Ameryka艅ski saksofonista i kompozytor Ornette Coleman, prekursor free jazzu, zmar艂 w czwartek rano w Nowym Jorku w wieku 85 lat. Gdyby nie on, jazz brzmia艂by inaczej. Przyczyn膮 艣mierci by艂o nag艂e zatrzymanie kr膮偶enia.
O 艣mierci tego najwi臋kszego obok Charliego Parkera i Milesa Davisa innowatora w historii jazzu poinformowa艂y media w Nowym Jorku, z kt贸rym zwi膮zana by艂a wi臋ksza cz臋艣膰 kariery muzyka.
By艂 on drugim jazzmanem po Wyntonie Marsalisie, kt贸ry za swoj膮 p艂yt臋 ("Sound Grammar", 2006) dosta艂 nagrod臋 Pulitzera. Urodzi艂 si臋 w Teksasie. Pochodzi艂 z ubogiej rodziny i by艂 samoukiem. Nauk臋 gry na saksofonie altowym rozpocz膮艂 w wieku 14 lat.
Wyobra藕nia i improwizacja
Jego albumy "Tomorrow Is the Question!" i "Something Else" z 1958 r. oraz "The Shape of Jazz to Come" z 1959 r. zaliczane s膮 do pierwszych awangardowych nagra艅 jazzowych, kt贸re zrewolucjonizowa艂y koncepcj臋 struktury muzycznej.
Coleman, pionier wielu rodzaj贸w free jazzu, cz臋sto stosowa艂 gwa艂towne zmiany tempa i nastroju w swoich utworach i zacz膮艂 zg艂臋bia膰 mo偶liwo艣ci improwizacji atonalnej.
To w艂a艣nie tytu艂 jego p艂yty "Free Jazz: A Collective Improvisation" nagranej w ko艅cu 1960 r. da艂 nazw臋 temu gatunkowi jazzu, kt贸ry cechuje si臋 swobod膮 harmoniczn膮, kolektywn膮 improwizacj膮, polirytmiczno艣ci膮 i wprowadza elementy i instrumenty typowe dla muzyki etnicznej. Swoj膮 muzyk臋 z lat 70. Coleman nazwa艂 harmolodyczn膮. By艂a to wed艂ug niego filozofia muzyki i metoda improwizacji, przekraczaj膮ca granice awangardy i free jazzu. Przyznawa艂a ona "jednakow膮 wag臋 harmonii, melodyce, szybko艣ci, rytmowi, czasowi i frazowaniu wynikaj膮cym z wprowadzania i umiejscawiania idei". Cechowa艂y j膮 m.in. zniesienie podzia艂u na instrument solowy i akompaniament i momentami niemal rockowa rytmika. Wiele z kompozycji Colemana, kt贸ry by艂 muzykiem bardzo p艂odnym, zyska艂o rang臋 standard贸w jazzowych. W Polsce wyst膮pi艂 na festiwalu Jazz Jamboree w latach 1971, 1984, 1993, w 2007 na Warsaw Summer Jazz Days i rok p贸藕niej na Jazzowej Jesieni w Bielsku-Bia艂ej.
Autor: kg\mtom / 殴r贸d艂o: PAP