano, że główną zasadą tego mechanizmu jest poprawa ochrony dzieci i ich dobra poprzez wspieranie kultury uczenia się wśród praktyków i instytucji o tym, co wymaga zmiany i jak to osiągnąć.

"Realizacja rekomendacji formułowanych po analizach, jak pokazuje przykład Wielkiej Brytanii, prowadzi do poprawy funkcjonowania systemu ochrony, zmniejszając liczbę niebezpiecznych i tragicznych zdarzeń z udziałem dzieci" - podkreślają autorzy projektu.

Według regulacji analizy będą prowadzone przez zespół ekspertów powoływany przez ministra sprawiedliwości na okres czterech lat. W skład zespołu wejdzie sześciu ekspertów, po jednym z dziedziny prawa, pediatrii, psychologii, psychiatrii, pedagogiki i socjologii. W analizie każdorazowo będą też uczestniczyć w charakterze eksperta konsultanta dwaj przedstawiciele organizacji pozarządowych.

W projekcie podkreślano również konieczność wprowadzenia obowiązkowych szkoleń dla sędziów rodzinnych, by lepiej rozumieli potrzeby dzieci uczestniczących w postępowaniach sądowych.