Komisja Nadzoru Finansowego (KNF) – jakie ma zadania

● KNF nadzoruje między innymi sektor bankowy i kas spółdzielczych, a także rynek emerytalny i ubezpieczeniowy. ● Zadania KNF realizuje Urząd Komisji Nadzoru Finansowego. Chodzi między innymi o rozwój rynku finansowego, działania edukacyjne czy przygotowywanie projektów aktów prawnych. ● Przy KNF działa także sąd polubowny, który rozpatruje spory pomiędzy instytucjami finansowymi i ich klientami. Oferuje między innymi mediacje.

Komisja Nadzoru Finansowego to organ administracji publicznej, który został powołany do życia na mocy Ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym z lipca 2006 roku. Jej głównym celem jest kontrola rynku finansowego w kraju, by zachować jego stabilność, przejrzystość i ochronę interesów jego uczestników. Ma także dbać o bezpieczne jego funkcjonowanie. KNF sprawuje nadzór nad sektorem bankowym i kas spółdzielczych, rynkiem kapitałowym, ubezpieczeniowym oraz emerytalnym, a także instytucjami płatniczymi i biurami usług płatniczych oraz instytucjami pieniądza elektronicznego i pośrednikami kredytu hipotecznego.

KNF zajmuje się wydawaniem zezwoleń na prowadzenie przez nie działalności, może także nakładać kary, gdy naruszają prawo, i wydawać zalecenia dla danej instytucji finansowej, jeżeli jakaś praktyka rynkowa budzi kontrowersje. KNF przyjmuje także informacje o nieprawidłowościach, które mogą być analizowane i wykorzystywane  w ramach działań nadzorczych. Co ważne, same działania komisja podejmuje z urzędu, a nie na czyjś wniosek.

Ogólne zadania KNF zapisano w Ustawie o nadzorze nad rynkiem finansowym. To podejmowanie działań służących prawidłowemu funkcjonowaniu i rozwojowi rynku finansowego, a także mające na celu dbanie o zachowanie jego konkurencyjności. KNF prowadzi również akcje edukacyjno-informacyjne, przygotowuje projekty aktów prawnych w zakresie nadzoru nad rynkiem finansowym. Stwarza też możliwości polubownego i pojednawczego rozstrzygania sporów między uczestnikami rynku finansowego.

KNF wykonuje zadania poprzez Urząd Komisji Nadzoru Finansowego. Jej decyzje, uchwały i komunikaty znajdują się w dzienniku urzędowym Komisji Nadzoru Finansowego.

W skład komisji wchodzą przewodniczący (powoływany i odwoływany przez Prezesa Rady Ministrów) i jego dwaj zastępcy (powoływani i odwoływani przez premiera na wniosek przewodniczącego KNF). Pozostali jej członkowie to przedstawiciele ministra właściwego do spraw instytucji finansowych, ministra właściwego do spraw gospodarki oraz ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego, prezydenta RP, premiera, Bankowego Funduszu Gwarancyjnego, Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów oraz członka Rady Ministrów właściwego do spraw koordynowania działalności służb specjalnych, a także członka Zarządu Narodowego Banku Polskiego.

Lista ostrzeżeń publicznych (potocznie zwana czarną listą) to narzędzie, którym KNF posługuje się, by ostrzec opinię publiczną przed potencjalnym zagrożeniem. Znajduje się ona na stronie internetowej komisji. Sporządzona jest w formie tabelki z nazwą firmy, której działalność budzi wątpliwości, prokuratury właściwej do prowadzenia sprawy i wzmianki o ewentualnych prawomocnych orzeczeniach, które zapadły w jej sprawie.

KNF umieszcza na takiej liście firmę, jeżeli złożyła na nią zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa. Komisja umieściła na „czarnej liście” między innymi spółkę Amber Gold, wokół której wybuchła głośna w Polsce afera.

Przy KNF funkcjonuje sąd polubowny. Powstał w celu rozpatrywania sporów między uczestnikami rynku finansowego. Oferuje dwa sposoby jego rozwiązania: albo przez mediację, która ma prowadzić do ugody pomiędzy stronami przy udziale mediatora, albo poprzez poufne postępowanie arbitrażowe, które kończy się wyrokiem sądu polubownego.

Pod auspicjami sądu polubownego zorganizowano między innymi mediacje pomiędzy bankami i ich klientami w sprawie kredytów we frankach szwajcarskich.

Akt prawny: Ustawa o nadzorze nad rynkiem finansowym z 21 lipca 2006 roku