To była największa katastrofa budowlana w Polsce. Sąd złagodził wyroki

Od 1,5 roku do 9 lat więzienia dla pięciu oskarżonych uznanych za winnych w sprawie katastrofy hali MTK z 2006 r. - takie wyroki zapadły dzisiaj w Sądzie Apelacyjnym w Katowicach.

Bruce R., były członek zarządu MTK, Nowozelandczyk został uniewinniony, bo, jak stwierdził sąd, rzadko bywał w siedzibie hali i nie miał o niej wystarczających informacji (w nizszej instancji uniewinniono trzech wykonawców hali MTK).

W pierwszej instancji najsurowsza kara wynosiła 10 lat, pozostali oskarżeni dostali od 3 do 5 lat pozbawienia wolności. W drugiej zapadły nieco łagodniejsze wyroki.

Jacek J., główny oskarżony w procesie, projektant hali został skazany na 9 lat.

Ryszard Z., członek zarządu dostał 2 lata, bo zdaniem sądu miał pełen przegląd sytuacji hali.

Adam H., były zarządca obiektu spędzi w więzieniu 1,5 roku - jak wskazał sędzia, był w hali na codzień.

Maria K., była inspektor nadzoru budowlanego dostała 2 lata, sąd wytknął jej bezczynność, spóźnione i pozorne działania po awarii dachu hali kilka lat przed katastrofą.

Tyle samo czasu spędzi za kratami Grzegorz S., rzeczoznawca budowlany.

Sędzia apelacyjny, uzasadniając wyrok, powołał się na Europejską Konwencję Praw Człowieka, mówiącą o tym, że każdy ma prawo odpowiadać za swoje czyny przed niezawisłym sądem. Jako okoliczności łagodzące wziął również pod uwagę długotrwałość procesu - był to najdłuższy proces w Polsce, a także fakt, że powodem katastrofy był błąd ludzki.

Nie bez znaczenia dla sądu była postawa oskarżonych, którzy brali czynny udział w rozprawach i wypełniali swoje obowiązki.

Prokuratura nie wyklucza, że złoży kasację od czwartkowego wyroku.

Sąd Apelacyjny w Katowicach rozpoznawał odwołania od wyroku w sprawie katastrofy hali Międzynarodowych Targów Katowickich (MTK) z 2006 roku, w której zginęło 65 osób.

Wyznaczono pięć terminów rozpraw, od poniedziałku do piątku.

Wyrok sądu I instancji w tej sprawie zapadł w czerwcu ubiegłego roku po trwającym ponad siedem lat procesie. Katowicki sąd okręgowy skazał projektanta hali MTK Jacka J. na 10 lat więzienia, uznając go za winnego sprowadzenia katastrofy.

Na kary od 3 do 5 lat skazano rzeczoznawcę, inspektora nadzoru budowlanego i członków zarządu MTK; uniewinniono wykonawców hali.

Wyrok zaskarżyły zarówno obrona, jak i prokuratura.

Akta sprawy wraz z liczącym 778 stron uzasadnieniem trafiły do Sądu Apelacyjnego w Katowicach w końcu ubiegłego roku. Proces prowadzili sędziowie: Waldemar Szmidt, Marek Charuza i Grzegorz Wątroba.

Choć rozprawy odwoławcze odbywają się z reguły na jednym lub dwóch posiedzeniach, z uwagi na obszerny i skomplikowany charakter sprawy sąd wyznaczył aż pięć terminów rozpraw - 4,5,6,7 i 8 września.

Obrona, która odwołała się od wyroku, w złożonych wnioskach dowodowych domagała się zasięgnięcia opinii nowych biegłych - m.in. z zakresu mechaniki budowli i materiałoznawstwa, geologii i mechaniki gruntów, spawalnictwa i hydrotechniki. Dotychczasowe opinie są - według niej - niekompletne i stronnicze.

Prokuratura nie zgadzała się z tymi zarzutami. W złożonej apelacji prokuratura nie zgadzała się z m.in. z uniewinnieniem wykonawców hali, zarzucając w tym zakresie sądowi I instancji błędy w ustaleniach stanu faktycznego. Zdaniem prokuratury, materiał dowodowy, prawidłowa ocena i analiza tego materiału - wszystkich zeznań świadków, zabezpieczonej dokumentacji oraz samych wyjaśnień oskarżonych - prowadzi do odmiennych wniosków w zakresie odpowiedzialności generalnego wykonawcy i kierownika robót budowlanych.

Drugi zarzut prokuratury dotyczył kary wobec części innych oskarżonych - b. szefów spółki MTK oraz b. inspektor nadzoru budowlanego w Chorzowie. Według oskarżenia, wymierzone im wyroki są rażąco łagodne, biorąc pod uwagę skutki katastrofy i odbiór społeczny.

Proces w sprawie katastrofy hali ruszył w maju 2009 r. i był jednym z największych w historii śląskiego wymiaru sprawiedliwości. Ostatecznie odpowiadało w nim dziewięć osób, z których sześć usłyszało wyroki skazujące, trzy - uniewinniające. Co do dwóch oskarżonych odwołania od wyroku sądu I instancji wniosła jedynie obrona, co do trzech prokuratura, a co do czterech - zarówno obrona, jak i prokuratura.

Najsurowszą karę, 10 lat więzienia, katowicki sąd okręgowy wymierzył Jackowi J. - autorowi projektu wykonawczego hali, który znacząco odbiegał od projektu budowlanego. Sąd przypisał temu oskarżonemu umyślne sprowadzenie katastrofy z tzw. zamiarem ewentualnym, co znaczy, że według sądu mógł liczyć się z tym, iż budowla może się zawalić. W swych ustaleniach sąd opierał się na opiniach biegłych, sprawozdaniu komisji powołanej po katastrofie przez Generalnego Inspektora Nadzoru Budowlanego oraz ekspertyzach ośrodków naukowych.

W uzasadnieniu orzeczenia sąd okręgowy przywołał ekspertyzy specjalistów, którzy wskazali na liczne błędy konstrukcyjne i wadliwe rozwiązania w projekcie wykonawczym. Sąd przypomniał, że J. nie miał doświadczenia zawodowego ani nawet uprawnień projektowych.

Według biegłych, pawilon mógł runąć w każdej chwili, już od momentu wybudowania go. Przed katastrofą hala kilkakrotnie ulegała awarii. Ekspertyzę po jednej z nich, w 2002 r., wydawał rzeczoznawca budowlany Grzegorz S., na tej podstawie wtedy naprawiono dach. Sąd skazał go na 5 lat więzienia za nieumyślne sprowadzenie katastrofy, uznając, że nie zweryfikował on całości obliczeń statycznych pawilonu, nie sprawdził pozostałych dźwigarów, a jedynie ten uszkodzony. Zdaniem oskarżenia, S. powinien był wystąpić o rozbiórkę pawilonu.

Na 4 lata więzienia została w I instancji skazana Maria K., która była powiatowym inspektorem nadzoru budowlanego w Chorzowie. Sąd uznał ją za winną niedopełnienia obowiązków i nieumyślnego sprowadzenia katastrofy. Według aktu oskarżenia, powiadomiona w 2002 r. przez straż pożarną o ugięciu się dachu pawilonu MTK pod naporem śniegu, nie podjęła żadnych czynności w celu kontroli stanu budynku lub wyłączenia pawilonu z użytkowania.

Za winnych nieumyślnego sprowadzenia katastrofy zostali też uznani b. szefowie MTK. B. członek zarządu spółki Nowozelandczyk Bruce R. oraz b. dyrektor techniczny Targów Adam H. zostali skazani na 3 lata więzienia, a inny członek zarządu Targów Ryszard Z. - na 4 lata. Podobnie jak prokuratura, sąd uznał, że ci oskarżeni zdawali sobie sprawę, że hala może się zawalić, ale nie zrobili niczego, by temu zapobiec: nie zastosowali się do opinii specjalisty, który na krótko przed katastrofą zalecił odśnieżenie dachu, wykonanie obliczeń i wzmocnienie konstrukcji hali oraz nie odwołali targów gołębi. Sąd okręgowy uniewinnił natomiast przedstawicieli generalnego wykonawcy hali MTK Arkadiusza J., Andrzeja C. i Adama J., który był kierownikiem budowy.

Zdaniem prokuratury, po pierwszej awarii dachu, do której doszło już w trakcie budowy hali w 2000 r., powinni byli zweryfikować projekt wykonawczy i wzmocnić konstrukcję hali; awarii nie wpisali do dziennika budowy i nie powiadomili inspektora nadzoru budowlanego. Sąd uznał, że choć ci oskarżeni mieli odpowiednie kompetencje, to jednak nie mieli zdolności, by weryfikować np. pomiary ugięć konstrukcji dachu. Robił to twórca projektu wykonawczego, który zapewniał, że są one w normie.

W ciągu siedmiu lat procesu odbyło się ponad 200 rozpraw, które - jak obliczył jeden z adwokatów - trwały łącznie blisko 1250 godzin. W sprawie zgromadzono 305 tomów akt głównych. Przed sądem przesłuchano 141 świadków, zeznania wielu innych odczytano. Opinie składało aż pięć zespołów biegłych.

Autor: mag/gp / Źródło: PAP/TVN 24 Katowice