Jest nuklearne porozumienie Polski z Kanadą

Premier Donald Tusk powiedział we wtorek na wspólnej konferencji z premierem Justinem Trudeau, że porozumienie z Kanadą umożliwi jeszcze bardziej intensywną współpracę w obszarze energii nuklearnej.

Premierzy: Polski i Kanady podpisali w Warszawie porozumienie o współpracy w dziedzinie energii nuklearnej. - Przed chwilą podpisaliśmy porozumienie, które daje pewne ramy prawne, które umożliwią jeszcze bardziej intensywną współpracę, na której bardzo zależy i Kanadzie, i Polsce - jeśli chodzi o energię nuklearną - powiedział Tusk.

- Kanada - jako silny partner, na którym można polegać - jest gotowa do wsparcia Polski, jeśli chodzi o energię jądrową, tak, aby Polska już nigdy nie była zależna od rosyjskiej ropy i gazu - zadeklarował we wtorek premier Kanady Justin Trudeau.

Donald Tusk podkreślił, że jest oczywiste, iż współpraca obu krajów ma służyć pokojowemu wykorzystaniu energii nuklearnej. - Dla Polski ten dzisiejszy akt i nasze rozmowy mają szczególny wymiar, ponieważ jesteśmy na drodze do własnej energetyki jądrowej, Kanada ma tutaj bardzo dobre doświadczenie - podkreślił szef polskiego rządu.

Zwrócił uwagę, że główny dostawca technologii dla pierwszej planowanej polskiej elektrowni jądrowej, czyli firma Westinghouse jest własnością firm kanadyjskich.

Tusk podkreślił też, że Trudeau jest "sprawdzonym przyjacielem Polski". - Mieliśmy okazję współpracować przez wiele, wiele lat i zawsze mogliśmy liczyć - jako Polska, ja też osobiście na lojalną współpracę, pełne zrozumienie. I za te lata współpracy jeszcze raz Justin bardzo serdecznie dziękuję - zwrócił się do Trudeau, który na początku stycznia ogłosił, że ustąpi ze stanowiska szefa partii i tym samym przestanie być premierem Kanady.

- Dzisiaj pogłębiamy nasze partnerstwo, podpisując umowę o współpracy w zakresie pokojowego wykorzystania energii jądrowej - podkreślił Trudeau na wspólnej konferencji prasowej.

- Od dziesiątek lat Kanada stoi w awangardzie tworzenia czystej energii jądrowej. Tworzymy reaktory jądrowe, które w tej chwili ogrzewają tysiące gospodarstw domowych - podkreślił premier Kanady.

- Kanada jest gotowa do wsparcia Polski - jako silny partner, na którym można polegać - jako źródło uranu, energii jądrowej - zadeklarował Trudeau. 

Tusk poinformował, że rozmawiał we wtorek z szefową Google, która stwierdziła, iż Polska powinna stać się "centrum europejskim, jeśli chodzi o sztuczną inteligencję i bezpieczeństwo".

- Będę o tym mówił za kilka dni, bo będę starał się przekonać wszystkich do tego - i w Europie i na świecie, ale też tu w naszym kraju - że Polska wkracza na drogę bardzo przyspieszonego rozwoju gospodarczego i technologicznego - powiedział szef polskiego rządu.

Dodał, że zamierza także poinformować opinię publiczną o planach inwestycyjnych oraz szczegółach dalszej współpracy z pożądanymi partnerami czy największymi firmami, "by Polska stała się liderem nowoczesnych technologii".

- Do tego potrzeba szczególnych źródeł energii - zaznaczył Tusk. Jak dodał, "mamy w Polsce drogą energię", dlatego inwestycje w zakresie energetyki jądrowej są obecnie priorytetem.

W grudniu 2024 roku Polskie Elektrownie Jądrowe informowały, że otrzymały list intencyjny od Export Development Canada (EDC – agencja rządu federalnego wspierająca rozwój eksportu) w sprawie wsparcia w kwocie do 2,02 mld dolarów kanadyjskich z przeznaczeniem na budowę pierwszej elektrowni jądrowej w Polsce – informował portal World-nuclear-news.com.

Firma Westinghouse Electric podawała wówczas, że wsparcie EDC będzie przeznaczone na dostawy towarów i usług od kanadyjskich dostawców na budowę projektu zlokalizowanego w Lubiatowie-Kopalinie na Pomorzu. Westinghouse należy do dwóch kanadyjskich firm, Brookfield i Cameco, jest dostawcą technologii budowy reaktorów do elektrowni nuklearnych.

Współpraca w dziedzinie energetyki, sytuacja na Ukrainie i bezpieczeństwo transatlantyckie były w grudniu 2023 r. jednym z tematów pierwszej rozmowy Trudeau z Tuskiem kilka dni po powstaniu nowego rządu Polski. „Premierzy rozmawiali też o metodach wzmacniania bezpieczeństwa energetycznego w Polsce i w Europie, w tym przy użyciu technologii nuklearnych” - napisano wówczas w komunikacie kancelarii premiera Kanady.

W listopadzie 2022 r. podczas spotkania z Polonią kanadyjską sekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta RP Andrzej Dera mówił, że Polska zmienia model systemu energetycznego i jest zainteresowana współpracą z Kanadą w zakresie budowy małych reaktorów jądrowych. Pierwszy na świecie tzw. mały reaktor modułowy (SMR - small modular reactor) ma zostać zbudowany w elektrowni Darlington w Ontario, przez publicznego, należącego do rządu Ontario operatora Ontario Power Generation, według projektu GE Hitachi (GEH). Nowy reaktor ma produkować energię elektryczną już w 2028 r.