Krytyczny rządowy raport o zbrojeniówce. Wyniki lecą w dół


Przedstawiciele władz wielokrotnie podkreślali, jak ważny jest polski przemysł zbrojeniowy i eksport jego produktów. Jednak według najnowszych danych w 2016 roku sprzedaliśmy za granicę mniej uzbrojenia niż rok i dwa lata wcześniej. Nie ma pewności, kiedy to się zmieni, choć jak mówią eksperci, jest pewna nadzieja.

Najnowsze dane opublikowało Ministerstwo Spraw Zagranicznych, nadzorujące eksport uzbrojenia z Polski. W raporcie obejmującym rok 2016 jego autorzy sami stwierdzają, że jest on "niewielki".

W 2016 roku Polska wyeksportowała uzbrojenie za łącznie 382.901.734 euro. Dla porównania - Czesi osiągnęli wynik w postaci 700 milionów euro przy gospodarce ponad dwa razy mniejszej od polskiej. - Tam jest silne wsparcie rządu dla firm zbrojeniowych, a to ma wielkie znacznie - tłumaczy Remigiusz Wilk, redaktor naczelny magazynu "MilMag".

"Rząd przykłada wielką wagę"

W Polsce takiego silnego wsparcia jeszcze nie ma, pomimo deklaracji ze strony władz, że dobro przemysłu zbrojeniowego jest im bliskie, a eksport uzbrojenia ma duże znaczenie.

- Zależy nam, by przemysł obronny był podziwiany tak samo, jak polscy żołnierze - stwierdził rok temu wicepremier Mateusz Morawiecki. Na początku września tego roku Antoni Macierewicz deklarował z kolei na targach zbrojeniowych w Kielcach, że "rząd przykłada wielką wagę do przemysłu obronnego".

Ze strony państwowej Polskiej Grupy Zbrojeniowej padają zapewniania, że eksport ma wielkie znaczenie i trwają prace nad jego zwiększeniem. W Kielcach jej prezes Lew Mirski deklarował, że "już są efekty pełnej mobilizacji eksportowej".

Choć PGZ chwali się zwiększeniem w 2016 roku swojego eksportu o 39 procent względem roku poprzedniego (do 125 mln euro), to z danych opublikowanych przez MSZ widać, że w skali całej branży już tak dobrze nie jest.

Zahamowanie kilkuletniego wzrostu

Wynik z 2016 rok był nawet gorszy niż z 2015 roku, kiedy wyeksportowano uzbrojenie warte 420 milionów euro, a nawet z 2014 roku, kiedy osiągnięto wynik 395 milionów euro. Sprzedaż sprzętu za 382 miliony euro w 2016 roku jest więc zahamowaniem trwającego od 2013 wzrostu.

Autorzy raportu MSZ zaznaczyli, że firmy zbrojeniowe występują o pozwolenia na eksport uzbrojenia za znacznie większe kwoty, ale potem faktycznie sprzedają mniej. W 2016 roku wystąpiono o licencje na 1,2 miliarda euro. Faktycznie wykorzystano je w 1/4. MSZ podkreśla, że ta rozbieżność jest "zaskakująco wysoka", jednak nie jest w stanie stwierdzić, dlaczego. Być może firmy przesunęły realizację kontraktów na rok 2017.

Podkreślono również, że polski eksport uzbrojenia jest zawyżany przez zagraniczne koncerny posiadające w Polsce fabryki. Chodzi o Leonardo z zakładami PZL Świdnik i Lockheed Martin z PZL Mielec. W obu tych fabrykach powstają różne podzespoły, wysyłane potem za granicę do innych zakładów tej samej firmy. Jest to więc eksport polskiego uzbrojenia tylko teoretycznie.

"Trudno wskazać regularne prawidłowości"

Nie licząc kategorii, do której zalicza się wewnętrzna wymiana w ramach koncernów, wyniki polskiego przemysłu zbrojeniowego robią się już bardzo blade. Trzeba bowiem odjąć około 200 milionów euro. Zostaje więc około 182 milionów, wynik prawie czterokrotnie gorszy od wyniku, jaki osiągnęli Czesi.

