Pomnik smoleński odsłonięty w Budapeszcie. Kaczyński: to nie jest żaden kaprys

W uroczystościach biorą udział także między innymi premier Mateusz Morawiecki, premier Węgier Viktor Orban i szef Komisji Spraw Zagranicznych parlamentu węgierskiego Zsolt Nemeth.

Kaczyński podkreślił, że przyjaźń polsko-węgierska ma bardzo głębokie korzenie, ale - jak dodał - jeśli przyjaźń między narodami ma dotyczyć nie tylko przeszłości, ale i teraźniejszości musi być umacniana i odnawiana, być przedmiotem działań, przedsięwzięć i "gestów".

- Ten pomnik jest niczym innym, jak właśnie takim pięknym gestem, który ma umacniać naszą przyjaźń. Pięknym gestem także dlatego, że ci, którzy go budowali, którzy zainicjowali jego budowę wiedzą, pamiętają o tym, iż tragedia smoleńska wiąże się ściśle z inną tragedią - z tragedią Katynia - podkreślał prezes PiS.

Podczas uroczystości Kaczyński przypomniał postać swojego brata oraz jaki miał wpływ na powstanie Prawa i Sprawiedliwości.

- Lech Kaczyński był człowiekiem szczególnie ważnym dla tego, co w Polsce nazywamy dobrą zmianą, PiS nie mogłoby powstać bez niego. Jestem szczególnie wdzięczny za to, że w tym pomniku Lech Kaczyński został uwzględniony - zaznaczył.

Prezes PiS wspomniał również o premierze Węgier Victorze Orbanie, którego partia Fidesz ma szansę w niedzielę po raz trzeci z rzędu wygrać wybory parlamentarne na Węgrzech.

- Wolność, suwerenność, godność narodu łączy się dzisiaj na Węgrzech, łączy się także dla nas, Polaków, z nazwiskiem Viktora Orbana - mówił Kaczyński.

- Chciałbym prosić, jeśli mi wolno, ale prosić prawem przyjaciół - o to, by ta decyzja, która zapadnie tak niedługo, była decyzją ku wolności, ku wielkości, ale także wielkości Polski, także wielkości Europy - dodał.

Prezes Prawa i Sprawiedliwości po uroczystości podkreślił, że pomniki smoleńskie pojawiają się nie tylko w Polsce.

- Te pomniki to nie jest żaden kaprys, czy jak niektórzy mówią moja sprawa rodzinna. To jest po prostu kwestia pamięci narodowej i to nie tylko jednego narodu - mówił Kaczyński.

- To jest bardzo ważne dla mnie w wymiarze osobistym, ale to już jest kwestia mnie dotycząca - podkreślał prezes PiS. - To jest ważne przede wszystkim w wymiarze narodowym, ale można nawet można powiedzieć, państwowym - dodawał.

Głos podczas piątkowej uroczystości w stolicy Węgier zabrał również premier Mateusz Morawiecki. - Nie można zrozumieć współczesnej historii Polski bez zrozumienia tej straszliwej katastrofy, jaką była katastrofa smoleńska - podkreślił szef polskiego rządu.

Morawiecki dodał, że węgierski pomnik ku czci ofiar katastrofy smoleńskiej "buduje most ku przyszłości".

- To, że nasi węgierscy bracia starają się nie tylko zrozumieć katastrofę smoleńską, ale i ją uczcić, budując most pamięci ku przyszłości, zasługuje na największą wdzięczność - zaznaczył Morawiecki.

Polski premier skierował się również do swojego węgierskiego odpowiednika. - Głęboko wierzę w to, że dzięki Viktorowi Orbanowi, dzięki narodowi węgierskiemu i przyjaźni polsko-węgierskiej wywalczymy lepszą Europę - podsumował.

- Wierzę, że z Węgier może wyjść lepsza, bardziej sprawiedliwa, bardziej wolna Europa - mówił Mateusz Morawiecki.

O relacjach łączących Polskę i Węgry mówił podczas uroczystości premier Węgier.

- Mogły być najazdy osmańskie, habsburskie, sowieckie, czy dyktatury narodowo-socjalistyczne. My je przetrzymaliśmy, stając ramię przy ramieniu - podkreślił Orban.

Wskazał, że na pomniku "Memento-Smoleńsk" widnieją nazwiska 96 ofiar katastrofy smoleńskiej, które "przez dekady kształtowały losy Polski i Europy".

Premier Węgier nawiązał także do swojego spotkania z Lechem Kaczyńskim w 2008 roku, które - jak wskazał - dotyczyło "przyjaźni polsko-węgierskiej" i jej perspektyw. Zaznaczył, że Lech Kaczyński zarówno jako prezydent Warszawy, jak i prezydent Polski "wiernie trwał przy swoich ideach", a Węgrzy uważali go za "prawdziwego przyjaciela". - Jesteśmy wdzięczni mu także za to, że od 2007 roku w obu krajach istnieje dzień przyjaźni polsko-węgierskiej - wskazywał.

- Polska i Węgry wierzą w siłę sojuszu. Chcemy Europy Środkowej, która nie pozwala na decydowanie o swym losie bez swego udziału; są tacy, którzy zaprzeczają prawu narodów do samostanowienia - powiedział Orban.

Powstanie pomnika wsparł węgierski rząd sumą 126 milionów forintów (1,7 miliona złotych). W finansowaniu częściowo uczestniczyły też samorządy Budapesztu i dzielnicy Budafok-Teteny.

Autor pomnika, rzeźbiarz Sandor Gyula Makoldi wskazał, że pomnik nawiązuje do dwóch nakładających się na siebie tragedii: katyńskiej i smoleńskiej.

- Próbowałem to oddać poprzez trzy motywy: duży pagórek wysokości 1,5 metra o średnicy 12 metrów, wbijający się w niego krzyż z czarnego granitu wysokości 4 metrów i szerokości 3 metrów, a trzeci element to marmurowa brama - wyjaśniał Makoldi.

Autor: PTD//now / Źródło: PAP, TVN24