Zastępca rzecznika dyscyplinarnego sędziów sądów powszechnych Przemysław Radzik wszczął postępowanie dyscyplinarne wobec sędzi Edyty Barańskiej z krakowskiego sądu okręgowego. Ponadto wobec trzech innych sędziów SO w Krakowie - Waldemara Żurka, Wojciecha Maczugi i Macieja Czajki - zainicjowano czynności wyjaśniające. Troje z nich "zakwestionowało skuteczność" powołania przez nową Krajową Radę Sądownictwa innych sędziów, zaś w przypadku sędziego Czajki chodzi o jego wpisy w mediach społecznościowych.
Rzecznik dyscyplinarny sędziów sądów powszechnych Piotr Schab opublikował w poniedziałek komunikat, w którym przekazał, że jego zastępca sędzia Przemysław Radzik decyzją z 7 lutego tego roku wszczął postępowanie dyscyplinarne przeciwko sędzi Edycie Barańskiej z Sądu Okręgowego w Krakowie, "przedstawiając jej zarzuty popełnienia przewinień dyscyplinarnych" z art. 107 § 1 pkt 3 i 5 Prawa o ustroju sądów powszechnych.
Sędzia odpowiada dyscyplinarnie za przewinienia służbowe (dyscyplinarne), w tym za: 1) oczywistą i rażącą obrazę przepisów prawa; 2) działania lub zaniechania mogące uniemożliwić lub istotnie utrudnić funkcjonowanie organu wymiaru sprawiedliwości; 3) działania kwestionujące istnienie stosunku służbowego sędziego, skuteczność powołania sędziego, lub umocowanie konstytucyjnego organu Rzeczypospolitej Polskiej; 4) działalność publiczną nie dającą się pogodzić z zasadami niezależności sądów i niezawisłości sędziów; 5) uchybienie godności urzędu.
Jak wskazano, zarzuty te wynikają z faktu, że sędzia Barańska w decyzji o uchyleniu jednego z postanowień sądu okręgowego miała zakwestionować m.in. zgodność z prawem powołania innej sędzi, zakwestionować umocowanie konstytucyjne Krajowej Rady Sądownictwa i podważyć prerogatywę prezydenta do powoływania sędziów.
"W rezultacie - stanowiąc uchybienie godności urzędu - naruszało (to - red.) przepis art. 82 par. 1 Ustawy o ustroju sądów powszechnych, określający obowiązek postępowania zgodnie ze ślubowaniem sędziowskim, w tym w szczególności obowiązek stania na straży prawa, a tym samym stanowiło działanie na szkodę interesu publicznego w postaci prawidłowego funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości" - czytamy w komunikacie.
Sędzia jest obowiązany postępować zgodnie ze ślubowaniem sędziowskim.
Według rzecznika dyscyplinarnego sędzia Barańska "uchybiła też godności urzędu", ponieważ 20 stycznia tego roku w skierowanym do prezes Sądu Okręgowego w Krakowie piśmie dokonała oceny zgodności z prawem powołania sędzi tego sądu, a która to sędzia miała uprawnienia do przeprowadzenia lustracji jej referatu.
Sędziowie Waldemar Żurek i Wojciech Maczuga objęci czynnościami wyjaśniającymi
W komunikacie napisano także, że "w oparciu o analizę materiału źródłowego w postaci m.in. informacji prokuratury, sędzia Przemysław Radzik, zarządzeniami z 11 lutego br. podjął i prowadzi czynności wyjaśniające w kierunku ewentualności popełnienia (...) przewinień dyscyplinarnych" przez sędziów Waldemara Żurka i Wojciecha Maczugę.
Jak wyjaśniono, chodzi o zakwestionowanie przez obu tych sędziów umocowania konstytucyjnego organu, jakim jest KRS. Przekazano, że w przypadku pierwszego z nich chodzi o "sprzeczne z prawem zakwestionowanie skuteczności delegacji sędziego sądu rejonowego do sądu okręgowego", zaś sprawa drugiego dotyczy zakwestionowania skuteczności powołania innego sędziego do pełnienia urzędu sędziego sądu apelacyjnego.
W poniedziałkowym komunikacie poinformowano również, że czynności wyjaśniające prowadzone są także wobec sędziego Macieja Czajki. W ocenie rzecznika dyscyplinarnego sędzia ten mógł uchybić godności urzędu poprzez to, że 13 lutego tego roku "nie zachowując powściągliwości w korzystaniu z mediów społecznościowych, jako użytkownik portalu Twitter, w dyskusji z innymi użytkownikami tego portalu użył pogardliwych określeń pod adresem absolwentów Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury".
Krakowscy sędziowie a sędziowski rzecznik dyscyplinarny
To niejedyne postępowania wszczęte przez rzecznika dyscyplinarnego sędziów sądów powszechnych lub jego zastępców wobec krakowskich sędziów. Jesienią zeszłego roku informowano na przykład, że po zawiadomieniu prezes krakowskiego sądu okręgowego podjęto czynności wyjaśniające w sprawach kilku sędziów SO w Krakowie. Chodzi m.in. o publiczne kwestionowanie skuteczności powołania pierwszej prezes Sądu Najwyższego oraz umocowania KRS i Trybunału Konstytucyjnego.
We wrześniu zeszłego roku informowano, że 11 krakowskich sędziów odmówiło orzekania w składach, w których zasiądą sędziowie wybrani przez KRS w obecnym składzie. Nowa Krajowa Rada Sądownictwa jest zdaniem wielu prawników, sędziów, ale także opozycji, upolityczniona poprzez sposób wyboru jej członków, którego to wyboru dokonują politycy.
W reakcji na ich oświadczenie prezes krakowskiego SO Dagmara Pawełczyk-Woicka zdecydowała, że nie będą oni losowani do składów wieloosobowych. Wcześniej podobne oświadczenie na ręce prezes SO złożył już sędzia Żurek.
Według Pawełczyk-Woickiej wobec sędziów, którzy złożyli oświadczenie, powinno toczyć się postępowanie dyscyplinarne. Informowała ona, że wniosła do rzecznika dyscyplinarnego o przeprowadzenie wobec nich postępowania wyjaśniającego.
Nowa Krajowa Rada Sądownictwa
Europejskie trybunały kilkukrotnie orzekały w sprawie braku niezależności nowej Krajowej Rady Sądownictwa. Chodzi między innymi o wyroki Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z listopada 2019 roku i października 2021 roku oraz wyrok Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z lipca 2021 roku i listopada 2021 roku.
28 października 2021 roku natomiast nowa Krajowa Rada Sądownictwa została usunięta z Europejskiej Sieci Rad Sądownictwa (ENCJ). Przewodniczący sieci Filippo Donati mówił, iż ENCJ "uznała, że polska KRS nie stoi na straży niezawisłości polskiego sądownictwa, nie broni sędziów w sposób, który byłby zgodny z jej deklarowaną rolą gwaranta niezawisłości sądownictwa".
Źródło: PAP, TVN24
Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock