"W imieniu rządu Stanów Zjednoczonych gratuluję Polakom obchodów Święta Konstytucji" - przekazał w okolicznościowym komunikacie sekretarz stanu USA Antony Blinken.

"Nasze relacje stale się rozwijają i umacniają"

"Przyjaźń łącząca Stany Zjednoczone i Polskę sięga końca XVIII wieku, kiedy to nasze kraje przyjęły konstytucje, kształtując demokratyczne instytucje chroniące wolność, bezpieczeństwo i dobrobyt naszych obywateli. Od tego czasu nasze relacje stale się rozwijają i umacniają" - napisał w dokumencie szef amerykańskiej dyplomacji.

Jak zapewnił, Waszyngton i Warszawa "współpracują obecnie nad szeroką gamą globalnych wyzwań - w ramach NATO, Umowy o wzmocnionej współpracy obronnej między Polską a Stanami Zjednoczonymi, Inicjatywy Trójmorza oraz na szeregu innych sposobów".

"Stany Zjednoczone, jako długotrwały sojusznik i przyjaciel, składają w tym szczególnym dniu gorące życzenia wszystkim Polakom i oczekują na pogłębienie i poszerzenie naszego transatlantyckiego partnerstwa w nadchodzących latach" - deklaruje Blinken.

"Inspiracja dla całego świata"

Życzenia Polakom złożył również Bix Aliu, chargé d'affaires ambasady Stanów Zjednoczonych w Polsce. "W imieniu USA życzę wszystkiego najlepszego z okazji Święta Konstytucji 3 Maja!" - napisał na Twitterze.

"Od czasu jej uchwalenia Polacy doświadczyli wiele tragedii i wyzwań. Bohaterstwo i wytrwałość Waszego narodu, a także umiłowanie wolności, są inspiracją dla całego świata" - dodał.

"Niech się święci 3 maja!"

Życzenia z okazji Święta Konstytucji 3 Maja przesłał także ambasador Niemiec w Polsce Arndt Freytag von Loringhoven.

"Wszystkim Polkom i Polakom składam najlepsze życzenia z okazji dzisiejszego Święta Konstytucji! Pierwsza spisana w Europie konstytucja, datowana na 3 maja 1791 roku, jest wielkim osiągnięciem Polski. Niech się święci 3 maja!" - czytamy w jego wpisie.  

"Jeden z najpiękniejszych tworów Oświecenia"

Ambasadorowie Polski i Litwy na Węgrzech - Jerzy Snopek i Vytautas Pinkus, określili Konstytucję 3 Maja w dzienniku "Magyar Nemzet" jako "jeden z najpiękniejszych tworów Oświecenia i jeden z najważniejszych dokumentów końca XVIII wieku".

"Konstytucja 3 Maja to jeden z najpiękniejszych tworów Oświecenia i trwały wkład państwa polsko-litewskiego w kulturę europejską" – zaznaczył Snopek. Pinkus podkreślił, że konstytucja była "jednym z najważniejszych dokumentów końca XVIII wieku".

Przypominając historię powstania Konstytucji 3 Maja i jej najważniejsze zapisy, w tym na przykład zniesienie "liberum veto", wzmocnienie roli mieszczaństwa oraz władzy wykonawczej, Snopek napisał, że "część zmian reformatorzy zostawili na później, ale nie było im dane ich doczekać. W kwietniu 1792 roku zawiązała się bowiem konfederacja targowicka, konstytucja została unieważniona, do kraju wkroczyły wojska rosyjskie, a w 1795 roku państwo polsko-litewskie się rozpadło".

"Konstytucja 3 Maja była jednak uważana za ważne wydarzenie historyczne zarówno w historii Polski, jak i Litwy. W trakcie rozbiorów jej legenda pomogła utrzymać ducha narodowego i poczucie wspólnoty losów. Umożliwiła przetrwanie" - zaznaczył Snopek. Dyplomata zwrócił uwagę, że Konstytucję doceniono też za granicą - w Anglii podkreślano pokojowy charakter zmian społecznych w odróżnieniu od rewolucji francuskiej i już w 1791 roku ukazały się jej tłumaczenia na angielski, francuski i niemiecki.

"Również na Węgrzech została przyjęta z uznaniem" - zauważył polski ambasador, dodając, że przywódca węgierskich jakobinów Ignjat Martinović najprawdopodobniej pod wpływem Konstytucji 3 Maja opracował w 1793 roku swój projekt konstytucji.

Wpływ na historię Litwy

Ambasador Litwy ze swej strony zaznaczył, że choć konstytucja obowiązywała krótko, to zawarte w niej zasady społeczne miały ogromny wpływ na późniejszą historię Litwy.

"Duch Konstytucji zjednoczył społeczeństwa Polski i Litwy w antyrosyjskich powstaniach 1794, 1831 i 1863 r. Wpłynęło to także na powstały pod koniec XIX wieku ruch niepodległościowy, który doprowadził do przywrócenia w 1918 roku litewskiej państwowości" – podkreślił.

Litewski dyplomata zakończył konstatacją, że "dziś Litwę i Polskę ponownie łączy ścisłe partnerstwo, a także członkostwo w UE i NATO". "Wspólna historia Litwy i Polski pokazuje, że dwa narody, uznając różnice wynikające z okoliczności historycznych, są w stanie skoncentrować swe wysiłki i współpracować na rzecz osiągnięcia wspólnego celu" - napisał Vytautas Pinkus.