"To nie był żart, happening". Prawomocnie skazani za "urodziny Hitlera", ale proces organizatora do poprawki

Ubrani w mundury Wehrmachtu i SS przed "ołtarzykiem" z podobizną Adolfa Hitlera wznosili za niego toasty, jedli tort w kolorach flagi Trzeciej Rzeszy, na drzewach rozwiesili czerwone flagi ze swastykami, a wielką swastykę z drewna wieczorem podpalili. Wszystko działo się w lesie sześć lat temu i zostało nagrane ukrytą kamerą przez dziennikarzy "Superwizjera" TVN. Po emisji reportażu wszczęto śledztwo.

W maju 2022 roku w Sądzie Rejonowym w Wodzisławiu Śląskim zapadł wyrok w tej sprawie. Sąd uznał, że "obchody" urodzin Hitlera były publicznym propagowaniem nazizmu. Prokurator Agnieszka Marcińczyk wniosła o wymierzenie oskarżonym kar bezwzględnego więzienia - od 8 miesięcy do 1 roku i 4 miesięcy. Obrona domagała się uniewinnienia, przekonując, że impreza nie miała publicznego charakteru, tylko prywatny, a zatem – w myśl Kodeksu karnego - udział w niej nie podlega odpowiedzialności karnej. Obrońcy przekonywali też, że osoby, odpowiadające w procesie nie propagowały nazizmu, a ich spotkanie było "żartem", "happeningiem", "zabawą" zorganizowaną w gronie znajomych.

Sąd I instancji podzielił stanowisko prokuratury, że "obchody" zostały zorganizowane w publicznym, widocznym i często odwiedzanym miejscu, a organizator musiał mieć świadomość, że przebieg imprezy mogą widzieć osoby postronne. Organizator nie zamierzał kryć się z "obchodami"; to nie była prywatna impreza - mówił przewodniczący składu orzekającego, podając ustne motywy rozstrzygnięcia.

Na rok więzienia wodzisławski sąd skazał głównego oskarżonego, Mateusza S. - b. szefa zdelegalizowanego już stowarzyszenia "Duma i Nowoczesność" i organizatora imprezy. To on rozesłał przez internet znajomym ponad 80 zaproszeń z programem "uroczystości" w postaci plakatu, na którym znalazły się m.in. godło III Rzeszy, swastyka i wizerunek Hitlera. Podczas spotkania, wraz z innymi osobami, używając mundurów nazistowskich i innych symboli tego ustroju, pochwalał rządy Hitlera, jego zdolności przywódcze i głoszone wartości. Za to przestępstwo Mateusz S. został skazany na 11 miesięcy więzienia.

Poza propagowaniem nazistowskiego ustroju państwa podczas "obchodów" w Wodzisławiu S. odpowiadał też za podobne zachowania - na festiwalu Orle Gniazdo, gdzie nosił koszulkę ze swastyką oraz podczas koncertu w rybnickiej dzielnicy Boguszowice, gdzie wykonywał gest nazistowskiego pozdrowienia. S. odpowiadał także za nielegalne posiadanie amunicji. Sąd wymierzył mu karę łączną roku więzienia, warunkowo zawieszając jej wykonanie na trzy lata.

Na 10 miesięcy więzienia w zawieszeniu sąd skazał Krystiana Z., który usłyszał zarzuty dotyczące propagowania nazizmu w lesie w Wodzisławiu oraz podczas dwóch edycji festiwalu Orle Gniazdo, a na 8 miesięcy w zawieszeniu – Dawida K., oskarżonego o publiczne propagowanie nazistowskiego ustroju podczas "obchodów" urodzin Hitlera i na koncercie w Boguszowicach.

Pozostali oskarżeni zostali skazani na kary od 3 miesięcy do pół roku więzienia, również w zawieszeniu na okres próby. Poza karą pozbawienia wolności oskarżeni zostali przez sąd I instancji zobowiązani do zapłaty grzywien i informowania co trzy miesiące kuratora o przebiegu próby.

Apelację złożyła prokuratura. - Główna część wywiedzionej apelacji dotyczy rażącej niewspółmierności kar orzeczonych wobec oskarżonych, prokuratura jako niezasadne oceniła warunkowe zawieszenie wykonania kar pozbawienia wolności - opisywała Karina Spruś z Prokuratury Okręgowej w Gliwicach..

Jak dodała, w apelacji oskarżyciel publiczny domaga się takich kar, o jakie wnioskował w mowie końcowej przed wodzisławskim sądem; są w niej także inne, mniej istotne zarzuty dotyczące wyroku z I instancji. Apelacja prokuratury została przyjęta przez wodzisławski sąd i przesłana do Sądu Okręgowego w Rybniku, przed którym odbyła się rozprawa odwoławcza.

Sąd Okręgowy w Rybniku w poniedziałek, 10 czerwca, zdecydował o uchyleniu wyroku tylko w sprawie Mateusza S. Powodem było to, że w rozprawach nie brał udziału żaden z trzech jego obrońców mimo takiego obowiązku. Sąd rozważa postępowanie dyscyplinarne względem tych obrońców. W przypadku pozostałych oskarżonych sąd uznał odwołania za bezzasadne.

Według sądu odwoławczego, sąd I instancji dokonał dobrej interpretacji i stan faktyczny co do urodzin Hitlera został dobrze oceniony. "To nie był żart, happening. Gest hejlowania to jednoznaczny fest nazistowski. Flagi nazistowskie to nie była rekonstrukcja historyczna. Nie jest tak, że obrona mówiła, że to tylko niemoralne zachowanie. Sąd uważa, że to zachowanie karalne. Na afirmację nazizmu nie może być przyzwolenia i powinno być eliminowane" - podano w ustnym uzasadnieniu.

Sprawą Mateusza S. ponownie zajmie się sąd w Wodzisławiu Śląskim. Wyroki pozostałych są już prawomocne, przysługuje od nich tylko kasacja do Sądu Najwyższego

Proces rozpoczął się w lipcu 2019 roku. Na ławie oskarżonych zasiadło sześcioro uczestników "obchodów". Żaden z nich nie przyznał się do winy, kwestionując także publiczny charakter spotkania w lesie.

Śledztwo w tej sprawie wszczęto w styczniu 2018 r. po emisji reportażu w programie "Superwizjer" w telewizji TVN pt. "Polscy neonaziści". Dziennikarze pokazali w nim m.in. obchody 128. rocznicy urodzin Hitlera, które odbyły się ponad pół roku wcześniej w lesie koło Wodzisławia Śląskiego. Na polecenie prokuratury ABW zatrzymała wówczas uczestników spotkania i przeszukała ich mieszkania. Znaleziono w ich domach flagi, odznaki, naszywki i publikacje o symbolice nazistowskiej.

Materiał "Superwizjera" TVN pokazywał m.in. rozwieszone na drzewach czerwone flagi ze swastykami i "ołtarzyk" ku czci Hitlera z jego czarno-białą podobizną oraz wielką drewnianą swastyką nasączoną podpałką do grilla, która po zmroku została podpalona. Widać było też uczestników spotkania przebranych w mundury Wehrmachtu i SS, wznoszenie toastów "za Adolfa Hitlera i naszą ojczyznę, ukochaną Polskę" i częstowanie tortem w barwach flagi Trzeciej Rzeszy.

ZOBACZ REPORTAŻ "POLSCY NEONAZIŚCI" >>>