Jako jedyna w Polsce pisała maturę z języka łemkowskiego. "Przypomniałam o Łemkach"

 
22 maja maturzyści pisali matury m.in. z kaszubskiego czy łemkowskiegoTVN24

Maturę z języka łemkowskiego napisała w piątek jedna osoba w Polsce - Anna Szmajda z II Liceum Ogólnokształcącego w Gorlicach (Małopolskie). - Przystąpiłam do egzaminu dla własnej satysfakcji oraz aby pokazać, że Łemkowie istnieją - powiedziała maturzystka.

W gorlickim liceum maturę z języka łemkowskiego miała pisać jeszcze jedna osoba, jednak – jak podał sekretariat szkoły – nie zgłosiła się na egzamin.

Zadanie: analiza wiersza

Licealistka przystąpiła do egzaminu na poziomie rozszerzonym. Jej zadaniem było napisać wypracowanie na jeden z wybranych tematów. Pierwszy dotyczył sumienia człowieka i wymagał odniesienia się do fragmentów tekstu cenionego łemkowskiego poety Petro Murianki. Drugi należało opisać na podstawie dwóch wierszy o obozie internowanych w Talerhofie koło Grazu.

- Wybrałam pierwszy temat. Oprócz tekstu Murianki, którego fragmenty pojawiły się na egzaminie, musiałam odnieść się do innych tekstów kultury - tutaj przez chwilę miałam problem, bo takich utworów o sumieniu w języku łemkowskim nie ma tak wiele, jak w języku polskim – powiedziała uczennica.

"Język łemkowski jest trudny"

Poziom trudności egzaminu Anna Szmajda określiła jako średni. Wyjaśniła, że uczy się tego języka od wielu lat, sama jest Łemkinią. W ostatnim roku szczególnie intensywnie, pod okiem swojej nauczycielki Barbary Duć, przygotowywała się do matury. Stwierdziła także, że „ogólnie język łemkowski jest trudny, ma skomplikowaną gramatykę i potrzeba wiele czasu, aby go opanować”.

Jak podkreśliła, przystąpiła do matury dla własnej satysfakcji oraz aby uświadomić innym Łemkom, że jest możliwość napisania egzaminu dojrzałości z języka łemkowskiego, a wszystkim innym, że ta mniejszość narodowa w Polsce realnie istnieje. W ubiegłym roku maturę z języka łemkowskiego na poziomie podstawowym napisały dwie osoby - jedna w Gorlicach, a druga w Legnicy.

II LO w Gorlicach działa w Zespole Szkół nr 1 im. Ignacego Łukasiewicza. Początki placówki sięgają 1946 r., kiedy to przy Fabryce Maszyn i Narzędzi Wiertniczych w Gliniku Mariampolskim (dziś Gorlice) została otwarta Szkoła Naftowa. Na początku lat 90. XX w. w placówce utworzono liceum ogólnokształcące. W liceum istnieją klasy o profilach: humanistycznym, lingwistycznym, policyjnym, informatyczno-matematyczno-fizycznym i biologiczno-chemicznym. Na terenie szkoły funkcjonuje także technikum.

W Polsce żyje 10 tys. Łemków

Językiem łemkowskim określa się w Polsce język rusiński, zwany też łemkowsko-rusińskim, rusińsko-łemkowskim, karpatorusińskim, baczwańsko-rusnackim. Należy on do słowiańskiej rodziny językowej. Posługują się nim Rusini, zamieszkująca Karpaty grupa etniczna Słowian wschodnich. Język łemkowski ma wiele odmian, różnie nazywanych w różnych regionach.

Wśród samych Łemków klasyfikacja ich języka jest kwestią sporną, związaną głównie z polityką i historią. Niektórzy uważają łemkowski za dialekt ukraiński, a siebie za Ukraińców, inni z kolei postrzegają się jako odrębną narodowością z własnym językiem, niezależnym od innych języków słowiańskich.

Język łemkowski został uznany w Polsce za język mniejszościowy w 2005 r. Oprócz wykwalifikowanych nauczycieli języka łemkowskiego nauczają także - traktując jako dialekt ukraiński - lektorzy ukraińskiego. W 2011 r., podczas Narodowego Spisu Powszechnego, narodowość łemkowską zadeklarowało w Polsce 10 tys. osób, z czego dla 5 tys. była to jedyna narodowość. Najwięcej Łemków zamieszkuje Małopolskę i Podkarpacie, a także Dolny Śląsk.

Jeśli chcielibyście nas zainteresować tematem związanym z Waszym regionem, czekamy na Wasze sygnały/materiały. Piszcie na Kontakt24@tvn.pl.

Do egzaminu z języka łemkowskiego podeszła licealistka z Gorlic:

Mapa Targeo

Autor: ps / Źródło: PAP

Źródło zdjęcia głównego: TVN24

Pozostałe wiadomości

Prezes Prawa i Sprawiedliwości Jarosław Kaczyński żyje w świecie, w którym jego ludzie donoszą mu rzeczy nieprawdziwe i zły obraz świata - powiedział w TVN24 szef Biura Bezpieczeństwa Narodowego Jacek Siewiera. Gość "Rozmowy Piaseckiego" wskazał, że "przez to właśnie między innymi otoczenie prezydenta jest traktowane w taki sposób, który nie przysparza chwały prawicy".

Siewiera: Kaczyński żyje w świecie, w którym jego ludzie donoszą mu rzeczy nieprawdziwe

Siewiera: Kaczyński żyje w świecie, w którym jego ludzie donoszą mu rzeczy nieprawdziwe

Źródło:
TVN24
Jego zdjęcie obiegło sieć. Czy Jumbo wrócił na łańcuch?

Jego zdjęcie obiegło sieć. Czy Jumbo wrócił na łańcuch?

Źródło:
tvn24.pl
Premium

Kancelaria prezydenta Tajwanu zaprzeczyła doniesieniom medialnym, według których Lai Ching-te zabiegał o umówienie rozmowy telefonicznej z prezydentem elektem Donaldem Trumpem. Rzeczniczka poinformowała, że gratulacje zostały przekazane za pośrednictwem biura przedstawicielstwa Tajpej w USA.

Zamieszanie z gratulacjami dla Trumpa. Doniesienia "nie są zgodne z faktami"

Zamieszanie z gratulacjami dla Trumpa. Doniesienia "nie są zgodne z faktami"

Źródło:
PAP

Kamala Harris była niesamowitą partnerką i urzędniczką państwową pełną uczciwości, odwagi i temperamentu - oświadczył prezydent USA Joe Biden w komunikacie po porażce wyborczej wiceprezydentki z Donaldem Trumpem.

Biden zabrał głos po porażce Harris

Biden zabrał głos po porażce Harris

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski oznajmił w środę wieczorem na platformie X, że rozmawiał przez telefon z prezydentem elektem USA Donaldem Trumpem. Z kolei portal Politico informuje, że Biały Dom jeszcze przed inauguracją Trumpa planuje dostarczyć ostatni pakiet pomocy Ukrainie, wart sześć miliardów dolarów.

Zełenski rozmawiał z Trumpem. Potem opublikował wpis

Zełenski rozmawiał z Trumpem. Potem opublikował wpis

Źródło:
PAP

Nie żyje trzyletnie dziecko, które trafiło w środę do szpitala w Nowym Tomyślu z objawami zatrucia. Okoliczności i przyczyny śmierci wyjaśnia policja pod nadzorem prokuratury. W szpitalu jest również matka dziecka.

Trzyletnie dziecko trafiło do szpitala z objawami zatrucia. Nie żyje

Trzyletnie dziecko trafiło do szpitala z objawami zatrucia. Nie żyje

Źródło:
PAP

Kanclerz Niemiec Olaf Scholz zdymisjonował ministra finansów Christiana Lindnera. Portal Politico napisał, że rządząca koalicja, która składała się z trzech partii, właśnie się rozpadła. Szef niemieckiego rządu przekazał, że w połowie stycznia zwróci się do parlamentu o udzielenie mu wotum zaufania, a to z kolei może doprowadzić do przyspieszonych wyborów w marcu.

Dymisja w niemieckim rządzie. Politico: koalicja się rozpadła

Dymisja w niemieckim rządzie. Politico: koalicja się rozpadła

Źródło:
PAP, ARD, Reuters

Na podmiejskim lotnisku w Phoenix w stanie Arizona niewielki samolot zderzył się w środę z samochodem. W rezultacie zginęło pięć osób, w tym 12-letni chłopiec - podała agencja AP. 

Wypadek na lotnisku. Nie żyje pięć osób

Wypadek na lotnisku. Nie żyje pięć osób

Źródło:
PAP, AP, Aviation International News

988 dni temu rozpoczęła się rosyjska inwazja na Ukrainę. Administracja Bidena chce wysłać na Ukrainę pakiet pomocy wart miliardy dolarów, zanim w Białym Domu zasiądzie Donald Trump. - Problem polega na tym, że możesz coś wysłać, kiedy jest już wyprodukowane - powiedział były urzędnik w ministerstwie obrony USA. Rosyjskie wojska zajęły w październiku około pięciuset kilometrów kwadratowych terytorium Ukrainy. To najwięcej w całym 2024 roku. Oto, co wydarzyło się w Ukrainie i wokół niej w ciągu ostatniej doby.

Pakiet wart miliardy i wyścig z czasem w Białym Domu

Pakiet wart miliardy i wyścig z czasem w Białym Domu

Źródło:
PAP

Była ambasador USA w Polsce Georgette Mosbacher uważa, że Donald Trump rozumie, że Polska jest nowym liderem Europy, a jego zwycięstwo jest dla niej dobrą wiadomością. Była również pytana, czy jest gotowa podjąć się kolejnej misji dyplomatycznej w naszym kraju.

Czy Georgette Mosbacher wróci do Polski?

Czy Georgette Mosbacher wróci do Polski?

Źródło:
PAP

Kamala Harris, wiceprezydentka i kandydatka demokratów, uznała swoją porażkę w wyborach prezydenckich. Poinformowała, że rozmawiała z Donaldem Trumpem i zadeklarowała, że będzie uczestniczyć w pokojowym przekazaniu władzy. - Przegrałam wybory, ale nie przegrałam walki, która napędzała całą nasza kampanię - powiedziała podczas pierwszego wystąpienia od wtorkowych wyborów.

Kamala Harris uznała porażkę. "Przegrałam wybory, ale nie przegrałam walki"

Kamala Harris uznała porażkę. "Przegrałam wybory, ale nie przegrałam walki"

Źródło:
TVN24

Donald Trump wygrał wybory i będzie 47. prezydentem Stanów Zjednoczonych. W Niemczech doszło do rozpadu rządzącej koalicji. W Sejmie debatowano nad projektem dotyczącym depenalizacji pomocy w aborcji. Oto pięć rzeczy, które warto wiedzieć w czwartek 7 listopada.

Kryzys w Niemczech, szef KRRiT ukarany, sprawa wpisu aktorki znów w sądzie

Kryzys w Niemczech, szef KRRiT ukarany, sprawa wpisu aktorki znów w sądzie

Źródło:
TVN24, PAP

Premier Donald Tusk w czwartek i piątek będzie w Budapeszcie, gdzie weźmie udział w spotkaniu Europejskiej Wspólnoty Politycznej oraz w nieformalnym posiedzeniu Rady Europejskiej. Swoją wizytę w szczycie EWP zapowiedział również prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski.

Donald Tusk i Wołodymyr Zełenski jadą na szczyt do Budapesztu

Donald Tusk i Wołodymyr Zełenski jadą na szczyt do Budapesztu

Źródło:
PAP

Koalicja rządząca "ma twardą legitymację, żeby prowadzić poważną polityczną dyskusję z każdym rządem w Ameryce" - powiedział w "Kropce nad i" w TVN24 Paweł Kowal z Koalicji Obywatelskiej, szef sejmowej komisji spraw zagranicznych, odnosząc się do wyboru Donalda Trumpa na prezydenta USA. Mówił także o działaniach, jakie przyszły gospodarz Białego Domu może podjąć wobec rosyjskiej inwazji na Ukrainę.

Co dalej z Ukrainą i Putinem? "Trump potrzebuje sekundę, żeby to zrozumieć"

Co dalej z Ukrainą i Putinem? "Trump potrzebuje sekundę, żeby to zrozumieć"

Źródło:
TVN24

Organizacja praw człowieka Memoriał donosi, że moskiewski sąd skazał 34-letniego Rosjanina na 13 lat kolonii karnej za przelanie 50 euro na rzecz ukraińskiej armii.

