Wprowadzenie maksymalnego poziomu wzrostu opłaty za użytkowanie wieczyste zakłada projekt nowelizacji ustawy o gospodarce nieruchomościami, który Senat przyjął w czwartek i wniósł do Sejmu jako własną inicjatywę ustawodawczą.
Projekt poparło 57 senatorów, przeciw było 4, wstrzymało się 25.
Zaproponowany z inicjatywy senatorów PiS projekt nowelizacji ustawy o gospodarce nieruchomościami i ustawy o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów ma, według autorów, zapobiec praktykom samorządów, powodującym bardzo duże wzrosty kosztów przekształcenia prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności - za sprawą obniżenia bonifikat lub wzrostu opłaty za użytkowanie wieczyste.
Jak mówił podczas czwartkowej debaty sprawozdawca Adam Gawęda (PiS), senacki projekt opiera się na tym, że opłata roczna za użytkowanie wieczyste gruntów ma bezpośredni związek z opłatą za przekształcenie we własność. Odpłatność za przekształcenie to 20-krotność opłaty za użytkowanie wieczyste.
Sprawozdawca przypomniał, że obowiązująca ustawa stwarza możliwość wniesienia opłaty za przekształcenie jednorazowo, a wtedy może obowiązywać określona bonifikata. By ograniczyć wprowadzenie przez samorządy "niemożliwych do udźwignięcia przez budżety domowe" opłat za przekształcenie użytkowania wieczystego we własność, senatorowie postanowili zaproponować swoją nowelizację. Propozycje w niej zawarte, podkreślał sprawozdawca, "zapobiegną wskazanym praktykom samorządów".
- Bardzo poważne zawirowania z podniesieniem obciążeń dla obywateli w Warszawie spowodowały, że podjęliśmy bardzo szybką reakcję w postaci wskazanej ustawy - zaznaczył Gawęda.
Senator ocenił na konferencji prasowej, że zmiana przepisów "eliminuje patologię, z którą się ostatnio zderzyliśmy w Warszawie".
Poprawki opozycji do kosza
Przed głosowaniem całości odrzucono poprawki opozycji, zmierzające do tego, by bonifikaty za jednorazową opłatę za przekształcenie użytkowania wieczystego we własność były takie same na gruntach samorządowych i gruntach skarbu państwa - 98 proc.
- Odrzucając poprawkę Platformy Obywatelskiej, PiS nie zdał egzaminu ze sprawiedliwości. PiS oblał tekst na traktowanie równe wszystkich mieszkańców, bez względu na to, czy mieszkają na gruntach skarbu państwa, czy na gruntach należących do gminy - mówił w czwartek senator PO Bogdan Klich.
Cała sprawa zaczęła się od tego, że w połowie października, przed wyborami samorządowymi, Rada Warszawy przyjęła uchwałę ustanawiającą dla gruntów miejskich 98-proc. bonifikatę jako standardową, a 99-proc. w przypadku użytkowania wieczystego trwającego powyżej 50 lat (w przypadku gruntów, których właścicielem jest skarb państwa, wysokość bonifikaty została ustawowo ustalona na 60 proc.). Wówczas stosowny projekt uchwały przedstawił wiceprzewodniczący rady Dariusz Figura (PiS), ale poparli go jednomyślnie wszyscy radni biorący udział w głosowaniu.
W pierwszej połowie grudnia Rada Warszawy zdecydowała o zmniejszeniu bonifikaty przy przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości z 98 proc. do maksimum 60 proc. Przeciw zmianie protestowali radni PiS. Projekt wniósł na sesję wiceprezydent stolicy Robert Soszyński. Po tej decyzji na radnych Koalicji Obywatelskiej spadła fala krytyki. Politycy PiS oceniali, że cofnięcie bonifikaty było "zwykłym oszustwem".
W czwartek Rada Warszawy przywróciła bonifikatę 98 proc. Prezydent Warszawy Rafał Trzaskowski z PO, który wcześniej popierał bonifikatę 60 proc., teraz opowiedział się za 98 proc., bo, jak powiedział, "wsłuchuje się w głosy warszawiaków".
Projekt Senatu
Proponowana w senackim projekcie zmiana przesądza, że "warunki udzielania bonifikat od opłaty za dany rok lub opłaty jednorazowej, za nabycie prawa własności, określone w zarządzeniu wojewody lub uchwale rady albo sejmiku zaczną obowiązywać od 1 stycznia roku następującego po roku, w którym zostały przyjęte i weszły w życie". "Chyba że nowe warunki udzielania bonifikat i wysokość stawek procentowych będą korzystniejsze od dotychczasowych" - zastrzeżono.
Projektem Senat proponuje także zmianę w ustawie o gospodarce nieruchomościami z 1997 roku. "W myśl proponowanego przepisu dokonywana przez właściwy organ aktualizacja wysokości opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej, nie może być wyższa niż suma zwiększeń lub zmniejszeń cen lokali mieszkalnych w danym województwie, z czterech kwartałów poprzedzających kwartał, w którym dokonano aktualizacji, określonych według wskaźników zmian cen dla lokali mieszkalnych ogłaszanych przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego" - podano.
Zmiana ma "zapobiegać nieuzasadnionym zwiększeniom wysokości opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej".
"Wprowadzenie maksymalnego poziomu wzrostu opłaty rocznej w wyniku aktualizacji zabezpieczy mieszkańców przed zbyt drastycznymi zwiększeniami obciążeń z tytułu opłat za użytkowanie wieczyste" - poinformowano.
Przekształcenie we własność
Ustawa o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów umożliwi ustawowe przekształcenie z dniem 1 stycznia 2019 r. we własność gruntów na rzecz właścicieli domów jednorodzinnych i samodzielnych lokali położonych w budynkach wielorodzinnych wraz z budynkami gospodarczymi, garażami i innymi obiektami budowlanymi i urządzeniami budowlanymi umożliwiającymi prawidłowe i racjonalne korzystanie z budynków mieszkalnych.
Przekształcenie, zgodnie z ustawą, musi być odpłatne. Odpłatność za przekształcenie na gruntach Skarbu Państwa i jednostek samorządu terytorialnego to 20 opłat rocznych, które trzeba zapłacić za własność. Na gruntach Skarbu Państwa, w przypadku jednorazowej spłaty bonifikata sięgnie 60 proc. (szacuje się, że w takiej sytuacji jest to ok. 500 tys. właścicieli nieruchomości).
Kolejnych ok. 2 mln właścicieli mieszkań i domów ma umowy użytkowania ustanowione na gruntach samorządowych, a w tym przypadku to samorząd decyduje o wysokości bonifikaty.
Autor: mp//dap / Źródło: PAP
Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock