Zwracamy się, aby wobec sporu wokół wymiaru sprawiedliwości "opanować emocje i nie spychać sądów i sędziów na ścieżkę wyniszczającego konfliktu" - napisali w opublikowanym w poniedziałek stanowisku sędziowie Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych Sądu Najwyższego. "Z głębokim niepokojem odbieramy podważanie skuteczności powołania przez Prezydenta RP sędziów Sądu Najwyższego" - podkreślili.
Stanowisko podpisane przez 14 z 19 sędziów Izby - w tym przez pełniącego obowiązki prezesa tej Izby sędziego Dariusza Czajkowskiego - zamieszczono na stronie internetowej Sądu Najwyższego. Jak wyjaśniał Krzysztof Michałowski z zespołu prasowego SN, jest ono datowane na 15 listopada, ale do Pierwszej Prezes Sądu Najwyższego Małgorzaty Gersdorf zostało przekazane w piątek 23 listopada.
"Z głębokim niepokojem odbieramy podważanie skuteczności powołania przez Prezydenta RP sędziów Sądu Najwyższego" - podkreślono w stanowisku. Jak dodano, oświadczenie wydano "w związku z próbami faktycznego odsunięcia niektórych nowo powołanych sędziów Sądu Najwyższego od orzekania, których przykładem jest zarządzenie z 5 listopada o zdjęciu z wokandy sesji sędziego SN w Izbie Karnej".
"Niedopuszczalne jest podawanie w wątpliwość votum sędziowskiego"
5 listopada pełniący obowiązki prezesa Sądu Najwyższego i kierujący Izbą Karną Stanisław Zabłocki wydał zarządzenie, na mocy którego zdjęto z wokandy sprawy wyznaczone w listopadzie i grudniu do rozpoznania przez powołanego do tej Izby przed miesiącem Wojciecha Sycha. Na mocy decyzji prezesa Zabłockiego wstrzymano też wyznaczanie sędziego Sycha do składów orzekających Sądu Najwyższego.
"Zarządzenie jest uzasadnione z uwagi na potrzebę dbałości o jednolitość praktyki sądowej oraz bezpieczeństwo procesowe stron" - zaznaczał prezes Zabłocki w zarządzeniu opublikowanym wtedy na stronie internetowej Sądu Najwyższego. Nowa Krajowa Rada Sądownictwa oceniła zarządzenie sędziego Zabłockiego "za sprzeczne z porządkiem konstytucyjnym".
Jak przypomniano w stanowisku, zgodnie z artykułem 179. konstytucji sędziowie SN są powoływani na czas nieoznaczony przez prezydenta na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa.
"Niedopuszczalne jest podawanie w wątpliwość votum sędziowskiego, którego źródłem jest akt nominacji przez Głowę Państwa, rozstrzygnięciami o czysto technicznym charakterze, niemającymi nie tylko istotnego waloru procesowego, ale niebędącymi w ogóle orzeczeniami sądowymi" - napisano. Zdaniem autorów stanowiska ingerowanie tego rodzaju zarządzeniem - jak to z 5 listopada - w kwestię "fundamentalną dla ustroju sądów nie powinno mieć miejsca".
"Groźne dla fundamentów państwa prawnego"
"Apelujemy do wszystkich kwestionujących skuteczność powołania sędziów, a więc podważających konstytucyjne prerogatywy Prezydenta RP, o umiar i rozwagę. Takie wypowiedzi i działania nie tylko godzą w autorytet SN, ale prowadzić mogą do nieobliczalnych skutków dla całego wymiaru sprawiedliwości. Są niezwykle groźne dla fundamentów państwa prawnego, opierającego się na podziale władz, niezależności sądów i niezawisłości sędziów" - głosi stanowisko sędziów Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych.
Jak zaznaczyli ci sędziowie, "Sąd Najwyższy jest naszym wspólnym dobrem i tylko od nas zależy, czy będzie działał sprawnie dla dobra Rzeczypospolitej Polskiej oraz wszystkich jej obywateli".
"Zwracamy się zatem do wszystkich, aby w obliczu sporu wokół wymiaru sprawiedliwości opanować emocje i nie spychać sądów i sędziów na ścieżkę wyniszczającego konfliktu" - podkreślili sędziowie.
