Badania: w tym przebraniu naprawdę budzimy strach. Dlaczego boimy się klaunów? 

Osoby w strojach na Halloween w Canberze w Australii, 31 października 2024 r.
"Joker: Folie À Deux" reż. Todd Phillips
Źródło: © 2024 Warner Bros. Entertainment Inc. All Rights Reserved.

Teoretycznie mają nas rozśmieszać, jednak z lękiem przed klaunami zmagają się nie tylko dzieci. Dlaczego pomalowane w charakterystyczny sposób "uśmiechnięte" twarze budzą strach? Sprawdziliśmy, co o jednym z najpopularniejszych halloweenowych przebrań mówią badania.

O tym, że koulrofobia, czyli strach przed klaunami jest zdaniem psychologów "niezwykle często występującą fobią", można przeczytać m.in. w tekście "Wyznaczanie trendów w nauce: Koulrofobia to poważna sprawa", opublikowanym na stronie Komisji Europejskiej. Przypomniano tam badania przeprowadzone w 2008 roku na Uniwersytecie w Sheffield, w których wzięło udział 250 dzieci w wieku od 4 do 16 lat. Pozwoliły one ustalić, że klauni wzbudzają "powszechną awersję" tak u najmłodszych, jak i wśród nastolatków.

Festiwal halloweenowy w Medellin w Kolumbii, 29 października 2024 r.
Festiwal halloweenowy w Medellin w Kolumbii, 29 października 2024 r.
Źródło: PAP/EPA/Luis Eduardo Noriega A

ZOBACZ TEŻ: "Przecież to nie może być to, o czym myślę". Rodzice "zszokowani" dekoracjami w centrum zabaw dla dzieci

Nie tylko dzieci boją się klaunów

Więcej światła na lęk przed klaunami rzuciły badania naukowców z Wydziału Nauk Biologicznych i Edukacji oraz Wydziału Psychologii i Studiów Terapeutycznych Uniwersytetu Południowej Walii, opublikowane w 2022 roku. Badacze wzięli pod lupę dane zebrane od grupy 987 osób w wieku od 18 do 77 roku życia i ustalili, że strach przed klaunami występuje nie tylko u dzieci i młodzieży, ale i u dorosłych. 

Osoby w strojach na Halloween w australijskiej Canberze, 31 października 2024 r.
Osoby w strojach na Halloween w australijskiej Canberze, 31 października 2024 r.
Źródło: PAP/EPA/LUKAS COCH

Ponad połowa respondentów (53,5 procent) stwierdziła, że ​​boi się klaunów przynajmniej "w pewnym stopniu", podczas gdy 5 procent badanych stwierdziło, że "bardzo się ich boi". "Co ciekawe, odsetek osób zgłaszających skrajny lęk przed klaunami jest nieco wyższy niż w przypadku wielu innych fobii, takich jak fobia przed zwierzętami (3,8 proc.), krwią/iniekcjami/urazami (3 proc.), wysokością (2,8 proc.), otwartą wodą lub zjawiskami pogodowymi (2,3 proc.), zamkniętymi przestrzeniami (2,2 proc.) i lataniem (1,3 proc.)" - pisze portal ScienceAlert, powołując się na badania pierwotnie opublikowane w czasopiśmie "International Journal of Mental Health".

ZOBACZ TEŻ: Dlaczego lubimy się bać? Po co oglądamy horrory? Naukowcy wskazują powody

Dlaczego klauni budzą strach

Dlaczego ludzie boją się klaunów? Badacze ustalili, że jednym z czynników przyczyniających się do koulrofobii jest przedstawianie klaunów w negatywnym świetle w kulturze popularnej. Najsilniejszym czynnikiem okazały się jednak "ukryte sygnały emocjonalne". To - zdaniem naukowców - sugeruje, że u wielu osób strach przed klaunami wynika z braku możliwości zobaczenia ich mimiki.

- Ludzi przerażają zazwyczaj rzeczy, z którymi coś jest nie tak, są niewłaściwe w jakiś nieznany i budzący niepokój sposób - mówił Paul Salkovskis z ośrodka Maudsley Hospital Centre for Anxiety Disorders and Trauma w Londynie, cytowany na stronie Komisji Europejskiej przed ośmioma laty.

Joaquin Phoenix w "Jokerze"
Joaquin Phoenix w "Jokerze"
Źródło: Warner Bros

ZOBACZ TEŻ: Dlaczego postać Jokera fascynuje nas od dekad

Czytaj także: