"Przewodniczący Tusk nie będzie zadowolony". Społecznicy przeciwko decyzji sejmiku

"Chcieliśmy chronić park w granicach historycznych"

Źródło: TVN24

Audyt krajobrazowy, który uchwalili w poniedziałek radni województwa śląskiego, wskazuje najcenniejsze obszary w regionie. Nikt nie miał wątpliwości, że takim obszarem jest Park Śląski - jeden z największych w Europie. Po siedmiu latach pracy nad uchwałą wykrojono z niego miejsce, w którym zginęło 65 miłośników gołębi. Ma tam powstać olbrzymi hotel.

Park Śląski administracyjnie leży w Chorzowie, ale zarządza nim marszałek, przez pół wieku od powstania miał nawet w nazwie "wojewódzki". 75 lat temu powstał na terenach zdegradowanych przemysłowo. Zielone płuca w środku aglomeracji śląskiej, na pograniczu z Katowicami i Siemianowicami, porównywane są do Central Parku w Nowym Jorku. Nasz park jest od niego prawie dwa razy większy, ma około 535 hektarów.

Na każdej dostępnej w internecie mapie rozciąga się od ulicy Chorzowskiej na południu po ulice Siemianowicką i Bytkowską na północy. Aktywiści, którzy bronią go przed wycinkami, betonowaniem i okrawaniem - głównie zrzeszeni w Stowarzyszeniu Nasz Park, działającym od 19 lat - twierdzą, że to są jego historyczne granice.

Na południu są wesołe miasteczko, ogród zoologiczny, Stadion Śląski, skansen. Im dalej na północ, tym bardziej dziko, leśnie. Przy Bytkowskiej znajduje się dawny Ośrodek Postępu Technicznego, przemianowany potem na Międzynarodowe Targi Katowickie. Dzisiaj jest tam ostatni z pawilonów, które przypominały statki kosmiczne, zabytek w ruinie oraz miejsce pamięci ofiar katastrofy budowlanej z 2006 roku, w której zginęło 65 osób, uczestników targów gołębi. OPT to w sumie 22 hektary. W poniedziałek radni wojewódzcy zdecydowali, że ten fragment nie zasługuje na ochronę.

Park chroniony, ale nie w całości

Na poniedziałkowej sesji Sejmiku Województwa Śląskiego, w którym większość ma Koalicja Obywatelska, uchwalony został audyt krajobrazowy. To dokument, który przynajmniej raz na 20 lat musi opracować każde województwo. Audyt wyznacza tak zwane krajobrazy priorytetowe, czyli obszary szczególnie cenne dla społeczeństwa ze względu na wartości przyrodnicze, kulturowe, historyczne, urbanistyczne. Wskazania co do kształtowania i ochrony tych krajobrazów są potem uwzględniane w aktach planowania przestrzennego szczebla gminnego oraz w planach zagospodarowania przestrzennego województw.

Nic w audycie nie wzbudziło sprzeciwu społecznego, poza Parkiem Śląskim. W sejmiku śląskim nikt nie miał wątpliwości, że to krajobraz priorytetowy. Ale pierwotnie chroniony miał być także dawny OPT. W takim kształcie obszar był konsultowany społecznie i opiniowany przez ekspertów.

22 hektary zostały wydzielone w ostatnim momencie. Dlatego na sesję przyszli zaprotestować społecznicy. - Dowiedzieliśmy się o tym kilka dni przed sesją, w czwartek, po komisji środowiska - mówi Robert Torbus ze Stowarzyszenia Nasz Park.

Ponad dwie godziny dyskusji, w tym kwadrans dla strony społecznej

Dyskusja o parku trwała ponad dwie godziny. Społecznicy dostali kwadrans. Pierwszy i najdłużej mówił wicemarszałek Leszek Pietraszek, a po społecznikach radni z opozycji, czyli z PiS. Pietraszek nazywał OPT "terenem przyległym do parku" i wyświetlił radnym zdjęcia na dowód tego, że jest on zdegradowany.

- Tereny OPT były, są i powinny być integralną częścią Parku Śląskiego - mówił pierwszy społecznik Łukasz Dudziak, podkreślając, że mieszkańcy Katowic, Chorzowa i Siemianowic szczególnie lubią dzikszą część parku, której nie jesteśmy w stanie zaprojektować i przywrócić, bo las tworzy się dziesiątki lat. - Tego parku może za chwilę nie być - mówił. - Ja myślę, że przewodniczący Tusk nie będzie zadowolony, szczególne przed wyborami, jeśli w świat pójdzie informacja, że w sejmiku śląskim posłowie jego partii ograbili mieszkańców Śląska z Parku Śląskiego - powiedział na koniec. - Głosujecie też za swoim być i nie być w polityce, z imienia, nazwiska i przynależności partyjnej - dodał.

- Ja reprezentuję dzisiaj 40 organizacji społecznych, za którymi nie stoi żadna złotówka z inwestorskiego kapitału, za nami stoją tylko tysiące głosów mieszkańców śląskich miast. Natomiast po przeciwnej stronie mamy deweloperów, za którymi stoi ogromny kapitał i tabuny prawników W tej nierównej walce liczymy na państwa - mówiła do radnych Joanna Porwolik. - Jedynymi personalnie autorami uwag do audytu krajobrazowego jest pięcioosobowy zarząd województwa. Dlaczego podważył rekomendacje naukowców, autorów audytu tylko do tego jednego odcinka, którymi zainteresowani są żywotnie deweloperzy? - pytała

- Zarząd województwa przyjął uwagi stowarzyszenia Wspólnie dla Chorzowa (jego szefem jest Marek Kopel, były prezydent Chorzowa, obecnie radny sejmiku śląskiego - red.), że gęsta zabudowa wokół parku poprawi kwestie związane z ochroną środowiska - wymieniała Porwolik. - Podobnie została przyjęta uwaga, że właściciele terenów mogą mieć jakieś roszczenia finansowe po uchwaleniu tego audytu. To jest nieprawda, to nie wynika z przepisów prawa. Zarząd przyjął również uwagę, że na terenie byłych targów katowickich budynki są zdewastowane, nie przedstawiają żadnych walorów mogących być uznane za wartościowe ze względu na swą architekturę, gdy tymczasem na tym terenie znajduje się między innymi tak zwany pawilon kosmiczny, który jest po prostu obłędny, to jest perełka i objęty jest ochroną konserwatorską.

- Nie po raz pierwszy próbuje się go (park - red.) oskubać i sprywatyzować w imię wąskiej grupy interesów, doprowadzić, by to ona, ta grupa, decydowała, gdzie są granice parku - mówiła Elżbieta Mądry z Naszego Parku. - Granica Parku Śląskiego bez OPT przesunięta jest dzisiaj na kilometr w głąb strefy leśnej parku od historycznej granicy, którą jest dzisiejsza ulica Bytkowska - dodała. Podkreślała, że OPT to część historii parku, a pamięć o miłośnikach gołębi - ofiarach katastrofy - powinno się upamiętnić inaczej, niż budową wieżowców. - Park Śląski dla ludzi, nie dla deweloperów - zakończyła.

Miasto sprzedało teren. Czy pozwoli na budowę hotelu?

Co się stało, że z krajobrazu priorytetowego wykrojono 22 hektary? Pytali o to na sejmiku społecznicy i radni.

Pietrasik wyjaśnił na sesji, że "z początkiem listopada zeszłego roku gmina Chorzów oficjalnym pismem wyraziła opinię, że teren MTK znajduje się poza terenem administracyjnym Parku Śląskiego", że "są to tereny prywatne i właściciele mają jakieś zamierzenia". Ta sama gmina kilka lat wcześniej sprzedała ten teren, który ma teraz kilku właścicieli - firmy deweloperskie. Jeden z nich w kwietniu zeszłego roku wyciął tam 1260 drzew, sprawę bada Prokuratura Rejonowa w Chorzowie.

Za audytem głosowało 24 radnych. Przeciw było 17. Uchwała została przyjęta.

Ale społecznicy nie złożyli broni. - Złożymy do wojewody wniosek jako sygnaliści o zbadanie, czy procedury podczas audytu były zgodne z przepisami, ponieważ zgłaszane do niego uwagi do minionego czwartku nie były dostępne publicznie - mówi Torbus.

Stowarzyszenie Nasz Park wcześniej trzy razy zablokowało inwestycje w dawnym OPT, które miały polegać na budowie osiedli mieszkaniowych na podstawie lex deweloper.

Dla Pietrasika to dowód na to, że "system ochrony jest". Dawny OPT zdaniem wicemarszałka chroni Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego Chorzowa. Czy tak jest, niebawem się przekonamy.

Jeden z właścicieli terenu - firma Atal - czeka na rozpatrzenie wniosku o pozwolenie na budowę. Jak poinformował nas rzecznik firmy Marek Thorz, wniosek do chorzowskiego magistratu wpłynął w październiku zeszłego roku. Na terenie wyłączonym w poniedziałek przez radnych z krajobrazu priorytetowego deweloper chce zbudować aparthotel, 17-piętrowy budynek.