Andrzej Wajda nie żyje. Wybitny reżyser odszedł w wieku 90 lat

[object Object]
Andrzej Wajda nie żyjetvn24
wideo 2/19

Andrzej Wajda zmarł w niedzielę wieczorem. Najsłynniejszy polski reżyser filmowy odszedł w wieku 90 lat.

Andrzej Wajda urodził się 6 marca 1926 roku w Suwałkach. Jego ojciec, Jakub, oficer Wojska Polskiego, zginął w Katyniu. Chciał, by syn służył w armii. W 1939 roku przyszły reżyser pojechał więc do Lwowa, by wstąpić do Korpusu Kadetów. Nie dostał się tam jednak i większą część wojny spędził w Radomiu.

Dzieła obsypane nagrodami

W roku 1946 Andrzej Wajda rozpoczął studia malarskie na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Po trzech latach zrezygnował jednak z malarstwa i wybrał film - w 1949 r. podjął studia w łódzkiej Wyższej Szkole Filmowej. Jako reżyser debiutował w 1955 roku obrazem "Pokolenie". Międzynarodowy sukces przyniósł Wajdzie już drugi samodzielnie zrealizowany film - "Kanał" (1956), opowieść o powstańcach warszawskich. W 1957 roku reżyser odebrał za ten film Srebrną Palmę na festiwalu filmowym w Cannes.

Kolejnym sukcesem był "Popiół i diament" (1958) z kreacją Zbigniewa Cybulskiego, wyróżniony na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Wenecji nagrodą FIPRESCI. W kolejnych latach w dorobku artystycznym Wajdy znalazły się m.in. "Popioły" (1965) według prozy Stefana Żeromskiego oraz "Wszystko na sprzedaż" (1969) - opowieść osnuta wokół życia i śmierci Zbigniewa Cybulskiego. W roku 1969 roku reżyser zrealizował "Polowanie na muchy", a w 1970 roku oparty na prozie Tadeusza Borowskiego "Krajobraz po bitwie". W 1970 roku powstała także "Brzezina", adaptacja prozy Jarosława Iwaszkiewicza. W 1973 r. reżyser przeniósł na ekran dramat Stanisława Wyspiańskiego "Wesele", a dwa lata później "Ziemię obiecaną" Reymonta, którą krytycy uznali za najlepszy film Wajdy - obraz ten otrzymał nominację do Oscara.

"Nie tyle interesowało go życie, co życie przez film"
"Nie tyle interesowało go życie, co życie przez film"tvn24

W 1977 Wajda wyreżyserował "Człowieka z marmuru", na podstawie scenariusza Aleksandra Ścibora-Rylskiego. Opowieść o Mateuszu Birkucie, przodowniku pracy, przyciągnęła tłumy widzów. Jednocześnie cenzura otrzymała nakaz usuwania z mediów pozytywnych opinii o filmie, z czasem w mediach nie wolno było umieszczać już żadnych informacji na jego temat. Pisarz Wiktor Woroszylski w 1977 roku na łamach miesięcznika "Więź" tak wspominał pojawienie się "Człowieka z marmuru" na ekranach: "Najpierw przez kilka dni usiłowałem dostać się na któryś z seansów w kinie Wars (...); w piątek wieczór ktoś zatelefonował podniecony, że podobno od jutra film wchodzi na ekrany jeszcze w trzech salach; o świcie dzwonek do drzwi - to sąsiadka: przed kasą Wisły - mówi - jacyś mili młodzieńcy zapisują na listę, niech się państwo pospieszą".

W 1978 Wajda wyreżyserował obraz "Bez znieczulenia", roku później adaptacja prozy Iwaszkiewicza, "Panny z Wilka" przyniosła mu następną nominację do Oscara.

Na początku lat 80. Andrzej Wajda szerzej zaangażował się w czynną działalność polityczną. 30 sierpnia 1980 pojawił się w Stoczni Gdańskiej, był członkiem komitetu doradczego Solidarności.

W 1981 r. nakręcił "Człowieka z żelaza" - kontynuację "Człowieka z marmuru", opisującą historię strajków robotników Wybrzeża. Film ten zdobył pierwszą w historii polskiego kina Złotą Palmę w Cannes oraz kolejną nominację do Oscara.

Kolejny film Wajdy to nakręcony we Francji "Danton" (1983), na podstawie "Sprawy Dantona" Stanisławy Przybyszewskiej, w którym główne role zagrali Gerard Depardieu i Wojciech Pszoniak.

Oscar za osiągnięcia życia

W 1998 r. artysta przeniósł na ekran "Pana Tadeusza" Adama Mickiewicza, a w 2002 - "Zemstę" Aleksandra Fredry. W 2000 roku Wajda otrzymał honorowego Oscara od amerykańskiej Akademii Filmowej za osiągnięcia życia i wkład w rozwój światowej kinematografii. - Przyjmuję tę zaszczytną nagrodę jako wyraz uznania, nie tylko dla mnie, ale dla całego polskiego kina" - mówił reżyser w trakcie oscarowej gali. "Chcę podziękować amerykańskim przyjaciołom Polski i moim rodakom, którym kraj nasz zawdzięcza powrót do rodziny demokratycznych narodów. Gorąco pragnę, aby jedynym ogniem, którego doświadcza człowiek, był ogień wielkich uczuć - miłości, wdzięczności i solidarności - mówił Wajda.

W 2007 r. Andrzej Wajda nakręcił "Katyń". - Nigdy nie przypuszczałem, że będę żył w wolnej Polsce, że tego dożyję i taki film będzie mógł powstać - mówił reżyser. Film ukazuje zbrodnię katyńską z dwóch perspektyw: kobiet, oczekujących na powrót swoich mężów, synów i ojców, oraz z perspektywy samych internowanych oficerów, którzy nie tracąc nadziei, do końca wierzą w szczęśliwy powrót do domu. Czas pracy nad tym obrazem reżyser wspomina jako szczególny: "Aktorzy, i cała ekipa, wszyscy pracowali w jakimś niesłychanym natężeniu emocji i jednocześnie skupieniu". "Katyń" nominowany został do Oscara.

Jego ostatnie "Powidoki" oficjalną premierę miały we wrześniu. Film o malarzu Władysławie Strzemińskim, w którego wcielił się Bogusław Linda, do kin trafi na początku 2017 roku. To polski kandydat do przyszłorocznych Oscarów. Wajda zapowiadał, że nie jest to jego ostatni projekt.

Wajda na Festiwalu w Gdyni z nagrodą za "Powidoki"PAP/Adam Warżawa

Autor: iwan/kk / Źródło: tvn24.pl, PAP

Raporty:
Pozostałe wiadomości

Władze małych greckich wysp obawiają się konsekwencji kryzysu demograficznego, pogłębiającego się w całym kraju. - Na wyspie nie ma żadnych dziewcząt, a przynajmniej nie ma więcej niż dwóch kobiet poniżej 30. roku życia. Tak samo jest z chłopcami. Musimy szukać zachęt, które sprowadzą młodych chłopców i dziewczęta z powrotem na wyspę - mówi burmistrz wyspy Ajos Efstratios.

Problem z dziewczętami i chłopcami na greckich wyspach. "Musimy szukać zachęt"

Problem z dziewczętami i chłopcami na greckich wyspach. "Musimy szukać zachęt"

Źródło:
Euronews

MSZ Ukrainy odniosło do słów Jareda Leto, aktora i wokalisty zespołu Thirty Seconds to Mars, które wypowiedział w czasie koncertu w Serbii. "Nie może być żadnych ustępstw wobec Rosji, kiedy próbuje ona rozwiązać 'problem' istnienia Ukrainy" - napisano.

Ukraińskie MSZ reaguje na słowa Jareda Leto. "Obraza"

Ukraińskie MSZ reaguje na słowa Jareda Leto. "Obraza"

Źródło:
PAP, Ukraińska Prawda

Głównym zadaniem Tarczy Wschód jest skuteczne odstraszenie potencjalnego przeciwnika, żeby wojny tu nie było. Traktujmy to jako inwestycję w pokój i w bezpieczeństwo - powiedział premier Donald Tusk na poligonie w Orzyszu (Warmińsko-Mazurskie). Szef MON Władysław Kosiniak-Kamysz powiedział, że "budowa elementów fortyfikacyjnych Tarczy Wschód rozpocznie się już w 2024 roku".

"Tarcza Wschód rusza na serio". Premier i minister obrony na poligonie

"Tarcza Wschód rusza na serio". Premier i minister obrony na poligonie

Źródło:
PAP

Jeśli obecne trendy demograficzne się utrzymają, do 2035 roku liczba pracowników spadnie o 2,1 miliona - przekazał w raporcie Polski Instytut Ekonomiczny. Zdaniem analityków odpływ szczególnie dotknie przemysł, edukację oraz rolnictwo, przyczyniając się do znacznego spowolnienia gospodarczego. Do 2060 roku liczba ludności Polski spadnie o 6,7 miliona osób wobec 2023 roku - ocenił GUS w swojej ostatniej analizie.

Polska się kurczy. Demograficzna zapaść uderzy najmocniej w te sektory

Polska się kurczy. Demograficzna zapaść uderzy najmocniej w te sektory

Źródło:
PAP

Kamil L., youtuber posługujący się pseudonimem Budda, został zatrzymany przez Centralne Biuro Śledcze Policji. Wraz z nim funkcjonariusze zatrzymali dziewięć innych osób. Dzień wcześniej celebryta poinformował o zakończeniu swojej internetowej kariery.

Youtuber Budda zatrzymany przez CBŚP

Youtuber Budda zatrzymany przez CBŚP

Źródło:
Radio Kraków, tvn24.pl, PAP

Krakowscy urzędnicy nie wstrzymali budowy kładki łączącej Kazimierz z Ludwinowem, czego domagała się prokuratura; śledczy skarżą decyzję do wojewody. Prokuratura sprawdza, czy inwestycja ruszyła zgodnie z prawem. Zarzuca urzędnikom, że pozwolenie na budowę wydano bez niezbędnej decyzji środowiskowej i że taka zabudowa jest sprzeczna z Konwencją UNESCO. Urząd odpiera zarzuty.

Prokuratura bada legalność budowy kładki, miasto odmówiło wstrzymania prac

Prokuratura bada legalność budowy kładki, miasto odmówiło wstrzymania prac

Źródło:
tvn24.pl

Do mieszkańców Wieliczki nie dojeżdżają śmieciarki, bo miasto nie ma podpisanej umowy na wywóz odpadów. Powód? Radni nie zgodzili się na podwyżki opłat, a burmistrz nie podpisał nowej umowy na odbiór odpadów. Teraz władze miasta, z radnymi, próbują na szybko rozwiązać śmierdzący problem.

Mieszkańcy utoną w śmieciach? Miasto przestało odbierać odpady

Mieszkańcy utoną w śmieciach? Miasto przestało odbierać odpady

Źródło:
tvn24.pl

Ważne i konieczne jest, aby Unia Europejska chroniła granice zewnętrzne, w szczególności z Rosją i Białorusią - powiedziała rzeczniczka Komisji Europejskiej, odnosząc się do zapowiadanej przez premiera Donalda Tuska strategii migracyjnej. Jak relacjonuje z Brukseli korespondent TVN24 Maciej Sokołowski, "żadnych potępiających, ostrych słów ze strony Komisji Europejskiej w tym momencie nie ma", ale KE przypomina o zobowiązaniach dotyczących dostępu do procedury azylowej.

"Żadnych ostrych słów nie ma", ale KE przypomina o zobowiązaniach

"Żadnych ostrych słów nie ma", ale KE przypomina o zobowiązaniach

Źródło:
PAP, TVN24

Były funkcjonariusz Stasi, czyli Ministerstwa Bezpieczeństwa Państwowego NRD, Manfred N. został skazany na 10 lat więzienia za zamordowanie Czesława Kukuczki w 1974 roku w Berlinie. Stwierdzono, że przestępstwo zostało zaplanowane przez Stasi, a Manfred N. "bezlitośnie go dokonał".

Były funkcjonariusz Stasi zabił Polaka, został skazany po 50 latach

Były funkcjonariusz Stasi zabił Polaka, został skazany po 50 latach

Źródło:
PAP

W poniedziałek przeprowadzono ogromne ćwiczenia wojskowe, w których Pekin symulował okrążenie Tajwanu, odcięcie go od świata i rozpoczęcie uderzenia na wyspę. W ćwiczeniach wziął udział co najmniej jeden z dwóch chińskich lotniskowców oraz bezprecedensowa ilość sprzętu wojskowego, m.in. 125 samolotów wojskowych. Pekin przekazał, że to "surowe ostrzeżenie" dla tajwańskich separatystów, z kolei Tajpej nazwał ćwiczenia prowokacją i postawił swoje siły wojskowe w stan gotowości.

Okrążenie, blokada i "korytarze uderzeniowe". Bezprecedensowe manewry Chin wokół Tajwanu

Okrążenie, blokada i "korytarze uderzeniowe". Bezprecedensowe manewry Chin wokół Tajwanu

Źródło:
PAP, Reuters, tvn24.pl

Prawem jazdy nacieszył się pół roku, teraz czeka go trzymiesięczna "przerwa". Policjanci z Leszna (woj. wielkopolskie) zatrzymali 18-latka, który przekroczył prędkość o 86 kilometrów na godzinę. Poza chwilową utratą uprawnień do kierowania pojazdami otrzymał też 15 punktów karnych i mandat.

Ma 18 lat i prawo jazdy od pół roku. Jechał dwa razy szybciej, niż pozwalają na to przepisy

Ma 18 lat i prawo jazdy od pół roku. Jechał dwa razy szybciej, niż pozwalają na to przepisy

Źródło:
tvn24.pl

W poniedziałek, 14 października do Miasteczka Wilanów dojechał pierwszy tramwaj pomiarowy, a tuż za nim hyundaie, które wkrótce będą wozić pasażerów. Urzędnicy podkreślają, że po uruchomieniu nowej linii tramwaje będą jeździć przez plac budowy. To oznacza, że w pierwszych miesiącach funkcjonowania trasy czas przejazdu będzie dłuższy od docelowego. Ratusz poinformował, że prace drogowe zakończą się dopiero za rok.

Pierwsze tramwaje dojechały do Wilanowa

Pierwsze tramwaje dojechały do Wilanowa

Źródło:
tvnwarszawa.pl

Państwa członkowskie Unii Europejskiej przyjęły w poniedziałek dyrektywę mającą poprawić warunki zatrudnienia osób pracujących dla platform cyfrowych, w tym określić ich status pracowniczy.

Zmiany mają objąć 28 milionów osób. Jest decyzja

Zmiany mają objąć 28 milionów osób. Jest decyzja

Źródło:
PAP

Na piątkowym (11 października) przejeździe pociągu Polregio na trasie Pszczółki-Sopot (woj. pomorskie) miało dojść do nietypowego zdarzenia. Pasażerowie mieli zauważyć w jednym z wagonów jadowitego pająka. Informacja o tym została przekazana dzień później za pośrednictwem infolinii. Zwierzę nie zostało odnalezione.

Niecodzienny pasażer pociągu Polregio

Niecodzienny pasażer pociągu Polregio

Źródło:
tvn24.pl

W poniedziałek rano w Rybniku został przeprowadzony odstrzał nutrii. Nie poskutkowały protesty mieszkańców i próby utworzenia azylu dla tych zwierząt. Na miejscu była policja – by zapobiegać "próbom zakłócenia porządku publicznego".

Odstrzał nutrii w Rybniku. "Wszystkie nasze działania jak krew w piach"

Odstrzał nutrii w Rybniku. "Wszystkie nasze działania jak krew w piach"

Źródło:
tvn24.pl

Do tragicznego wypadku doszło w poniedziałek w okolicy Grójca. Zderzyły się auto osobowe i ciężarowe. Są zabici, jedna osoba trafiła do szpitala.

Zderzenie cysterny z autem osobowym. Dwie osoby nie żyją, jedna ranna

Zderzenie cysterny z autem osobowym. Dwie osoby nie żyją, jedna ranna

Źródło:
tvnwarszawa.pl

Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków poinformował o znalezieniu w Narwi wraku należącego do Marynarki Wojennej II RP okrętu Hetman Żółkiewski. - Wszystkie tajemnice polskiej marynarki zostały tam zatopione, aby nie wpadły w ręce Niemców - powiedział współodkrywca wraku Sławomir Kaliński.

"Wszystkie tajemnice polskiej marynarki zostały tam zatopione"

"Wszystkie tajemnice polskiej marynarki zostały tam zatopione"

Źródło:
PAP

Do 10 lat więzienia grozi prezesowi firmy, która w nierzetelny sposób realizowała umowę na obsługę autostrady A2 na terenie województwa łódzkiego. Jak informuje policja, przedsiębiorstwo miało za mało pługopiaskarek, nie utylizowało we właściwy sposób zabitych na trasie zwierząt i montowało zużyte elementy infrastruktury drogowej.

Mieli za mało pługosolarek, nie kosili trawy, a potrącone zwierzęta wyrzucali do lasu. Prezes firmy z zarzutami

Mieli za mało pługosolarek, nie kosili trawy, a potrącone zwierzęta wyrzucali do lasu. Prezes firmy z zarzutami

Źródło:
tvn24.pl

Daron Acemoglu, Simon Johnson i James A. Robinson to laureaci Nagrody Nobla z ekonomii w 2024 roku - ogłosiła Królewska Szwedzka Akademia Nauk. W uzasadnieniu wskazano, że naukowcy otrzymali nagrodę za "badania nad tym, jak powstają instytucje i jak wpływają na dobrobyt".

Nobel z ekonomii przyznany

Nobel z ekonomii przyznany

Źródło:
PAP

Pogoda na zimę 2024. Z wyliczeń NOAA, opublikowanych przez Instytut Meteorologii i Gospodarki wodnej, wynika, że w Polsce zimą ma panować dodatnia anomalia temperatury, a więc będzie cieplej niż zwykle. Jak skomentował te przewidywania Tomasz Wasilewski, prezenter tvnmeteo.pl, może nas czekać kolejna zima bez zimy.

Kolejna zima bez zimy? Tomasz Wasilewski komentuje najnowsze prognozy

Kolejna zima bez zimy? Tomasz Wasilewski komentuje najnowsze prognozy

Źródło:
IMGW, TVN24, NOAA, tvnmeteo.pl

Spółka Centralny Port Komunikacyjny poinformowała, że przekazano jej projekt budowy nowego lotniska, dworca kolejowego i węzła przesiadkowego transportu publicznego. Otwarcie pierwszego etapu lotniska zaplanowane jest na koniec 2032 roku, budowa ma ruszyć w 2026 roku.

Wielka inwestycja w Polsce. "Projekt jest gotowy"

Wielka inwestycja w Polsce. "Projekt jest gotowy"

Źródło:
PAP
Na widok "baby od angola" nie odwracają głowy. "Chciałabym więcej życzliwości w szkołach"

Na widok "baby od angola" nie odwracają głowy. "Chciałabym więcej życzliwości w szkołach"

Źródło:
tvn24.pl
Premium

- Szkoła jest miejscem, gdzie jak w soczewce widać, jak jesteśmy nieufnym narodem. A zaufanie jest nam koniecznie potrzebne, żeby budować dobrą przyszłość naszego państwa - mówi Justyna Suchecka, dziennikarka tvn24.pl. Właśnie ukazała się jej najnowsza książka "Cała nadzieja w szkole".

Jak budować dobrą szkołę i społeczeństwo? Wywiad z Justyną Suchecką

Jak budować dobrą szkołę i społeczeństwo? Wywiad z Justyną Suchecką

Źródło:
tvn24.pl

Dwa weekendowe sondaże dla stacji ABC i CBS wskazują na niewielką przewagę procentową Kamali Harris nad Donaldem Trumpem, trzeci - dla NBC - prognozuje remis. Poniżej przedstawiamy zestawienie wybranych najnowszych sondaży i aktualną średnią ich wyników przed wyborami prezydenckimi. Te już 5 listopada.

Weekendowe sondaże w USA: remis ze wskazaniem

Weekendowe sondaże w USA: remis ze wskazaniem

Aktualizacja:
Źródło:
538, tvn24.pl, BBC

Według najnowszej prognozy Narodowego Banku Polskiego wskaźnik nasycenia mieszkań w Polsce dogoni obecny poziom w Unii Europejskiej w 2040 roku. Zdaniem analityków banku centralnego osiągnie on wtedy poziom 522 lokali na tysiąc osób i będzie nieznacznie wyższy od średniej notowanej w krajach Wspólnoty w 2023 roku.

Dużo brakuje do unijnej średniej. Raport NBP

Dużo brakuje do unijnej średniej. Raport NBP

Źródło:
PAP

Pogoda na 5 dni. Mamy dobrą wiadomość dla wszystkich, którzy czekają na słoneczną i pogodną aurę. W kolejnych dniach antycyklon Werner zapewni nam dużo słońca i dość wysokie temperatury jak na ten okres października. Szykuje się prawdziwa złota polska jesień.

Czeka nas kolejna duża zmiana pogody

Czeka nas kolejna duża zmiana pogody

Źródło:
tvnmeteo.pl