Autorzy raportu MSZ podkreślili, że sytuacja jest jeszcze gorsza. "Konieczne jest przy tym przypomnienie, że niemałą część tej kwoty uzyskano nie z eksportu nowych wyrobów krajowego przemysłu, ale z wyprzedaży zbędnego sprzętu z magazynów wojskowych, a także z reeksportu" - stwierdzono.

Z informacji ujawnionych przez MSZ wynika, że w całym 2016 roku polski przemysł zrealizował właściwie tylko cztery większe kontrakty na nowoczesny sprzęt swojej produkcji. Do Zjednoczonych Emiratów Arabskich wyeksportowano 40 transporterów Rosomak (polska firma Rosomak S.A. była poddostawcą fińskiej firmy Patria, która zdobyła zamówienie; Polacy wykonali podwozia bez uzbrojenia), a do USA, Indonezji i na Litwę po kilkanaście-kilkadziesiąt ręcznych rakiet przeciwlotniczych Grom.

Według MSZ trudno przewidzieć, czy w przyszłości będzie lepiej. "Trudno jest wskazać regularne prawidłowości w dynamice polskiego eksportu. Jest to wynikiem jego niewielkich wartości, co skutkuje często znaczną dodatnią lub ujemną dynamiką w przypadku uzyskania lub utracenia jednego, nawet nieznacznie większego kontraktu" - stwierdzili autorzy raportu.

Problemy znane, ale nie rozwiązane

Dlaczego jest tak źle? Eksperci wymieniają całą litanię problemów, będących efektem lat zaniedbań. Tomasz Dmitruk z portalu "Dziennik Zbrojny" mówi choćby o mentalność osób, które kierują lub kierowały niektórymi polskimi firmami zbrojeniowymi. - Przekonanie, że eksport jest zbędny i wystarczy produkcja dla polskiego wojska. Tu potrzeba pracy u podstaw - tłumaczył.

Ekspert przytacza słowa wiceministra obrony narodowej Bartosza Kownackiego, który jako przykład mentalności wymagającej zmian podał producenta radarów PIT-Radwar. - Firma miała otrzymać zapytanie o możliwość zakupu uzbrojenia od państwa z Bliskiego Wschodu. Nikt nawet nie zadał sobie trudu, aby na nie choćby odpowiedzieć - wskazał Dmitruk.

Efektem lat takiego nastawienia jest brak czegoś, co Dmitruk nazywa "infrastrukturą eksportu". - Trzeba ją zbudować, a to może trwać latami - wyjaśniał. Chodzi między innymi o wsparcie polityków i urzędników, co ma znaczenie przy kontraktach zbrojeniowych.

- Dotychczas trudno było o ważnych polityków na zagranicznych targach zbrojeniowych. Natomiast ich obecność oraz towarzyszącej im delegacji złożonej z wojskowych zapewnia zupełnie inny poziom rozmów z potencjalnym nabywcą - podkreślił Dmitruk. Teraz na targach coraz częściej pojawia się wspomniany wiceminister Kownacki.

Brak zaangażowania i zrozumienia

Perspektywy nie są wyłącznie złe. Jak stwierdził Remigiusz Wilk, są polskie firmy z powodzeniem sprzedające swoje wyroby za granicę. Wymienia państwowe Dezamet, Mesko, Nitrochem i Zakłady Mechaniczne Tarnów oraz prywatne WB Electronics. - Potencjał jest - przekonywał i tłumaczył, że dopiero w ostatnich latach zaczęto przywiązywać większą wagę do eksportu, a jego rozkręcenie to proces wymagający czasu i konsekwencji.

On również podkreśla znaczenie wsparcia politycznego. - Brakuje mocnego zaangażowania polityków. Jakieś działania są, ale to musi być konsekwentne i ciągłe. Nie z doskoku - wskazał Wilk. Dodał, że brakuje też zrozumienia ze strony wojska, że warto wspierać własny przemysł zbrojeniowy. Zakupienie jakiegoś sprzętu przez własne siły zbrojne, nawet w małych partiach, znacznie podnosi szanse na eksport.

- Nie da się też ukryć, że po prostu brakuje nowoczesnych rozwiązań i produktów. Owszem, są rozwijane, ale to jeszcze przyszłość. Pierwsze dwie dekady III RP to był zapaść i brak inwestycji w przemysł zbrojeniowy. Dopiero w ostatnich latach coś się zmienia - zaznaczył Wilk. Zgodził się z nim Dmitruk, według którego w perspektywie kilku lat Polska może dysponować ciekawym uzbrojeniem na eksport. Jego zdaniem mogą to być na przykład radary czy karabinki MSBS.

- Perspektywy są, ale trzeba je jeszcze wykorzystać - dodał.

Przedstawiciele rządu PiS i państwowego PGZ deklarują, że problemy dostrzegają i pracują nad ich rozwiązaniem. Kiedy będzie widać efekty, nie wiadomo. Wyniki z 2016 roku nie są zadowalające. W tym roku nie pojawiły się jeszcze informacje o podpisaniu istotnych kontraktów eksportowych, a początek 2018 roku coraz bliższy.

Autor: Maciej Kucharczyk / Źródło: tvn24.pl

Pozostałe wiadomości

Oficerowie izraelskiego wywiadu opowiedzieli dziennikarce amerykańskiej stacji CBS News o kulisach wrześniowej akcji z wybuchającymi pagerami Hezbollahu. Jak udało się doprowadzić do tego, że organizacja kupiła broń przeciwko sobie, która następnie trafiła do kieszeni tysięcy bojowników? 

Jak Hezbollah kupił od Izraela broń przeciwko sobie. Oficerowie o kulisach akcji z wybuchającymi pagerami

Jak Hezbollah kupił od Izraela broń przeciwko sobie. Oficerowie o kulisach akcji z wybuchającymi pagerami

Źródło:
CBS News

Reżim Orbana w coraz większym stopniu charakteryzuje się tym, że przyjmuje upadłych dyktatorów i poszukiwanych przestępców - powiedział w telewizji ATV lider węgierskiej opozycji Peter Magyar. Według niego premier Węgier Viktor Orban "wciąga kraj w międzynarodowe skandale, dając azyl Marcinowi Romanowskiemu".

"Orban wciąga nas w międzynarodowe skandale". Lider opozycji o azylu dla Romanowskiego

"Orban wciąga nas w międzynarodowe skandale". Lider opozycji o azylu dla Romanowskiego

Źródło:
PAP

Prokuratura Krajowa poinformowała o zwolnieniu z aresztu youtubera Kamila "Buddy" L. oraz jego partnerki Aleksandry "Grażynki" K. Tymczasowe aresztowanie zostało zamienione na poręczenie majątkowe.

Uchylono areszt "Buddzie" i "Grażynce". Dzień przed wigilią wrócili do domu

Uchylono areszt "Buddzie" i "Grażynce". Dzień przed wigilią wrócili do domu

Źródło:
tvn24.pl

Bilans ofiar śmiertelnych cyklonu Chido, który uderzył w Mozambik, wzrósł do 120 osób - podały w poniedziałek lokalne władze. Żywioł wyrządził też ogromne zniszczenia na Majotcie, francuskim terytorium zamorskim. W związku z tą katastrofą poniedziałek został ogłoszony dniem żałoby narodowej we Francji.

Rośnie bilans ofiar cyklonu, we Francji żałoba narodowa

Rośnie bilans ofiar cyklonu, we Francji żałoba narodowa

Źródło:
PAP, Reuters

Trasa S8 na wysokości miejscowości Budykierz w powiecie wyszkowskim została zablokowana w kierunku Warszawy. Kierowca auta osobowego wjechał w samochód, który ciągnął przyczepę z jachtem. Łódź spadła na jezdnię.

Rozbite auta i jacht zablokowały trasę ekspresową

Rozbite auta i jacht zablokowały trasę ekspresową

Źródło:
tvnwarszawa.pl

Prokurator zablokował 328 rachunków bankowych prowadzonych przez różne banki na rzecz spółki Cinkciarz.pl – poinformowała w poniedziałek rzeczniczka Prokuratury Regionalnej w Poznaniu prokurator Anna Marszałek.

Prokuratura zablokowała konta spółki Cinkciarz.pl

Prokuratura zablokowała konta spółki Cinkciarz.pl

Źródło:
PAP

W połowie grudnia w Cieśninie Kerczeńskiej doszło do awarii dwóch tankowców i wycieku mazutu. Rosyjskie władze - które cytuje "The Guardian" - podały, że "nawet 200 tysięcy ton gruntu mogło zostać skażone".

Mazut wyciekł z rosyjskich tankowców. Nawet 200 tysięcy ton gruntu skażone

Mazut wyciekł z rosyjskich tankowców. Nawet 200 tysięcy ton gruntu skażone

Źródło:
PAP, Reuters

Kolejne nieruchomości trafiły do fundacji rodzinnej Daniela Obajtka. To willa oraz domki letniskowe nad morzem - pisze "Newsweek". Tygodnik zaznacza, że może być to sposób na ucieczkę byłego prezesa Orlenu przed ewentualnymi roszczeniami. Pytany o to, dlaczego przepisuje nieruchomości na rodzinę i na fundację, Obajtek odparł w poniedziałek: "Bo mi wolno".

Obajtek przenosi majątek. "Bo mi wolno"

Obajtek przenosi majątek. "Bo mi wolno"

Źródło:
"Newsweek", tvn24.pl

Premier Grenlandii Mute Egede oświadczył, że należąca do Danii wyspa nie jest na sprzedaż i nigdy nie będzie. Dzień wcześniej prezydent elekt USA Donald Trump napisał w mediach społecznościowych, że "posiadanie" Grenlandii to dla Waszyngtonu "absolutna konieczność".

"Grenlandia jest nasza. Nie jesteśmy na sprzedaż". Premier odpowiada na słowa Trumpa

"Grenlandia jest nasza. Nie jesteśmy na sprzedaż". Premier odpowiada na słowa Trumpa

Źródło:
PAP

Dzień po spotkaniu premiera Słowacji Roberta Ficy z rosyjskim przywódcą Władimirem Putinem prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski napisał, że interesy szefa słowackiego rządu z Kremlem są zagrożeniem dla Bratysławy i Europy, a także pomagają Rosji w finansowaniu inwazji na Ukrainę.

Fico spotkał się z Putinem. Zełenski: czym mu się płaci i czym on odpłaca?

Fico spotkał się z Putinem. Zełenski: czym mu się płaci i czym on odpłaca?

Źródło:
PAP

Do Sejmu trafił w poniedziałek projekt ustawy dotyczący rozpoznawania przez Sąd Najwyższy spraw związanych z przyszłorocznymi wyborami prezydenckimi. Złożenie tego projektu tak zwanej "ustawy incydentalnej" zapowiadał wcześniej marszałek Sejmu Szymon Hołownia. Spotkał się też w tej sprawie z prezydentem Andrzejem Dudą.

Tak Hołownia chce "zapewnić stabilność". Jest projekt w sprawie wyborów

Tak Hołownia chce "zapewnić stabilność". Jest projekt w sprawie wyborów

Źródło:
tvn24.pl, PAP
"Nie dam rady się dźwignąć, nie ma szans, jak nie będzie pomocy z gminy, z rządu"

"Nie dam rady się dźwignąć, nie ma szans, jak nie będzie pomocy z gminy, z rządu"

Źródło:
tvn24.pl
Premium

Na trasie S7 w rejonie węzła Opacz doszło do zderzenia czterech samochodów osobowych i autobusu miejskiego. Na miejscu lądował śmigłowiec Lotniczego Pogotowia Ratunkowego. Kierowców czekały utrudnienia przy wyjeździe ze stolicy. Korek utworzył się także na autostradzie A2 między Pruszkowem a Grodziskiem Mazowieckim. Powodem była kolizja trzech aut.

Karambol na wyjeździe z Warszawy, kolizja na autostradzie A2

Karambol na wyjeździe z Warszawy, kolizja na autostradzie A2

Aktualizacja:
Źródło:
tvnwarszawa.pl

Prokuratura wszczęła śledztwo w sprawie śmierci mężczyzny konwojowanego przez policję na przesłuchanie. Trwa wyjaśnianie, w jaki sposób 42-latek doznał obrażeń, które doprowadziły do jego śmierci. Na tym etapie postępowania śledczy wykluczyli udział osób trzecich.

Mężczyzna zmarł podczas policyjnego konwoju. Pierwsze ustalenia

Mężczyzna zmarł podczas policyjnego konwoju. Pierwsze ustalenia

Źródło:
tvnwarszawa.pl

W polskich mediach społecznościowych rozchodzi się przekaz, z którego wynika, że Rosjanie przebywający w Czechach nie mogą już otrzymać czeskiego obywatelstwa. Nie jest to prawdą, choć Czesi rzeczywiście pracują nad zaostrzeniem przepisów. Wyjaśniamy.

Obywatelstwo czeskie już nie dla Rosjan? Niezupełnie

Obywatelstwo czeskie już nie dla Rosjan? Niezupełnie

Źródło:
Konkret24

Ryszard Petru (Polska 2050) poinformował w poniedziałek, że w Wigilię przez kilka godzin będzie pracował w jednym z dyskontów Biedronki w Warszawie. Jego zdaniem to pewien gest, który ma otworzyć dyskusję o tym, że każda praca jest ważna. - Tu nie chodzi o politykę - przekonywał.

Petru w Biedronce. Podał stawkę

Petru w Biedronce. Podał stawkę

Źródło:
PAP

- Chcemy, żeby projekt CPK był w pełni polską inicjatywą i był zarządzany przez Polskie Porty Lotnicze - przekazał minister infrastruktury Dariusz Klimczak. PPL i CPK podpisały w poniedziałek list intencyjny w tej sprawie.

Wielka inwestycja w Polsce. "Zapadła najważniejsza decyzja organizacyjna i kapitałowa"

Wielka inwestycja w Polsce. "Zapadła najważniejsza decyzja organizacyjna i kapitałowa"

Źródło:
PAP

Warszawski sąd nie uwzględnił zażalenia obrońcy Michała Wosia na postanowienie prokuratora o zastosowaniu środków zapobiegawczych - przekazał rzecznik Prokuratury Krajowej Przemysław Nowak. W sierpniu prokurator postawił posłowi PiS zarzuty oraz zastosował dozór policji i zakaz kontaktowania się z kilkudziesięcioma osobami. W ocenie rzecznika Prokuratury Krajowej sąd "potwierdził skuteczność przedstawienia zarzutów" oraz "prawdopodobieństwo, iż Woś popełnił zarzucane mu przestępstwo".

Zażalenie w sprawie Wosia odrzucone. "Sąd potwierdził skuteczność przedstawienia zarzutów"

Zażalenie w sprawie Wosia odrzucone. "Sąd potwierdził skuteczność przedstawienia zarzutów"

Źródło:
TVN24

Asma al-Asad, żona obalonego syryjskiego dyktatora, który znalazł schronienie w Rosji, nie jest zadowolona z życia w Moskwie - poinformował portal telewizji Al Dżazira. Arabskie i tureckie media przekazały, że złożyła też w Rosji pozew rozwodowy. O małżeństwie Asadów postanowił w tej sytuacji wypowiedzieć się sam rzecznik Kremla, który wszystkiemu zaprzeczył.

Media: Żona Asada chce rozwodu. Rzecznik Kremla: żona Asada nie chce rozwodu

Media: Żona Asada chce rozwodu. Rzecznik Kremla: żona Asada nie chce rozwodu

Źródło:
PAP, Meduza, Interfax

- Oczekiwałbym, że w ciągu sześciu godzin Marcin Romanowski zgłosi się po prostu do prokuratury - mówił szef MSWiA Tomasz Siemoniak, komentując warunki wysunięte przez ściganego posła PiS, który dostał węgierski azyl po tym, jak uciekł z kraju. Romanowski przekonuje, że po ich realizacji przez rządzących właśnie "w ciągu sześciu godzin wróci do kraju". Według Siemoniaka "to jest żałosne po prostu, że ktoś podejrzany o poważne przestępstwa śmie jakiekolwiek warunki Rzeczpospolitej Polskiej stawiać". - Jego miejsce jest na ławie w sądzie - dodał.

Romanowski stawia warunki powrotu do kraju. Siemoniak: to jest żałosne

Romanowski stawia warunki powrotu do kraju. Siemoniak: to jest żałosne

Źródło:
PAP, TVN24

Lekarze pogotowia ratunkowego w Wielkiej Brytanii wydali w poniedziałek ostrzeżenie dotyczące plastikowych kulek, znanych też jako kulki hydrożelowe czy koraliki wodne. Specjaliści zalecają, by nie wręczać ich na święta dzieciom poniżej piątego roku życia. Dlaczego kolorowe kulki mogą być niebezpieczne?

Taki prezent jest niebezpieczny. Lekarze medycyny ratunkowej ostrzegają

Taki prezent jest niebezpieczny. Lekarze medycyny ratunkowej ostrzegają

Źródło:
BBC, The Guardian

Nad ranem deweloper, ignorując zakaz prowadzenia robót, zburzył kamienicę przy Łuckiej - poinformował w poniedziałek stołeczny konserwator zabytków. Budynek został jesienią wykreślony z rejestru zabytków, ale trwa postępowanie o objęcie ochroną konserwatorską jego murów obwodowych.

"Mimo zakazu deweloper zburzył praktycznie wszystko"

"Mimo zakazu deweloper zburzył praktycznie wszystko"

Źródło:
tvnwarszawa.pl
Ziemia podnosi się tu o 2 centymetry miesięcznie. Przygotowują się na najgorsze

Ziemia podnosi się tu o 2 centymetry miesięcznie. Przygotowują się na najgorsze

Źródło:
tvn24.pl
Premium

Służby w Gwatemali uwolniły z rąk fundamentalistycznej żydowskiej sekty Lev Tahor 160 dzieci i nastolatków. Operację przeprowadzono po ucieczce z sekty czwórki nieletnich osób, które zaalarmowały władze.

160 dzieci i nastolatków uwolnionych z fundamentalistycznej żydowskiej sekty

160 dzieci i nastolatków uwolnionych z fundamentalistycznej żydowskiej sekty

Źródło:
PAP, "New York Times"

Uczniowie szkoły zawodowej w Inowrocławiu (woj. kujawsko-pomorskie) wrzucili do sieci dwa filmiki, na których pokazują ciasta w formie swastyk, wykonują nazistowskie gesty i odpalają petardy. Jak tłumaczy dyrektorka placówki, do zdarzenia doszło po wigilii klasowej, podczas chwilowej nieobecności nauczyciela.

Ciastka w formie swastyk i nazistowskie pieśni w szkole. Uczniowie nagranie wrzucili do sieci

Ciastka w formie swastyk i nazistowskie pieśni w szkole. Uczniowie nagranie wrzucili do sieci

Źródło:
Gazeta Wyborcza/TVN24
Ponad 3 mln zł dotacji Ministerstwa Sportu, które "mogły mieć związek" z kampanią Kamila Bortniczuka. Ujawniamy dokumenty

Ponad 3 mln zł dotacji Ministerstwa Sportu, które "mogły mieć związek" z kampanią Kamila Bortniczuka. Ujawniamy dokumenty

Źródło:
tvn24.pl
Premium
Znikające miliony. Ani ksiądz, ani zakon się nie przyznają. To dla kogo te przelewy?

Znikające miliony. Ani ksiądz, ani zakon się nie przyznają. To dla kogo te przelewy?

Źródło:
tvn24.pl
Premium

Właściciel TVN - amerykański koncern Warner Bros. Discovery - rozpoczął proces sprzedaży firmy - podał w piątek Reuters. Do tych informacji odniósł się rzecznik WBD, podkreślając, że dla "Warner Bros. Discovery podczas podejmowania decyzji o sprzedaży, zachowanie niezależności newsów TVN jest priorytetem".

Warner Bros. Discovery rozważa sprzedaż TVN. "Zachowanie niezależności newsów priorytetem"

Warner Bros. Discovery rozważa sprzedaż TVN. "Zachowanie niezależności newsów priorytetem"

Źródło:
Reuters, tvn24.pl

Podczas pokazu dronów na Florydzie jedna z maszyn spadła na siedmioletniego chłopca, który stracił przytomność i został zabrany do szpitala. - Krew spływała mu po twarzy - opowiada matka chłopca. Dziecko przeszło operację.

Wypadek podczas świątecznego pokazu dronów. 7-latek poważnie ranny

Wypadek podczas świątecznego pokazu dronów. 7-latek poważnie ranny

Źródło:
Sky News, ABC News