"Projekt nowelizacji prawa autorskiego szkodzi polskiej edukacji"

W tej chwili trwają prace nad trzema rządowymi projektami zmian w Prawie autorskimtvn24

Resort kultury wycofał się ze zmiany prawa autorskiego, która pozwoliłaby na oszczędności szkołom i bibliotekom, chcącym wyświetlać filmy w celach edukacyjnych. Skorzystają firmy pośrednictwa i wielkie wytwórnie - mówi dr Alek Tarkowski, szef Centrum Cyfrowego. MKiDN broni swojego projektu.

W tej chwili trwają prace nad trzema rządowymi projektami zmian w Prawie autorskim: nad jednym, tzw. małą nowelizacją, już niedługo pochylą się posłowie, dwa pozostałe, w tym tzw. duża nowelizacja, którą resort przygotował na 20-lecie prawa autorskiego, nie wyszły jeszcze z rządu.

- Zapraszając do oceny projektu reformy prawa autorskiego, resort kultury wyraźnie zaznaczał, że jednym z celów konsultacji jest zapewnienie jak najszerszego zakresu dozwolonego korzystania z treści dla dobra interesu publicznego. Jednak ministerstwo nie wywiązało się z tych obietnic. Najpierw, w październiku zaprezentowano nam projekt, który nie wykorzystywał w pełni możliwości, jakie daje tutaj dyrektywa europejska, ale poprawiał sytuację, w stosunku do tego, co mamy obecnie. Niestety, prawdopodobnie pod wpływem nacisku organizacji zbiorowego zarządzania treścią i stowarzyszeń twórczych, zakres projektu jeszcze zawężono - powiedział Tarkowski.

Kontrowersje

Jego zdaniem "najbardziej kontrowersyjnym punktem są zapisy niekorzystne z punktu widzenia placówek edukacyjnych, takich jak szkoły, biblioteki i muzea". Jak wyjaśnił, w tej chwili nauczyciel podczas lekcji może odtworzyć uczniom film i nie trzeba z tego tytułu uiszczać żadnych opłat - jest to tzw. wyjątek edukacyjny. Jednak prawo do niego mają tylko instytucje naukowe i oświatowe.

- Co więcej, nie jest do końca jasne, czy mogą to robić tylko podczas lekcji, czy także podczas zajęć prowadzonych po lekcjach. Właściciele licencji przekonują, że puszczanie dzieciom filmu, np. w świetlicy albo podczas prowadzonego przez nauczyciela kółka po lekcjach to nie edukacja, ale rozrywka i żądają opłat z tego tytułu. Podobnie rzecz się ma z nieodpłatnymi pokazami filmów organizowanymi przez biblioteki czy muzea - mówił Tarkowski.

Jak wskazał, w rezultacie rozpowszechnia się zjawisko oferowania przez firmy szkołom i bibliotekom komercyjnych umów związanych z pobieraniem tantiemów za odtwarzane filmy (nazywanych ubezpieczeniem od roszczeń, parasolem licencyjnym lub podobnie).

- Wygląda to tak, że przychodzi do dyrektora szkoły lub biblioteki przedstawiciel takiej firmy i mówi: "Proszę pana, puszczacie filmy, jesteście na bakier z prawem, rozwiązaniem problemu jest wykupienie dodatkowej usługi za np. 1700 zł rocznie". I coraz więcej dyrektorów się na to decyduje - opisywał Tarkowski. Jego zdaniem choć usługi oferowane są legalnie, często są one szkołom niepotrzebne. Przedstawiciele firm korzystają natomiast na niejasnej interpretacji prawa i jego nieznajomości przez szkoły.

Jaka skala?

Jak mówił Tarkowski, Centrum Cyfrowemu trudno jest oszacować skalę tego zjawiska. Nie zna jej również resort edukacji. "Ministerstwo Edukacji Narodowej nie posiada danych dotyczących wykupywania parasoli licencyjnych przez placówki oraz szacunku kosztów, jakie ponoszą placówki z tytułu praw autorskich" - napisał resort w odpowiedzi na pytania PAP. Ponadto - jak wynika z odpowiedzi resortu - MEN "nie wydaje również żadnych wytycznych dot. odtwarzania filmów podczas lekcji i zajęć pozalekcyjnych", które mogłyby ułatwić dyrektorom placówek zorientowanie się, czy postępują zgodnie z prawem. Tymczasem, według Tarkowskiego, dyrektywa unijna zezwala, by placówki oświatowe znacznie szerzej niż to ujęto w polskim prawie korzystały z wyjątku edukacyjnego, toteż szkoda, że Ministerstwo Kultury nie skorzystało z okazji, by zmienić prawo w tej kwestii. Z jego oceną polemizuje MKiDN, przekonując, że zrobiło wszystko, co było można w tej sprawie. - Biblioteki oraz muzea nie są placówkami edukacyjnymi, a ustawa przewiduje dla nich niezależne wyjątki w zakresie tzw. dozwolonego użytku. Szkół natomiast dotyczy tzw. wyjątek edukacyjny, który w przewidzianym projekcie został rozszerzony poprzez umożliwienie – na podstawie dozwolonego użytku, a więc bez uzyskania stosownej licencji – wykorzystywania utworów do tzw. e-learningu (nauczania na odległość) - zaznaczył Karol Kościński, dyrektor Departament Własności Intelektualnej i Mediów MKiDN w odpowiedzi na pytania PAP.

Jakie ograniczenia?

Według Kościńskiego dyrektywa w wyraźny sposób wskazuje, iż korzystanie z dozwolonego użytku w celu zilustrowania w ramach nauczania lub badań naukowych jest możliwe jedynie w zakresie uzasadnionym przez niehandlowy cel. - Zniesienie ograniczeń podmiotowych w przypadku tego wyjątku - a więc pozwolenie każdemu, by mógł korzystać z utworów w celach edukacyjnych - prowadziłaby do braku jakiejkolwiek kontroli nad tym, czy utwory są faktycznie wykorzystywane do tych celów czy też zupełnie innych celów, w tym zarobkowych, dla których edukacja stanowiłaby jedynie zgrabne uzasadnienie. Mogłoby to prowadzić do niezgodności prawa polskiego z europejskim i ułatwiać łamanie prawa autorskiego, które i tak jest w naszym kraju dość częste - argumentował przedstawiciel MKiDN. W jego ocenie "zaproponowane zmiany nie służą interesom koncernów medialnych i przemysłów kreatywnych, ale są racjonalną próbą pogodzenia sprzecznych interesów twórców i użytkowników treści, zbieżną z rozwiązaniami przyjętymi w innych państwach członkowskich UE".

Jaka szkoła?

Jak przekonuje Kościński, wyjątki dotyczące bibliotek oraz muzeów również zostały w znaczący sposób poszerzone, "trudno więc doszukać się w nich rozwiązań negatywnych dla któregokolwiek ze wskazanych w powyższej wypowiedzi typów instytucji". - Nie jest prawdziwe stwierdzenie, iż szkoły będą pozbawione możliwości wyświetlania filmów. Przeciwnie, w stosunku do obecnego stanu prawnego, szkoły oraz ośrodki akademickie zyskają nowe uprawnienia. Nowelizacja przewiduje bowiem wprowadzenie nowej formy dozwolonego użytku, w ramach którego możliwe będzie korzystanie z utworów podczas imprez szkolnych i akademickich - pod warunkiem, że będzie miało analogowy charakter oraz, że nie łączy się z tym osiąganie korzyści majątkowej - poinformował. Jego zdaniem taka konstrukcja wyjątku stworzy możliwość odtwarzania filmów, muzyki, czytania książek w czasie imprez szkolnych lub akademickich, a imprezą akademicką może być np. spotkanie klubu filmowego dyskusyjnego lub klubu muzyki i literatury.

Autor: mn / Źródło: PAP

Źródło zdjęcia głównego: tvn24

Pozostałe wiadomości

Obligacje Ghelamco Invest, działającej w Polsce spółki należącej do belgijskiego potentata na rynku nieruchomości, notują duże spadki od początku maja. Według ekspertów inwestorów niepokoi nagłe odejście kilku członków zarządu, sytuacja finansowa firmy oraz uwagi w raporcie audytora. Sama spółka zapewnia, że nie ma powodów do obaw o wypłatę odsetek czy zwrot kapitału.

"Ulubieniec inwestorów" i tąpnięcie na rynku

"Ulubieniec inwestorów" i tąpnięcie na rynku

Źródło:
tvn24.pl, PAP

Według danych Eurostatu pracownicy w Unii Europejskiej w 2024 roku pracowali średnio 36 godzin tygodniowo. W Polsce było to znacznie więcej.

Tak pracuje się w Europie. Polacy w czołówce

Tak pracuje się w Europie. Polacy w czołówce

Źródło:
PAP

Są wstępne wyniki śledztwa w sprawie potężnej awarii dostaw energii w Hiszpanii. Wicepremierka i ministra ds. transformacji ekologicznej Sara Aagesen przekazała, że nie wywołał jej cyberatak na krajowego operatora sieci. Nie podała jednak przyczyny. Wyjaśniła, że śledztwo wciąż trwa.

Wykluczono jedną z przyczyn blackoutu w Hiszpanii

Wykluczono jedną z przyczyn blackoutu w Hiszpanii

Źródło:
PAP

Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi uznało za całkowicie bezzasadny zakaz importu bydła, trzody chlewnej oraz mięsa wołowego i wieprzowego z Polski, który Węgry nałożyły w piątek. Resort zapowiedział dążenie do zniesienia ograniczeń i zadeklarował, że będzie procedować sprawę na wszystkich poziomach kontaktów w ramach współpracy w Unii Europejskiej.

Odwet Orbana. Polskie ministerstwo reaguje

Odwet Orbana. Polskie ministerstwo reaguje

Źródło:
PAP

Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych zapowiedział uruchomienie z urzędu postępowania w sprawie ujawnienia danych osobowych Jerzego Ż. przez kandydata Koalicji Obywatelskiej na prezydenta Rafała Trzaskowskiego. Podobne postępowanie ma zostać wszczęte wobec kandydata popieranego przez Prawo i Sprawiedliwość Karola Nawrockiego. Wcześniej szef UODO zdecydował o wszczęciu postępowania w sprawie ujawnienia danych osobowych Jerzego Ż. podczas konferencji prasowej posła PiS Przemysława Czarnka, zorganizowanej wraz z posłami Pawłem Szefernakerem oraz Andrzejem Śliwką. Jerzy Ż. to mężczyzna, od którego Karol Nawrocki kupił mieszkanie.

Komunikat urzędu w sprawie Trzaskowskiego i Nawrockiego

Komunikat urzędu w sprawie Trzaskowskiego i Nawrockiego

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Ceny artykułów codziennego użytku w kwietniu były wyższe o 5,6 procent w porównaniu do minionego roku - wynika z raportu UCE Research i Uniwersytetu WSB Merito. Na pierwszej pozycji w rankingu drożyzny znalazły się artykuły tłuszczowe.

Oto król drożyzny. Dwucyfrowy wzrost

Oto król drożyzny. Dwucyfrowy wzrost

Źródło:
PAP

Dotknie to mniej niż 1 procent obywateli, a jest to potrzebne, żeby zniechęcać do inwestowania w mieszkania - powiedziała w środę Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz, przedstawiając propozycję wprowadzenia podatku katastralnego w Polsce, czyli od wartości mieszkania. Zaznaczyła również, że budownictwo społeczne i brak dopłat do kredytów mieszkaniowych to klucze, które powinny charakteryzować politykę mieszkaniową.

Ministra chce nowego podatku. "Jest to potrzebne"

Ministra chce nowego podatku. "Jest to potrzebne"

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Około 66 milionów turystów, w tym prawie 36 milionów z zagranicy, oczekiwanych jest latem tego roku we Włoszech. Zapowiada się kolejny rekordowy sezon. To oznacza, że zwłaszcza w historycznych miastach można oczekiwać w szczycie sezonu jeszcze bardziej dotkliwych skutków tak zwanej nadmiernej turystyki. 

Spodziewają się najazdu turystów. Może paść rekord

Spodziewają się najazdu turystów. Może paść rekord

Źródło:
PAP

Ambasadorowie krajów Unii Europejskiej uzgodnili 17. pakiet sankcyjny. Ma on uderzyć w rosyjską "flotę cieni" oraz umieści na czarnej liście sędziów i prokuratorów zaangażowanych w sprawy opozycjonistów Aleksieja Nawalnego i Władimira Kara-Murzy. Sankcje mają zostać zatwierdzone przez ministrów spraw zagranicznych 20 maja.

Zakaz dla rosyjskich statków. Kolejny pakiet sankcji

Zakaz dla rosyjskich statków. Kolejny pakiet sankcji

Źródło:
PAP

Sieć kawiarni Starbucks w Korei Południowej zakazała klientom używania nazwisk i imion kandydatów na prezydenta przy składaniu zamówień - podały w środę tamtejsze media. Decyzja ma na celu zapobieganie wykorzystywaniu systemu przywoływania klientów do celów agitacyjnych, co zdarzyło się w przeszłości.

Bez takich nazwisk. Zakaz w popularnej sieci kawiarni

Bez takich nazwisk. Zakaz w popularnej sieci kawiarni

Źródło:
PAP

Ministerstwo handlu USA zniesie ograniczenia na eksport chipów stosowanych w AI do większości krajów, także dla Polski, o co zabiegał nasz rząd. "Te nowe wymogi stłumiłyby amerykańską innowacyjność i obciążyłyby firmy uciążliwymi nowymi wymogami regulacyjnymi" - napisano w oświadczeniu resortu.

Zwrot w sprawie chipów. Ważna decyzja dla Polski

Zwrot w sprawie chipów. Ważna decyzja dla Polski

Źródło:
PAP

Administracja Donalda Trumpa ponownie tnie dotacje dla Uniwersytetu Harvarda, tym razem o 450 milionów dolarów. Zdaniem prezydenta USA uczelnia nie radzi sobie ze zwalczaniem "antysemickiego zastraszania" i zagraża demokracji.

Cios w prestiżową uczelnię. Trump ponownie tnie dotacje

Cios w prestiżową uczelnię. Trump ponownie tnie dotacje

Źródło:
PAP

Pracownicy banków będą mogli zweryfikować osoby okazujące dowód dzięki dostępowi do rejestru zdjęć dowodów osobistych - podaje resort cyfryzacji, powołując się na przyjęty przez rząd projekt. Nie będzie też konieczności informowania banków czy SKOK-ów o wymianie dowodu.

Zmiany w sprawie dowodów osobistych. Jest decyzja rządu

Zmiany w sprawie dowodów osobistych. Jest decyzja rządu

Źródło:
PAP

Microsoft szykuje się do zwolnienia siedmiu tysięcy pracowników - podaje CNBC. Redukcje obejmą osoby zatrudnione we wszystkich zespołach firmy, niezależnie od działu czy regionu, w którym pracują.

Gigant szykuje zwolnienia. Tysiące osób stracą pracę

Gigant szykuje zwolnienia. Tysiące osób stracą pracę

Źródło:
tvn24.pl

Ministerstwo Cyfryzacji uruchomiło przetarg na zakup ponad siedmiuset tysięcy urządzeń, głównie laptopów, które trafią do szkół w nowym roku szkolnym - poinformował resort. Kupiony sprzęt nie zostanie przekazany na własność uczniów.

Wielki rządowy przetarg. "Mówimy o ponad 735 tysiącach urządzeń"

Wielki rządowy przetarg. "Mówimy o ponad 735 tysiącach urządzeń"

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Prezydent Donald Trump ogłosił we wtorek, że USA zniosą sankcje na Syrię i znormalizują relacje z jej nowym rządem. Biały Dom potwierdził, że w środę Trump spotka się z tymczasowym prezydentem Syrii Ahmedem al-Szarą, który niegdyś był dowódcą Al-Kaidy i spędził pięć lat w amerykańskich więzieniach w Iraku.

"Zaskakujący" ruch Trumpa

"Zaskakujący" ruch Trumpa

Źródło:
PAP

Agencja prasowa AFP podała, że sieć sklepów Marks & Spencer padła ofiarą cyberataku, w wyniku którego wyciekły dane klientów. Firma poinformowała, że nie można obecnie robić zakupów online ani używać niektórych metod płatności.

