"Kobieta powinna mieć prawo wyboru. Nikt nikogo do aborcji nie zmusza"

Aktorka tłumaczyła, że swoimi wpisami wcale nie namawiała kobiet do protestu. - Zamieściłam jedynie artykuł o strajku islandzkich kobiet 41 lat temu, który zachwycił mnie do tego stopnia, że go zwyczajnie udostępniłam. Pół godziny później dostałam pierwszy telefon, że jest to świetny pomysł. Byłam tym wstrząśnięta, że to tak szybko zadziałało. Sytuacja z jednej strony wyglądała tak, jakby oszalały zaniepokojone tysiące kobiet, przerażony naród szukał przywódcy. I jakaś aktorka coś zamieszcza. Okazuje się, że nagle wystarczy jakaś iskra, jakieś jedno słowo. Ten płomień rośnie, rozprzestrzenia się. Minęło do tej pory cztery dni i jestem zbudowana tym, co się stało dookoła - powiedziała.

Wspomniany tekst udostępniony przez Jandę na jej stronie na Facebooku dotyczył wydarzeń z 24 listopada 1975 roku. 90 proc. kobiet mieszkających na Islandii przerwało na jeden dzień pracę. Przekaz miał być prosty: mężczyźni, doceńcie naszą pracę.

W najbliższą sobotę zaplanowane są z kolei demonstracje kobiet w polskich miastach, a wiele tysięcy kobiet dołącza w mediach społecznościowych do wydarzenia zapowiadającego ogólnopolski strajk kobiet, który ma odbyć się w poniedziałek. Niektóre zapowiedziały, że w ramach protestu nie przyjdą w ten dzień do pracy.

- Przystąpiłam do tego protestu natychmiast. W poniedziałek nie odbędą się dwa spektakle mojej fundacji, ponieważ aktorki przystąpiły do tego strajku. Także aktorzy wykazali się akceptacją - podkreśliła Janda. Aktorka zwróciła uwagę na "wielość tych ognisk [protestu-red.] w Polsce, różne grupy kobiet to organizują". - Każda z tych grup wydaje z siebie instrukcje obsługi strajku czy jakieś manifesty. Czasami są sprzeczne, ale w gruncie rzeczy to wszystko jest przerażające i zachwycające - stwierdziła. - Tak jak to rozumiem, gdyby dzisiaj ta ustawa obowiązywała, to nie żyłabym. Lekarze na Inflanckiej uratowali mi po prostu życie - odpowiedziała na pytanie, co dla niej osobiście oznaczałby całkowity zakaz aborcji. - Jestem szczęśliwą matką trojga dzieci. Natomiast jedną ciążę przeleżałam nieruchomo, nie mogłam nawet wstać do toalety. Wiem, co znaczy ta druga strona, kiedy chce się za wszelką cenę utrzymać dziecko - wyznała aktorka. - Przeszłam wszelkie możliwe komplikacje ciążowe, jakie tylko można sobie wyobrazić. 15 lat walczyłam o następne dzieci, po mojej pierwszej córce. Miałam dwie nieudane próby, które groziły mojemu życiu - dodała. Zdaniem Jandy kobiety w Polsce przyzwyczaiły się do tej "bardzo ostrej ustawy antyaborcyjnej", która była wynikiem porozumienia rządu i Kościoła. - Ale to zaostrzenie jest po prostu przerażające. Co więcej, zrobiło się coś strasznego. Katolik zaczął kojarzyć się z kimś, kto wykonuje jakieś wyroki, jakimś fanatykiem, w imię ratowania życia - oceniła aktorka. - Boje się, jak ktoś mówi: "jestem katolikiem". Zrobiło się nam wszystkim dookoła coś bardzo złego - dodała. Aktorka wyznała, że nie czytała komentarzy na swój temat, odkąd opublikowała artykuł dotyczący protestu islandzkich kobiet w 1975 roku. - Muszę chronić swoje zdrowie psychiczne - dodała. - Widziałam w przeglądzie prasy w mojej fundacji, że przypisuje mi się jakieś skrobanki, co jest kompletną bzdurą. Jest to wykorzystywanie sytuacji - stwierdziła.

Janda wyraziła swoje oburzenie związane z częścią projektu ustawy, który mówi, że "morderstwo prenatalne ma być zagrożone karą od 3 miesięcy do 5 lat więzienia". Jej zdaniem lekarze będą się bać wykonywać i zlecać badania prenatalne. - Przypominałam apel pani Marii Kaczyńskiej, prośbę o zastanowienie się nad losem kobiet w Polsce. Wszystkie widzimy mając wyobraźnię to, co może się stać w tysiącach przypadków kobiet, które nie dostaną pomocy - powiedziała. Janda oceniła, że radykalizm, który pojawił się po dziewięciu latach, odkąd prezydent Lech Kaczyński nie zgadzał się ze zmianą tzw. porozumienia aborcyjnego, jest wynikiem ustaleń przedwyborczych obecnej władzy. - Myślę, że są to realizowane ustalenia przedwyborcze, o których nie wiedzieliśmy - stwierdziła, dodając, że ma także w pamięci słowa ojca Rydzyka, który w 2007 roku określił Marię Kaczyńską "czarownicą". Aktorka podkreśliła, że nie wie, jaki będzie efekt protestów kobiet i wspierających je mężczyzn, ale zauważyła pewną zmianę. - Na pewno stało się coś ważnego. Bardzo dużo się o tym mówi i wiele kobiet zaczyna podejmować decyzję, po której jest stronie. Zaczynają sobie zadawać to pytanie. Nasz problem polega na tym, że jest tak mała świadomość tematu - wyjaśniła.

Janda odniosła się również do ewentualnego ograniczenia stosowania metody in vitro. - Nie mogę o tym słuchać. Dookoła mnie jest kilka młodych małżeństw, które mają problem z zajściem w ciążę. Muszę powiedzieć, że odbieranie młodym ludziom, kochającym się, nadziei na wspólne dziecko jest straszne - stwierdziła. - Wierzę bardzo mocno w genetykę. Mam troje dzieci i widzę, jak te geny się porozkładały, widzę, jak wielka to jest prawda - powiedziała. Dodała, że zabranianie młodym ludziom marzenia o tym, żeby mieć dziecko, żeby mogli przekazać swoje geny kolejnemu pokoleniu jest "zbrodnią", zwłaszcza "w czasach, kiedy medycyna poszła tak daleko". - Ostatnio widziałam taki żart, że biskup zwraca się do ciężarnej kobiety: "jeśli z in vitro, to usuń" - powiedziała, odnosząc się do słów prowadzącej, która powiedziała, że biskupi nazywają in vitro "zbrodnią". - Każdego dnia budzę się i myślę, że śnię - dodała. Janda powiedziała, że była przerażona patrząc, jak kobiety głosowały w sprawie in vitro i aborcji. - Czy to znaczy, że te kobiety nie rozumieją, nie widzą, nie czują? Nie wiedzą, jakie losy, jakie tragedie stoją za tymi decyzjami? - pytała artystka. - Nie interesują mnie poglądy pani Pawłowicz - stwierdziła aktorka, komentując przytoczone słowa posłanki PiS na temat protestu kobiet. - Słowo "poseł" w tej chwili się tak zdewaluowało, że wielu z nich trudno traktować poważnie. W każdym razie mnie obraża to, co mówią. Nie wierzą w naszą inteligencję? W to, że wszyscy - niezależnie od wyznania - kierujemy się pewnym kodeksem moralnym? Jesteśmy ludźmi, którzy są po prostu ludźmi - stwierdziła aktorka.

- Kobieta powinna mieć prawo wyboru. Nikt nikogo nie zmusza do aborcji. Znam kobiety, które mają świadomość tego, że urodzą niepełnosprawne dziecko, decydują się na poród. Nie wyobrażają sobie, że mogą zachować się inaczej. Między innymi dlatego, że w Polsce badania prenatalne robi się tak późno. Kiedy przychodzą wyniki, to jest już ciąża w piątym miesiącu. Nie znam kobiety, która zdecydowałaby się na aborcję w takim momencie - podkreśliła aktorka. - Chciałabym, żeby mężczyźni na moment wyobrazili sobie, że tam jest to dziecko - powiedziała.

Janda stwierdziła, że urodzenie dziecka poczętego w wyniku gwałtu czy urodzenie niepełnosprawnego dziecka, wiąże się z ogromnym cierpieniem. Aktorka wyznała, że nie wyobraża sobie dalszego życia, gdyby nieprzygotowana psychicznie musiała urodzić niepełnosprawne dziecko. - A przecież ta ustawa wyklucza wszystko. I te "tabletki dzień po", i wszystko. To jest karalne, karalne więzieniem - powiedziała. Janda zwróciła uwagę na fakt, że jeśli państwo chce wykluczyć całkowicie możliwość aborcji z powodów eugenicznych, to powinno stworzyć system opieki dla matek z niepełnosprawnymi dziećmi.

- Wszystko to sprowadza się do pytania: "kiedy zaczyna się człowiek?". Żyłam dotychczas w przeświadczeniu, że człowiek zaczyna się w ósmym tygodniu ciąży. A wcześniej jest to nadzieja na człowieka, dopóki nie zawiąże się serce. Teraz wmawia się mi, że jest to nieprawda. Jest to dla mnie wielka nowość, muszę się do tego przyzwyczaić - powiedziała.

ZOBACZ CAŁY ODCINEK "KROPKI NAD I"

Autor: tmw/kk / Źródło: tvn24