"Apelujemy do wszystkich, którzy mają wpływ na funkcjonowanie wymiaru sprawiedliwości RP, o powstrzymanie się od wszelkich działań, które mogą zakłócać prawidłowe funkcjonowanie SN" - napisano.
Pod stanowiskiem - oprócz sędziego Dariusza Czajkowskiego - podpisali się sędziowie: Antoni Bojańczyk, Paweł Czubik, Tomasz Demendecki, Marek Dobrowolski, Janusz Niczyporuk, Joanna Lemańska, Marcin Łochowski, Oktawian Nawrot, Mirosław Sadowski, Marek Siwek, Maria Szczepaniec, Krzysztof Wiak i Jacek Widło.
Nowi sędziowie w Sądzie Najwyższym
Prezydent Andrzej Duda 10 października powołał 27 osób na sędziów Sądu Najwyższego: 19 w Izbie Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych, 7 w Izbie Cywilnej i 1 sędziego - Wojciecha Sycha - w Izbie Karnej. Wcześniej - 20 września - prezydent powołał 10 osób na sędziów Izby Dyscyplinarnej Sądu Najwyższego. Powołania te były zakończeniem procedury zainicjowanej w końcu czerwca publikacją w "Monitorze Polskim" obwieszczenia prezydenta o wolnych stanowiskach sędziego w SN. Do objęcia były 44 wakaty sędziowskie.
Tymczasem we wrześniu Naczelny Sąd Administracyjny uwzględnił wnioski o zabezpieczenie i wstrzymał - w zaskarżonych częściach - wykonanie uchwał nowej KRS odnoszących się do powołania sędziów SN do Izb Karnej, Cywilnej oraz Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych. Odwołania od tych uchwał nowej KRS złożyli w NSA kandydaci na sędziów Sądu Najwyższego, którzy w końcu sierpnia nie uzyskali rekomendacji Rady.
W czwartek NSA w związku z tymi sprawami skierował do Trybunału Sprawiedliwości UE dwa pytania prejudycjalne dotyczące procedury odwoływania się od uchwał nowej KRS wyłaniających kandydatów na sędziów SN.
Na początku listopada rzecznik prasowy Sądu Najwyższego sędzia Michał Laskowski mówił że niezależnie od zarządzenia odnoszącego się do sędziego Sycha także nowo mianowani sędziowie Izby Cywilnej "nie mają wyznaczanych terminów". - Jest identyczna sytuacja. Prezes Izby Cywilnej czeka na zakończenie postępowania przed NSA. W Izbie Pracy nie ma takich sędziów, z kolei nowo utworzone izby organizują się" - informował wówczas rzecznik SN.
Nowa izba w Sądzie Najwyższym
Do właściwości Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych będzie należeć rozpatrywanie skarg nadzwyczajnych, rozpoznawanie protestów wyborczych i protestów przeciwko ważności referendum ogólnokrajowego i referendum konstytucyjnego oraz stwierdzanie ważności wyborów i referendum.
Izba zajmować się będzie także sprawami z zakresu prawa publicznego, w tym sprawami z zakresu ochrony konkurencji, regulacji energetyki, telekomunikacji i transportu kolejowego oraz sprawami, w których złożono odwołanie od decyzji Przewodniczącego Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, a także skargami dotyczącymi przewlekłości postępowania przed sądami powszechnymi i wojskowymi oraz Sądem Najwyższym.
Kolejna nowelizacja ustawy o Sądzie Najwyższym
23 listopada Senat przyjął późnym wieczorem bez wprowadzania poprawek nowelizację ustawy o Sądzie Najwyższym, uchwaloną w środę przez Sejm. Nowelizacja ta ma umożliwić powrót do orzekania sędziów Sądu Najwyższego i Naczelnego Sądu Administracyjnego, którzy wcześniej uchwalonymi przez Prawo i Sprawiedliwość przepisami zostali zmuszeni do przejścia w stan spoczynku po osiągnięciu 65. roku życia.
57 senatorów zagłosowało za przyjęciem nowelizacji, 26 przeciw, żaden nie wstrzymał się od głosu.
Autor: mjz//now / Źródło: Sąd Najwyższy - www.sn.pl, PAP
Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock