RPO: ograniczenia wiekowe dla funkcjonariuszy BOR dyskryminujące

Na mocy ustawy o Biurze Ochrony Rządu funkcjonariusz musi odejść z Biura w kilku określonych przypadkach; jednym z nich jest osiągnięcie określonego wieku: przez podoficera, chorążego i oficera młodszego – 55 lat, oficera starszego – 58 lat, generała – 60 lat. Rozwiązanie to może prowadzić do dyskryminacji funkcjonariuszy BOR ze względu na wiek - wskazał RPO, który wystąpił do ministra spraw wewnętrznych o dokonanie odpowiedniej zmiany przepisów.

Zadaniem funkcjonariuszy BOR jest w szczególności ochrona najważniejszych osób i obiektów w państwie, a także delegacji państw obcych oraz polskich przedstawicielstw dyplomatycznych poza granicami kraju. Jak podkreślił RPO, charakter tych zadań wymaga szczególnej sprawności fizycznej. Zdaniem Rzecznika, przydatność do służby nie powinna być jednak oceniana wyłącznie pod kątem wieku. - Z punktu widzenia zadań BOR ocena powinna uwzględniać także inne okoliczności, np. stan zdrowia, zdolność fizyczną i psychiczną funkcjonariusza, możliwość wykorzystania doświadczenia funkcjonariusza w pionie szkolenia - podkreślono. - Wydaje się, że w obecnym stanie prawnym proporcje pomiędzy interesem służby a interesem jednostki zostały zachwiane, co może prowadzić do dyskryminacji ze względu na wiek - ocenił Bodnar. Rzecznik zaznacza ponadto, że regulacje dotyczące funkcjonariuszy różnią się od siebie – dla niektórych ustalono granicę wieku na poziomie 55, 58 i 60 lat, a wobec innych takiego ograniczenie wiekowego nie ustanowiono. - Regulacja nie obejmuje swoim zakresem korpusu szeregowych zawodowych. Różnicuje także oficerów w ramach jednego korpusu - wskazał RPO. Rzecznik przywołał dyrektywę UE z 27 listopada 2000 r. ustanawiającą warunki ramowe równego traktowania w zakresie zatrudnienia i pracy wprowadzającą zakaz dyskryminacji m.in. ze względu na wiek w odniesieniu do zatrudnienia i pracy. - Dyrektywa dopuszcza zwolnienie funkcjonariusza służb mundurowych ze służby, ale tylko wtedy, gdy wiek ten faktycznie uniemożliwia wykonywanie zadań, które mogą być powierzone funkcjonariuszowi - podkreślił Bodnar. Rzecznik wskazuje też, że ustawa o BOR umożliwia zwolnienie funkcjonariusza ze służby w BOR z uwagi na nabycie prawa do emerytury z tytułu osiągnięcia 30 lat wysługi emerytalnej. Emerytura przysługuje funkcjonariuszowi zwolnionemu ze służby, który w dniu zwolnienia ma 55 lat i co najmniej 25 lat służby w BOR. - Możliwe są więc sytuacje, kiedy funkcjonariusz w ogóle nie nabędzie prawa do emerytury, jeżeli został zatrudniony w BOR po 30. roku życia albo zostanie zwolniony przed uzyskaniem pełnej wysokości świadczenia emerytalnego. Trudno znaleźć uzasadnienie dla takiego rozwiązania - napisał Bodnar.

W MSWiA przygotowywana jest odpowiedź na wystąpienie RPO - poinformowały służby prasowe resortu. Na ten problem zwracała uwagę w marcu 2015 roku ówczesna pełnomocniczka rządu ds. równego traktowania Małgorzata Fuszara w piśmie do szefa BOR. Podkreśliła, że ten zapis powoduje, że w 2015 r. obowiązkowemu zwolnieniu ze służby będzie podlegało dziewięć, zaś w roku 2016 - trzy osoby. - Należy podkreślić, iż powyżej omawiany przepis stoi w opozycji z zasadą zakazu dyskryminacji ze względu na wiek, tj. sytuacją gdy - z powodu wieku - funkcjonariusze BOR są gorzej traktowani niż inni znajdujący się w takiej samej lub podobnej sytuacji - wskazywała.

Służbę w BOR może pełnić osoba: niekarana za popełnienie przestępstw; korzystająca z pełni praw publicznych; gotowa podporządkować się dyscyplinie służbowej; potrafiąca dostosować się do trudnych warunków pełnienia służby. Jak podkreśla rzecznik formacji, przyjęcia do BOR dotyczą kandydatów o szczególnych kwalifikacjach przydatnych w służbie. Proces kwalifikacyjny do służby przygotowawczej w Biurze jest długotrwały. Do głównych zadań BOR należy ochrona osób i obiektów ważnych ze względu na dobro i interes państwa. Do tych osób należą: prezydent, marszałek Sejmu, marszałek Senatu, prezes Rady Ministrów, wiceprezes Rady Ministrów, minister spraw wewnętrznych oraz minister spraw zagranicznych, a także byli prezydenci Polski, przedstawiciele delegacji państw obcych, przebywające na terytorium Polski i inne osoby "ważne ze względu na dobro państwa".

Autor: js/kk / Źródło: PAP