13 lat ciężkiej kolonii karnej za przelew wart 50 euro

13 lat ciężkiej kolonii karnej za przelew wart 50 euro

Źródło:
PAP

Osoby poruszające się po drogach w najbliższych godzinach powinny zachować szczególną ostrożność. W wielu regionach nadal utrzymuje się gęsta mgła. Miejscami widoczność spada poniżej 200 metrów. IMGW wydał ostrzeżenia pierwszego stopnia.

Widoczność miejscami poniżej 200 metrów. Są ostrzeżenia IMGW

Widoczność miejscami poniżej 200 metrów. Są ostrzeżenia IMGW

Źródło:
IMGW

Trwają prace nad zmianą przepisów dotyczących podatku od nieruchomości. Projekt ustawy w tej sprawie został w środę skierowany do dalszych prac w komisji finansów publicznych. Jak mówił w Sejmie wiceszef resortu finansów Jarosław Neneman, jest to mała nowelizacja i "pierwszy krok", a "opodatkowanie budynków mieszkalnych, szczególnie w dużych miastach, wymaga gruntownych zmian".

"To będzie duża zmiana" w podatku od nieruchomości

"To będzie duża zmiana" w podatku od nieruchomości

Źródło:
PAP

Bez zatrudnienia dodatkowych pracowników skrócenie czasu pracy musiałoby przełożyć się na niższą produkcję i niższe łączne dochody, a co za tym idzie, na niższe płace - oceniają analitycy Instytutu Badań Strukturalnych (IBS). W ich opinii przyjęcie takiego rozwiązania prowadziłoby do "poważnych problemów państwa z dostarczaniem usług publicznych".

Alarmujące skutki czterodniowego tygodnia pracy. "Poważne problemy"

Alarmujące skutki czterodniowego tygodnia pracy. "Poważne problemy"

Źródło:
PAP

Paczki, które w ostatnich miesiącach zapaliły się w magazynach firm logistycznych w Europie, były częścią spisku rosyjskiego wywiadu wojskowego - przekazał Kestutis Budrys, starszy doradca do spraw bezpieczeństwa narodowego prezydenta Litwy. W październiku komunikat w tej sprawie wydała Prokuratura Krajowa.

Pożary paczek w magazynach firm logistycznych w Europie. "Wiemy, kto stoi za tymi operacjami"

Pożary paczek w magazynach firm logistycznych w Europie. "Wiemy, kto stoi za tymi operacjami"

Źródło:
CNN, PAP, "Gazeta Wyborcza"

Sąd Okręgowy w Warszawie ponownie rozpatrzy sprawę aktorki Barbary Kurdej-Szatan, która jest oskarżona o zniesławienie funkcjonariuszy Straży Granicznej. Powrót sprawy to efekt decyzji Sądu Najwyższego, który uwzględnił skargę Zbigniewa Ziobry. Ten złożył ją jeszcze jako prokurator generalny.

Wraca sprawa wpisu Barbary Kurdej-Szatan. Decyzja Sądu Najwyższego po skardze Zbigniewa Ziobry

Wraca sprawa wpisu Barbary Kurdej-Szatan. Decyzja Sądu Najwyższego po skardze Zbigniewa Ziobry

Źródło:
PAP

Wybrany na 47. prezydenta Stanów Zjednoczonych Donald Trump jest - jak przypomina CNN - "skazanym przestępcą", który "oczekuje na wyrok w sprawie o łapówkę w Nowym Jorku i wciąż stara się uniknąć ścigania w innych sprawach stanowych i federalnych". Trump nie przyznał się do winy w żadnym z postawionych mu zarzutów. Co się teraz stanie z jego sprawami karnymi i cywilnymi?

Co się stanie ze sprawami karnymi i cywilnymi Donalda Trumpa

Co się stanie ze sprawami karnymi i cywilnymi Donalda Trumpa

Źródło:
CNN, tvn24.pl

Główny Inspektorat Sanitarny opublikował ostrzeżenie dotyczące partii mąki żytniej razowej. "Może stwarzać ryzyko dla zdrowia konsumentów" - napisano w komunikacie.

Mąka wycofana ze sklepów. Ostrzeżenie

Mąka wycofana ze sklepów. Ostrzeżenie

Źródło:
tvn24.pl

Jak ustalili śledczy, około 40-letnia kobieta, której ciało znaleziono pod koniec października w jednej z kamienic na Bałutach w Łodzi, zmarła na przełomie czerwca i lipca. Jej tożsamość pozostaje nieznana, ale śledczy podejrzewają, kim była.

