"Nie wiedzieliśmy, czy Narodowe Czytanie się odbędzie". W tym roku "Balladyna", wiadomo już, co w przyszłym

Dziewiątą edycję Narodowego Czytania zainaugurował w sobotę w warszawskim Ogrodzie Saskim prezydent Andrzej Duda wraz z pierwszą damą Agatą Kornhauser-Dudą. - Czytamy wielkie dzieła polskiej literatury. Dzisiaj "Balladyna" Juliusza Słowackiego, czytana przez artystów tutaj, w Ogrodzie Saskim, czytana przez artystów w różnych miejscach, ale czytana też przez dzieci, dorosłych, babcie, rodziców, dziadków, czytana w różnych miejscach, przez nauczycieli, pewnie także przez polityków lokalnych, a czasem i tych na najwyższych szczeblach władzy, ale mam nadzieję, że po prostu czytana przez wszystkich - mówił prezydent.

Andrzej Duda ocenił, że jest to literatura, która "głęboko jest zakorzeniona w naszej polskiej historii, mentalności". - Literatura, która - mogę śmiało powiedzieć - jest absolutnie elementem naszej tożsamości, naszej polskiej kultury i polskiej duszy. Przecież to jest także i lektura szkolna, więc to Narodowe Czytanie przyda się również i szkolnej młodzieży - zwrócił uwagę prezydent.

Wskazał, że w "Balladynie" jest "wiele treści uniwersalnych, które budują postawy, które uczą", bo Słowacki "nie tylko marzył i pokazywał to, co chciałby, żeby było piękne, ale także potrafił wytykać Polakom ich przywary, uczyć, aby tak nie działać, wspominając wszystko to, co kiedyś do upadku Rzeczypospolitej doprowadziło". - To, co było złe. To, co chciał, żebyśmy z naszej mentalności wyplenili. Może właśnie dlatego by tak bardzo ceniony przez tych, którzy o niepodległą Polskę walczyli, jak choćby przez marszałka Józefa Piłsudskiego - dodał prezydent.

Pierwsza dama Agata Kornhauser-Duda oceniła, że utwór Słowackiego należy do "najsłynniejszych i najwybitniejszych dzieł polskiego romantyzmu". - I choć z pewnością nawiązuje do utworów Williama Szekspira takich, jak "Makbet", "Sen nocy letniej" czy "Król Lear", to jest zupełnie oryginalna, i to głównie za sprawą żywej akcji, interesujących bohaterów, jak tytułowa Balladyna i jej siostra Alina, Goplana, Kirkor czy Skierka, ale też polskiej, słowiańskiej scenerii - zwróciła uwagę Kornhauser-Duda.

- Trzeba powiedzieć, że "Balladyna" to także utwór historiozoficzny, opowiadający o regułach rządzących dziejami, o tragedii narodu. Występuje w niej wygnany prawowity władca, a także król uzurpator, który sprawuje krwawe rządy i gnębi swój lub. Występuje w niej także krytyka władzy autorytarnej i tak właśnie "Balladynę" czytała carska cenzura, która wpisała ją na listę dzieł zakazanych, ale w "Balladynie" występują również elementy groteski, utwór skrzy się żartem, humorem i ironią - wskazała pierwsza dama.

Pierwsza dama poinformowała, że w tym roku padł kolejny rekord, jeśli chodzi o liczbę miejsc, w których odbyło się Narodowe Czytanie.

- Było ich 3200. To tym bardziej cieszy, ponieważ w tym roku właściwie do końca nie wiedzieliśmy, czy Narodowe Czytanie się odbędzie, ale do Kancelarii Prezydenta napływały sygnały zarówno z Polski, jak i z zagranicy, że czekają państwo na tę odsłonę Narodowego Czytania i że chcą państwo ją realizować. Dlatego bardzo cieszymy się, że mimo pandemii, ale przy zachowaniu wszystkich zasad bezpieczeństwa, Narodowe Czytanie doszło do skutku, byliśmy razem i wspólnie czytaliśmy - podkreśliła pierwsza dama.

Prezydent Andrzej Duda ogłosił, jakie dzieło literatury będzie czytane w ramach przyszłorocznej edycji akcji. - Dzisiaj mogę z radością zapowiedzieć, że myślę, że za rok będziemy się co najmniej równie dobrze bawili, dlatego że za rok będzie lektura również niezwykle znana w naszym kraju, lektura, która niejednokrotnie wzbudzała śmiech, ale lektura, która zarazem jest bardzo pouczająca i nie zawsze wszyscy są tacy zadowoleni, kiedy te żarty się pojawią. Będzie to "Moralność pani Dulskiej" Gabrieli Zapolskiej - oznajmił prezydent Duda.

Zdradził, że gdyby podsumować wszystkie plebiscyty na lekturę Narodowego Czytania, to mogłoby się okazać, że dzieło Zapolskiej było wskazywanym najczęściej.

"Balladyna" to wybitne dzieło polskiego romantyzmu. Dramat został ukończony w grudniu 1834 roku, a wydany pięć lat później w Paryżu. Powstał na emigracji w czasie dyskusji na temat przyczyn niedawnej klęski powstania i debat nad wspólną historią i przyszłym losem narodu. Poeta połączył w tym utworze realizm i fantastykę, koncentrując się na analizie postaw i czynów bohaterów. Osadzona na tle baśniowych dziejów opowieść o dwóch siostrach - Balladynie i Alinie - stała się bardzo popularna. Wywarła duży wpływ na muzykę, malarstwo czy rzeźbę, a jej liczne inscenizacje zrealizowane przez wybitnych reżyserów i aktorów scen polskich cieszyły się ogromnym zainteresowaniem.

W warszawskiej Kordegardzie – galerii Narodowego Centrum Kultury (NCK) – można oglądać towarzyszącą akcji wystawę "Balladyna w teatrze", gdzie prezentowane są znane inscenizacje sceniczne dramatu Juliusza Słowackiego od stycznia 1868 r., gdy po raz pierwszy został on odegrany w Krakowie, po współczesność.

- Przypominamy kilkanaście najważniejszych, najgłośniejszych przedstawień "Balladyny" w historii. Pokazujemy afisze, programy, fotografie, projekty scenograficzne, a nawet kostium i rekwizyty z realizacji, które poruszyły swoich współczesnych - wyjaśnił dyrektor NCK prof. Rafał Wiśniewski.

Akcja Narodowe Czytanie organizowana jest przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej od 2012 roku, kiedy urząd ten sprawował Bronisław Komorowski. Została zainicjowana wspólną lekturą "Pana Tadeusza" Adama Mickiewicza. W 2013 r. w całej Polsce odbyło się czytanie dzieł Aleksandra Fredry, a podczas następnych edycji czytano m.in. "Potop" i "Quo vadis" Henryka Sienkiewicza, "Lalkę" Bolesława Prusa, "Wesele" Stanisława Wyspiańskiego i "Przedwiośnie" Stefana Żeromskiego oraz polskie nowele.