Olga Tokarczuk laureatką Międzynarodowej Nagrody Bookera

Ceremonia odbyła się w londyńskim Muzeum Wiktorii i Alberta. Tokarczuk jest pierwszą polską laureatką prestiżowej Międzynarodowej Nagrody Bookera.

W krótkim wystąpieniu podczas ceremonii w Muzeum Wiktorii i Alberta Polka podziękowała szczególnie swojej tłumaczce, podkreślając, że "jest niesamowite móc pracować razem i znaleźć kogoś, kto okazuje takie oddanie i z taką determinacją szuka wydawców".

Jednocześnie Tokarczuk podkreśliła, że choć jest pierwszą Polką, która została nagrodzona Bookerem, to "nie wierzy w literaturę narodową. Traktuje ją jako żywe stworzenie, które pojawia się w jednym języku, a potem może być przełożona do innego, co jest kolejnym cudem".

Na koniec pisarka wspomniała, że na gali wystąpiła w kolczykach, które zakupiła w 1987 roku, kiedy jeszcze w czasie studiów dorabiała sobie, pracując jako pokojówka w jednym z eleganckich londyńskich hoteli. - Teraz noszę je jako laureatka Międzynarodowej Nagrody Bookera - dodała z dumą.

Szefowa jury Lisa Appignanesi oceniła, że "Tokarczuk jest pisarką o wspaniałej błyskotliwości, wyobraźni i polocie literackim", a w nagrodzonej książce "za pomocą zadziwiających zestawień przenosi nas przez galaktykę przyjazdów i odjazdów, historii i dygresji, jednocześnie zgłębiając sprawy bliskie współczesności i kłopotliwemu położeniu ludzkości - gdzie tylko plastikowi udaje się uciec od śmiertelności".

"Bieguni" została w 2008 roku uhonorowana polską nagrodą Nike. W Wielkiej Brytanii została wydana pod tytułem "Flights" przez wydawnictwo Fitzcarraldo Editions, a autorką tłumaczenia jest Jennifer Croft.

"Bieguni" to literacka monografia zjawiska ruchliwości, poruszania się, niepokoju podróżnego. Zdaniem autorki, turystyka stała się współczesnym sposobem zaspokajania bardzo starego, atawistycznego, nomadycznego popędu. Osią, wokół której autorka zbudowała książkę, nie jest postać, jakaś historia, tylko fenomen, jakim jest podróżowanie.

Tytuł książki nawiązuje do nazwy rosyjskiej sekty z XVIII wieku, której członkowie uważali, że świat jest dziełem szatana, a kiedy się zatrzymujemy, szatan ma do nas najlepszy dostęp. Żeby uciec przed diabłem, musimy się cały czas poruszać. Tokarczuk pisze, że spotkała współczesnych biegunów, niedobitków tej sekty, którzy przez cały czas przemieszczają się metrem po Moskwie.

Autorka opisuje świat permanentnych podróżników, którzy mają swoje produkty, kosmetyki podróżne (małe tubki past, miniaturowe szampony, składane szczoteczki do zębów, jednorazowe kapcie), swoje choroby, związane ze zmianami czasu, własny język: prosty, sfunkcjonalizowany angielski. Istnieje nawet odrębna gałąź psychologii, która ich opisuje - psychologia podróżna.

- To jest książka o tęsknocie fragmentu za całością, tęsknocie do tego, co przeczuwamy jako całość. W tym sensie jest to książka, która wyraża wołanie współczesnego człowieka żyjącego w takim rozedrganym, rozkawałkowanym świecie o sens, o całościowy sens, który odpowiadałby na wszystkie pytania jednym zdaniem, jednym aforyzmem - mówiła pisarka.

Olga Tokarczuk urodziła się w 1962 roku w Sulechowie. Jest jedną z najbardziej cenionych przedstawicielek polskiej literatury najnowszej.

Z wykształcenia jest psychologiem. Jej debiut powieściowy to wydana w 1993 roku książka "Podróż ludzi Księgi", dwa lata później ukazała się jej kolejna książka - "E.E.". Ogromny sukces odniosła trzecia powieść Tokarczuk pt. "Prawiek i inne czasy" (1996), za którą pisarka w 1997 roku otrzymała Paszport Polityki. W tym samym roku otrzymała także nagrodę Fundacji im. Kościelskich. Rok później w księgarniach pojawił się "Dom dzienny, dom nocny" - książka zainspirowana historią regionu, gdzie pisarka mieszkała – Sudetami i wsią Nowa Ruda.

Inne książki Tokarczuk to m.in. "Gra na wielu bębenkach" (2001), esej "Lalka i perła" (2000) i "Ostatnie historie" (2003), "Prowadź swój pług przez kości umarłych" (2009), "Księgi Jakubowe" (2014). Za tę ostatnią otrzymała drugą Nagrodę Nike w 2015 roku.

Międzynarodowa Nagroda Bookera to prestiżowe i najważniejsze literackie wyróżnienie przyznawane w Wielkiej Brytanii autorowi najlepszej książki przetłumaczonej na język angielski. Główna nagroda w wysokości 50 tys. funtów przeznaczona jest do podziału po równo dla autora i tłumacza.

Międzynarodowa Nagroda Bookera, przyznawana od 2005 roku, jest "młodszą siostrą" Nagrody Bookera, którą otrzymują autorzy najlepszych książek anglojęzycznych z krajów Zjednoczonego Królestwa, Irlandii i Zimbabwe.

Już samo znalezienie się w gronie finalistów jest uważane za wielki zaszczyt. Na tegorocznej krótkiej liście oprócz polskiej pisarki znalazły się także książki dwóch byłych triumfatorów Bookera, Węgra László Krasznahorkaia ("The World Goes On") i Han Kang z Korei Południowej ("The White Book"), a także Irakijczyka Ahmeda Saadawi ("Frankenstein w Bagdadzie"), Francuzki Virginie Despentes ("Vernon Subutex 1") i Hiszpana Antonio Muñoza Moliny ("Like A Fading Shadow").

Autor: tmw,mm//plw / Źródło: PAP, TVN24