Atak na znaną sieć handlową

Atak na znaną sieć handlową

Źródło:
PAP

Nissan zlikwiduje 11 tysięcy miejsc pracy i zamknie siedem fabryk z powodu spadającej sprzedaży - podał portal stacji BBC. Firma ze względu na potrzebę cięcia wydatków, zrezygnowała też z planów budowy fabryki aut elektrycznych i akumulatorów w Japonii.

Zwolnienia i zamykanie fabryk. Producent aut w tarapatach

Zwolnienia i zamykanie fabryk. Producent aut w tarapatach

Źródło:
BBC

Kwestia uruchomieniu bezpośredniego połączenia kolejowego z Polski do Chorwacji ma się wyjaśnić w najbliższych dniach - przekazał we wtorek minister infrastruktury Dariusz Klimczak. - Musimy to wiedzieć do końca maja - zaznaczył.

Pociąg do Chorwacji pod znakiem zapytania. Nowe informacje

Pociąg do Chorwacji pod znakiem zapytania. Nowe informacje

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Rozwój sensorów zmierza w tym kierunku, by percepcja elementów, które nazywamy sztuczną inteligencją, miała kontakt ze światem, czyli możliwość odczuwania - stwierdził w programie "Techpospolita" w TVN24+ profesor Ryszard Tadeusiewicz, autor ponad stu książek o sztucznej inteligencji. Jak dodał, AI "może być bogate w wiele rzeczy, ale nie uczucia".

"Sztuczna inteligencja może być bogata w wiele rzeczy, ale nie uczucia"

"Sztuczna inteligencja może być bogata w wiele rzeczy, ale nie uczucia"

Źródło:
TVN24+

Główny Inspektorat Sanitarny (GIS) wydał ostrzeżenie publiczne dotyczące partii czarnej liściastej herbaty marki Loyd. W produkcie wykryto przekroczenie poziomu pestycydu antrachinon. Sanepid podkreśla, że konsumenci nie powinni spożywać partii wskazanych w komunikacie.

Partie herbaty wycofane ze sklepów. Ostrzeżenie

Partie herbaty wycofane ze sklepów. Ostrzeżenie

Źródło:
tvn24.pl

Honda przewiduje 59-procentowy spadek zysku w bieżącym roku finansowym i zawiesza plan budowy łańcucha dostaw pojazdów elektrycznych w Kanadzie - podała Agencja Reutera, podkreślając, że decyzję podjęto z powodu niepewności wywołanej nowymi cłami Donalda Trumpa.

Dramatyczny spadek zysków. Cła uderzają w japońskiego giganta

Dramatyczny spadek zysków. Cła uderzają w japońskiego giganta

Źródło:
Reuters

Sieć marketów budowlanych Castorama planuje restrukturyzację. Zmiany mają objąć nieco ponad dwa procent pracowników firmy, czyli około 260 osób. Jak informuje Bankier.pl, większość z nich będzie mogła zmienić stanowisko, ale kilkadziesiąt osób zostanie bez pracy.

Zmiany w popularnej sieci sklepów. Kilkadziesiąt osób zagrożonych

Zmiany w popularnej sieci sklepów. Kilkadziesiąt osób zagrożonych

Źródło:
tvn24.pl

Zysk netto grupy banku PKO BP wyniósł w pierwszym kwartale tego roku 2 miliardy 469 milionów złotych. Oznacza to wzrost o niemal 21 procent w ujęciu rocznym - poinformował bank w raporcie kwartalnym.

Największy bank w Polsce pokazał wyniki

Największy bank w Polsce pokazał wyniki

Źródło:
PAP

Kwiecień był w Chinach kolejnym miesiącem spadku cen. Eksperci wskazują, że to efekt pogarszającej się kondycji gospodarczej Chin, ale to zła informacja także dla reszty świata. - To oznacza, że bardzo tanie chińskie produkty będą mogły jeszcze silniej zalewać światowe rynki - dla tvn24.pl komentuje dr Michał Bogusz z Ośrodka Studiów Wschodnich.

Wszystko tanieje w Chinach. "Zła informacja dla świata"

Wszystko tanieje w Chinach. "Zła informacja dla świata"

Źródło:
tvn24.pl, Reuters