"Jeśli nie przyspieszymy reform, Polska spowolni". Pakiet planów w orędziu prezydenta

W środę po południu odbyło się uroczyste posiedzenie Zgromadzenie Narodowego, które zebrało się po raz trzynasty od 1989 r.

W 25. rocznicę wyborów kontraktowych posłowie, senatorowie i zaproszeni goście wysłuchali orędzia Bronisława Komorowskiego. Prezydent przypomniał w nim historyczną wagę wyborów czerwcowych i polskiej drogi do demokracji. Podkreślił jednak, że Polska musi stawić czoła kolejnym wyzwaniom, jakie na nią czekają w następnych latach.

- Nie ukrywam osobistego wzruszenia, że mogę stanąć tutaj, w tym momencie, na mównicy sejmowej - powiedział Komorowski na początku przemówienia.

- To wspomnienia, jeśli nie całych 25 lat służby dla Polski, to przynajmniej zdecydowanej większości tych lat, za co serdecznie dziękuję - podkreślił prezydent. Poprosił "z góry" o wybaczenie, że jego przemówienie będzie nieco dłuższe niż zazwyczaj.

- Chciałbym wykorzystać nasze dzisiejsze spotkanie nie tylko do przypomnienia trudnej drogi wiodącej nas do polskiej niepodległości i wolności; nie tylko niezwykle ciekawej i owocnej drogi poprzez polską niepodległość przez 25 lat, ale chciałem powiedzieć parę słów na temat tego, co w moim przekonaniu jest ważne, co jest do zrobienia, co jest do podniesienia jako ciężar, żeby następnych 25 lat, następna polska generacja mogła cieszyć się wolnością i dalszym rozwojem - powiedział Bronisław Komorowski.

Prezydent przypomniał, że wygrane przez Solidarność wybory czerwcowe z 1989r. były "momentem decydującym o sukcesie całej polskiej drogi do wolności". - Oznaczały one przywrócenie Sejmowi roli serca polskiej demokracji, a jednocześnie początkiem drogi przez 25 lat naszej wolności - podkreślił Komorowski.

- Tak zdecydował naród, a nie polityczne elity. Tak zdecydował naród w głosowaniu, w ramach nie w pełni jeszcze demokratycznych wyborów. Rozstrzygnął tę kwestię nie na drodze rewolucji, ale poprzez kartę wyborczą - mówił Komorowski. Wskazał, że na zwycięstwo wolności złożył się długotrwały społeczny i narodowy opór przeciwko systemowi, przeciwko brakowi suwerenności i fakt przetrwania podziemnej Solidarności. - Złożył się i rozkład sowieckiego imperium, które przegrało polityczny, militarny i ekonomiczny wyścig z Zachodem - ocenił Komorowski.

Dodał, że przyczyniło się do tego także bankructwo moralne, polityczne i gospodarcze komunizmu, symbolizowane "przez puste półki w sklepach i represje wobec opozycji". Prezydent podkreślił także, że potężnym źródłem wiary i nadziei był dla Polaków papież Jan Paweł II. Jak mówił, w efekcie wyborów z 4 czerwca 1989 roku powstał „rząd wielkiej zmiany z pierwszym po wojnie niekomunistycznym premierem Tadeuszem Mazowieckim".

- To był polityczny nokaut. Polska wolność wygrała przez wyborczy nokaut - podkreślił.

Komorowski podziękował parlamentowi i wszystkim, którzy "tworzyli i tworzą zbiorowe serce polskiej demokracji".

- Wiemy, a ja to wiem, jako były marszałek Sejmu (...), że bije ono czasami zmiennym rytmem, że czasami przeżywa polityczne palpitacje, ale wiemy też wszyscy doskonale, że taka jest uroda demokracji; ustroju niełatwego, ale jedynego, który jest zbudowany na fundamencie wolności obywateli wolnego państwa - wskazał prezydent.

- Pragnę złożyć parlamentowi wyrazy wdzięczności za rolę odegraną przed 25 laty i przez całe 25 lat wysiłków na rzecz umocnienia i zagospodarowania polskiej wolności. Kieruję podziękowania ku wszystkim marszałkom Sejmu i Senatu z tych 25 lat, ku wszystkim klubom parlamentarnym, reprezentującym i prawicę, i lewicę, i centrum - mówił Komorowski.

Prezydent podkreślił, że zmiany demokratyczne w Polsce dały impuls do przemian w całym regionie.

- Zmieniliśmy nie tylko Polskę, ale także nasz kawałek świata. To my daliśmy impuls do przemian w regionie. To my możemy z dumą mówić, że w tej części Europy „Freedom was made in Poland” - powiedział.

Jak zaznaczył Komorowski, obaliliśmy w 1989 roku system razem z narodami Europy Środkowej i Wschodniej i razem z nimi podążaliśmy drogą ku NATO i UE.

- Suwerenna Polska zbudowała partnerskie i dobrosąsiedzkie relacje ze wszystkimi nieomal państwami ościennymi. Dorobkiem 25-lecia są olbrzymie postępy w procesie pojednania polsko-niemieckiego i polsko-ukraińskiego - wymieniał. Chciałoby się, żebyśmy byli bliżej pojednania polsko-polskiego - dodał.

Zdaniem prezydenta 25 lat wolności to sukces społeczeństwa: twórczego, aktywnego, przedsiębiorczego.

- Polska gospodarka, głównie za sprawą prywatnych przedsiębiorców, dynamicznie się rozwija. (...) Zdołaliśmy ją skutecznie uchronić przed recesją kryzysu światowego. System polityczny jest stabilny i działa zgodnie z demokratycznymi regułami. Polska przynależy do Unii Europejskiej i NATO. Polska jest ważnym podmiotem międzynarodowych relacji. Ale wciąż jeszcze mamy poczucie niedosytu - mówił Komorowski.

- Chcemy lepszej demokracji, lepszej integracji z Zachodem, lepszego społeczeństwa obywatelskiego, lepszego państwa, lepszego rynku, lepszej pracy, lepszego życia i lepszych zarobków. To normalne. Chcemy naszym dzieciom przekazać bezpieczniejszą i lepszą Polskę. Chcemy, by drugie pokolenie polskiej wolności również odniosło sukces. Nie stać nas na zaniechania. Politycy mają często skłonność do myślenia o następnych wyborach, a nie o następnym pokoleniu. Szczególnie teraz, w 25-lecie wolności, choć wszyscy żyjemy wyborami, wciąż powinniśmy myśleć, kandydując i wybierając, o następnych pokoleniach - apelował prezydent.

Komorowski podkreślił, że "to od nas zależy, czy sukces 25-lecia transformacji wykorzystamy dla jeszcze większego sukcesu wolnej Polski".

- Sukces gospodarczy w przeszłości nie jest żadnym gwarantem sukcesu na przyszłość. Jeśli nie przyspieszymy reform, Polska, dzisiaj w rozwoju, trwale spowolni. Od nas zależy, czy nadamy państwu impet, który umożliwi intensywny rozwój, a przede wszystkim nada polskiej wolności nową jakość i otworzy szansę na sukces drugiemu pokoleniu polskiej wolności w kolejnych 25 latach - podsumował.

- Nie możemy spocząć na laurach. Trud zmian od początku ponosili wszyscy, jednak smak sukcesu wciąż nie stał się udziałem wszystkich. Chcemy wygrywać razem: tak, żeby sukces kolejnych lat stał się udziałem jak największej liczby Polaków - mówił. Jak ocenił, wciąż jesteśmy w połowie drogi. - Przed nami wielkie wyzwanie, by w kolejnym ćwierćwieczu nadrobić dystans dzielący nas od europejskich liderów. Wierzę, że nam, Polakom, uda się to osiągnąć - powiedział. Jak mówił, jest pełen wiary, że drugie pokolenie wolności dobrze wykorzysta kolejne 25 lat. - Nie pragnijmy być tylko tacy, jak inne kraje: zróbmy wszystko, by to inne kraje pragnęły być takie, jak Polska - apelował. Tu przypomniał słowa Jana Pawła II: "Wolności nie można tylko posiadać. Trzeba ją stale zdobywać i tworzyć".

Wśród najważniejszych wyzwań, które stoją dziś przed Polską, prezydent wymienił: kryzys demograficzny, budowę konkurencyjności gospodarki polskiej i europejskiej na globalnym rynku oraz kryzys na Ukrainie.

- Sytuacja na wschodzie ulega destabilizacji, ujawniła stare i nowe zagrożenia. Aspiracje mocarstwowe, użycie siły, lekceważenie ładu międzynarodowego, łamanie praw człowieka za naszą wschodnią granicą są wyzwaniem dla naszej solidarności, a przede wszystkim dla wzmożonej troski o bezpieczeństwo - mówił.

Komorowski podkreślił, że "25 lat budowania wolnej Polski to czas tworzenia nowoczesnego systemu bezpieczeństwa, jego filarem są własne zdolności obronne, zaś zewnętrzne elementy systemu to NATO, UE oraz partnerstwa strategiczne, w tym szczególnie z USA" - W obliczu zwiększonych wymagań, wynikających z niebezpiecznego rozwoju sytuacji niedaleko naszych granic, konieczna jest konsekwentna realizacja wieloletniego programu modernizacji technicznej, zgodnie z ustalonymi priorytetami dotyczącymi Wojska Polskiego. Konieczne jest przygotowanie programu "trzeciej fali modernizacyjnej", ukierunkowanej na szeroką informatyzację wojska: cyberobronę, bezzałogowce, technologie satelitarne. Musimy wzmocnić organizacyjnie, ale też zintegrować, system kierowania bezpieczeństwem narodowym, w tym kierowania obroną państwa. Zamierzam wkrótce wystąpić w tej sprawie do parlamentu ze stosowną inicjatywą ustawodawczą - zapowiedział prezydent. Zdaniem Komorowskiego, wydarzenia, które obserwujemy na Ukrainie, pokazują, że "współczesne zagrożenia mają charakter nieklasyczny, hybrydowy". - Ważne jest więc skonsolidowanie wysiłków na rzecz wzmocnienia także bezpieczeństwa pozamilitarnego, aby w sumie zwiększyć strategiczną odporność kraju na agresję. Biorąc te wszystkie zadania pod uwagę, rozmawiałem z panem premierem, jest to stanowisko uzgodnione, będę rekomendował zwiększenie nakładów obronnych do pełnych 2 proc. PKB. Tak jak było na początku poprzedniej dekady - powiedział prezydent.

Komorowski podkreślił również, że "stajemy wobec konieczności opracowania nowej polskiej strategii integracji europejskiej; chodzi m.in. o rozstrzygnięcie dylematu, czy faktycznie dążymy do przyjęcia wspólnej waluty euro". - Obecnie nie da się sprowadzić kwestii euro do wypełnienia formalnych kryteriów konwergencji nominalnej i daty akcesji do strefy euro. Problem jest wieloaspektowy. Decyzja będzie zawsze obarczona różnorakimi ryzykami, ale jeśli mówimy serio o potrzebie umocnienia pozycji Polski i serio traktujemy postulat zapewnienia Polsce miejsca w centrum decyzyjnym Europy, a nie na jej marginesach, musimy odważnie zmierzyć się z tym wyzwaniem - powiedział prezydent.

Według Komorowskiego, kto bezdyskusyjnie kontestuje wejście do strefy euro, powinien mieć odwagę i przedstawić realny pomysł na to, jak inaczej realizować integrację ze światem zachodnim. - Powinien też przedstawić pomysł na to, jak efektywnie na innej drodze wzmocnić pozycję Polski, nie wchodząc do strefy, gdzie będą zapadały najważniejsze decyzje dla całej Europy - dodał. Prezydent podkreślił, że dyskusja o tym powinna się odbyć po wyborach. Wskazał, że każda z sił politycznych będzie wtedy miała szansę wykazać się odpowiedzialną koncepcją budowania pozycji Polski. Przekonywał również, że dyskusja musi być prowadzona szeroko, bo - jak mówił - "potrzebne nam jest szerokie porozumienie, choćby konieczne do zmiany konstytucyjnej blokady". - Tu nikt nikogo nie przełamie - zaznaczył. Dodał, że można tylko się przekonywać i dążyć do szerokiego konsensu w imię odpowiedzialności za polską pozycję w świecie.

Prezydent zwrócił uwagę, że wprowadzenie euro oznacza większą otwartość gospodarki i jej silniejszą międzynarodową współzależność. Jak mówił, może to być bardzo korzystne, ale tylko dla gospodarki silnej i konkurencyjnej.

- Gospodarka słaba musi na tym stracić: wejdzie w stan chronicznej stagnacji i z czasem znajdzie się na peryferiach. To jest ten polski dylemat - wskazał. Komorowski mówił również o tym, że na początek drugiego ćwierćwiecza wolności Polska potrzebuje nowego modelu wzrostu. Przekonywał, że polska gospodarka musi przejść od konkurowania w oparciu o naśladownictwo i wykorzystanie prostych zasobów do konkurowania polegającego na innowacjach.

Prezydent zaznaczył również, że "nie ma wolności bez wspólnoty opartej na rodzinie".

- Kryzys demograficzny stał się faktem. Nie możemy cofnąć jego skutków, ale możemy i musimy zapobiec utrzymywaniu się tej tendencji. Przecież to ludzie są podstawą gospodarki i społeczeństwa: ich wiedza, umiejętności i zdrowie. Inwestycje w człowieka i w rodzinę budują podstawy do rozwoju gospodarczego i do poprawy jakości życia Polaków - powiedział. Dodał, że "do lamusa historii przeszły teorie głoszące, że im mniej nas będzie, tym będziemy bogatsi; jest dokładnie odwrotnie". Dlatego, jak podkreślił, "naszym wyzwaniem na najbliższe lata musi być konsekwentne tworzenie dobrego klimatu dla rodziny". W tym kontekście prezydent poinformował, że zamierza wystąpić z inicjatywą ustawodawczą. Komorowski chce, by wprowadzono korzystniejsze rozliczanie podatków dla rodzin.

- Zasadą powinny być ulgi podatkowe, z których teraz mogą korzystać przede wszystkim osoby zamożne i wychowujące mniejszą liczbę dzieci, na rzecz takiego rozwiązania, w którym mogłyby z tego skorzystać rodziny z większą ilością dzieci i o niższych dochodach własnych, ale płacące podatki - powiedział Komorowski. Dodał, że liczy na wsparcie ze strony rządu i parlamentu.

Komorowski zaznaczył, że "rodzice, zwłaszcza kobiety, stoją często przed wyborem: praca albo dziecko", a tak być nie powinno. Dlatego - zaznaczył - zamierza przedstawić projekt ustawy, którego celem będzie "ułatwienie godzenia ról zawodowych i rodzinnych". - Wychowanie przyszłych dorosłych obywateli, ludzi biorących odpowiedzialność za siebie i innych, to wielka wartość dla całego społeczeństwa - mówił prezydent.

Prezydent zapowiedział również złożenie w Sejmie projektu zmian w ustawie o stowarzyszeniach. - Zdaniem Komorowskiego istnieje potrzeba dostosowania przepisów dotyczących działalności obywatelskiej do współczesnych warunków. Jak zauważył, obowiązująca ustawa w tym zakresie jest "z samego początku transformacji Polski". - Dlatego zamierzam przedstawić Wysokiej Izbie projekt zmian w ustawie o stowarzyszeniach, bo bez silnego sektora pozarządowego nie uda się zbudować wystarczająco silnych wspólnot lokalnych, a bez silnych wspólnot lokalnych nie da się zbudować trwałej wspólnoty narodowej - podkreślił Komorowski. Przekonywał, że wolność zrzeszania się umożliwiła powstanie w Polsce dziesiątek tysięcy stowarzyszeń, tysięcy fundacji. Zdaniem prezydenta dzięki wrażliwości obywatelskiej pielęgnowanej przez te organizacje udało się już rozwiązać wiele problemów. - Dalszy rozwój społeczeństwa obywatelskiego jest istotny ze względu na jego formacyjny charakter, dużą wrażliwość na potrzeby innych - zaznaczył.

Prezydent skomentował również wynik wyborów do Parlamentu Europejskiego.

- Doceniając nasze zbiorowe osiągnięcia, musimy zastanowić się, dlaczego tak niski jest poziom obywatelskiego zaufania do instytucji publicznych - powiedział. Podkreślił, że "alarmującym sygnałem była niska frekwencja w wyborach do PE". - Te wybory ujawniły słabość polskiej demokracji (...) – nie tylko ze względu na niską frekwencję, ale przede wszystkim ze względu na gigantyczną rozbieżność między poparciem dla integracji, wynoszącym 89 proc., a rzeczywistą gotowością do integrowania się przez głosowanie sięgającą zaledwie 23 proc. Oznacza to, że znacznie ponad trzy czwarte społeczeństwa cieszy się z Europy, ale jedynie niecała jedna czwarta ma poczucie przynależności do niej i odpowiedzialności za nią - mówił prezydent. Według niego "to ogromne wyzwanie na najbliższe lata – dla nas wszystkich". Zaapelował do "mediów, do każdego polityka i obywatela" o wspólne myślenie, "jak przekonać społeczeństwo do większego zaangażowania w demokratyczny proces przemian i decyzji". - Sądzę, że konieczna będzie nie tylko pogłębiona wspólna refleksja nad tym niepokojącym zjawiskiem, ale konieczne będzie także wspólne działanie w wielu płaszczyznach, aby przynajmniej zbliżyć się do średniej europejskiej - powiedział Komorowski.

Autor: kg/ja/kwoj / Źródło: PAP, tvn24.pl