Ciało kobiety w piwnicy. Wiedzą, kiedy zmarła. Podejrzewają, kim była

Ciało kobiety w piwnicy. Wiedzą, kiedy zmarła. Podejrzewają, kim była

Źródło:
PAP

Tragedia w Puchałach pod Pruszkowem. Nie żyje dwuletnie dziecko, które zostało porażone prądem - przekazała Wojewódzka Stacja Pogotowia Ratunkowego "Meditrans" w Warszawie. Prokuratura prowadzi śledztwo w sprawie.

Świętowali jego urodziny, dwuletnie dziecko śmiertelnie poraził prąd. Wszczęto śledztwo

Świętowali jego urodziny, dwuletnie dziecko śmiertelnie poraził prąd. Wszczęto śledztwo

Aktualizacja:
Źródło:
tvnwarszawa.pl

Najmłodszy syn Donalda Trumpa, 18-letni Barron, stał obok ojca, świętując jego wybór na 47. prezydenta Stanów Zjednoczonych. Jak odnotowały media, mierzący 206 cm wzrostu nastolatek "górował nad rodziną" i zgromadzonymi na scenie republikanami. Pozornie trzymający się z boku polityki "mały Donald" miał jednak odegrać pewną "zakulisową" rolę w kampanii ojca.

Ma 206 cm wzrostu, matka mówi o nim "mały Donald". Co wiadomo o Barronie Trumpie

Ma 206 cm wzrostu, matka mówi o nim "mały Donald". Co wiadomo o Barronie Trumpie

Źródło:
tvn24.pl

Nie dajmy się oszukać cyberprzestępcom. Co drugi Polak co najmniej raz otrzymał wiadomość od osoby podszywającej się pod znajomego, członka rodziny lub fałszywego funkcjonariusza, a niemal co piąty padł ofiarą kradzieży wrażliwych danych lub pieniędzy. Materiał programu "Polska i Świat".

Co drugi Polak otrzymał taką wiadomość. Ten rok może być najgorszy w historii

Co drugi Polak otrzymał taką wiadomość. Ten rok może być najgorszy w historii

Źródło:
tvn24.pl

Na Krakowskim Przedmieściu trzy sceny - muzyczna, taneczne i dziecięca - oraz kolorowe parady. Na Cytadeli Warszawskiej wyjątkowy koncert folkowy i możliwość darmowego zwiedzenia znajdujących się tam dwóch muzeów. W Łazienkach Królewskich pokazy kawaleryjskie. Warszawskie instytucje przygotowały szereg atrakcji z okazji 106. rocznicy odzyskania niepodległości przez Polskę. Oto przegląd najważniejszych.

Radosne świętowanie niepodległości. 11 listopada w Warszawie

Radosne świętowanie niepodległości. 11 listopada w Warszawie

Źródło:
tvnwarszawa.pl, PAP

Antoni Macierewicz nie zrezygnował z zakupu samolotów tankujących w powietrzu, a Polska miała płacić za to, że będą one stacjonować w Holandii - twierdzi Jacek Sasin i broni decyzji rządu Zjednoczonej Prawicy. Jednak poprzedni szef MON wycofał się z programu międzynarodowego, w ramach którego latające cysterny miały stacjonować w Polsce. W rezultacie Wojsko Polskie wciąż ich nie ma.

Sasin: "nie zrezygnowaliśmy z zakupu latających cystern". Jak było naprawdę?

Sasin: "nie zrezygnowaliśmy z zakupu latających cystern". Jak było naprawdę?

Źródło:
Konkret24

Stacja TVN24 w październiku była najchętniej oglądanym kanałem informacyjnym w kraju z 5,83 procent udziału w widowni w grupie ogólnej (widzowie powyżej 4. roku życia) - wynika z danych Nielsen TV Audience Measurement. "Fakty" TVN były najchętniej wybieranym serwisem informacyjnym, a portal tvn24.pl najczęściej czytanym serwisem internetowym stacji telewizyjnej.

Świetne wyniki TVN24, tvn24.pl i "Faktów" TVN. Dziękujemy!

Świetne wyniki TVN24, tvn24.pl i "Faktów" TVN. Dziękujemy!

Źródło:
tvn24.pl