Już od najbliższego piątku za pomocą aplikacji mobilnej będzie można zastrzec swój numer PESEL. Na konferencji prasowej minister cyfryzacji Janusz Cieszyński wyjaśniał dziennikarzom, jak będzie działać nowa usługa. - Założenie jest takie, że banki, telekomy, notariaty będą się stopniowo integrowały z systemem. Oznacza to, że do 1 czerwca dojdziemy do sytuacji, w której wszystkie instytucje będą zobowiązane, żeby z rejestru zastrzeżeń korzystać i będą już do tego gotowe - powiedział w czwartek minister cyfryzacji Janusz Cieszyński, odnosząc się do nowej usługi, w której obywatele mogą zastrzec numer PESEL.
Podczas konferencji prasowej minister Cieszyński powiedział, że banki, telekomy i inne podmiotu będą stopniowo integrować się z systemem. Usługa ma być "wdrażana w dwóch etapach, a ten pierwszy rozpoczyna się w piątek uruchomieniem rejestru zastrzeżeń".
Rozwiązania dotyczące samego zastrzegania numeru PESEL i cofnięcia takiego zastrzeżenia wejdą w życie już w piątek.
Janusz Cieszyński: od 1 czerwca wszystkie instytucje w systemie
Minister cyfryzacji Janusz Cieszyński podczas czwartkowej konferencji podkreślił, że to usługa, która będzie wdrażana w dwóch etapach, a ten pierwszy rozpoczyna się w piątek uruchomieniem rejestru zastrzeżeń. - Rejestr zastrzeżeń będzie prowadzony w infrastrukturze rejestrów państwowych, tak samo jak rejestr PESEL, rejestr dowodów osobistych, czy rejestr wyborców. Chodzi o to, by to było postawione na infrastrukturze, która ma najwyższy poziom niezawodności - wyjaśnił Cieszyński.
Zaznaczył, że przez najbliższe miesiące do 1 czerwca 2024 roku będzie następowało zasilenie rejestru zgodami obywateli na zastrzeżenie oraz, że będzie następowała integracja tego systemu.
- To oznacza w skrócie, że do 1 czerwca dojedziemy w sytuacji, w której wszystkie instytucje, które będą od 1 czerwca zobowiązane do tego, żeby z tego rejestru korzystać, będą już do tego gotowe. Chodzi o uniknięcie sytuacji, w której będzie z dnia na dzień duże wdrożenie, związane z tak naprawdę tysiącami, setkami tysięcy, jeśli nie milionami operacji dziennie - wyjaśniał.
Zachęcił jednocześnie wszystkie firmy, banki i instytucje do tego, żeby "integrować się jak najszybciej tak, żeby 1 czerwca nie było jakichkolwiek perturbacji".
- Jeżeli ktoś złoży takie zastrzeżenie do rejestru i ktoś w jego imieniu zawrze w tym czasie obowiązywanie zastrzeżenia jakąś umowę, to ta umowa będzie z mocy prawa nieważna, czyli jeżeli ktoś wyłudzi na nas kredyt, to cała odpowiedzialność za ten kredyt w takiej sytuacji spadnie na instytucję, która tego kredytu udzieliła - wyjaśniał.
Wyjaśnił także, jak przepisy mogą działać do 1 czerwca. - Jeżeli bank, który się zintegruje z tym systemem, a ja myślę, że pierwsze banki się pojawią w ciągu kilku, może kilkunastu tygodni, będzie wiedział, że PESEL jest zastrzeżony, to na te dane umowy nie zawrze, bo będzie się kierował po prostu swoim własnym interesem, będzie miał bardzo poważny powód, żeby przypuszczać, że dana osoba tego kredytu brać nie chce - wyjaśniał.
Zastrzeżenie numeru PESEL - nowe przepisy
Możliwość zastrzeżenia numeru PESEL przewiduje ustawa o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczania niektórych skutków kradzieży tożsamości. Chodzi m.in. o walkę z wyłudzaniem środków finansowych poprzez zaciąganie np. kredytu na inną osobę bez jej wiedzy i zgody. Zwalczane w ten sposób ma też być zjawisko tzw. SIM swappingu, czyli wyrabiania duplikatu karty SIM, która może być potem użyta do nielegalnego autoryzowania transakcji.
Od 1 czerwca 2024 roku podmioty takie jak banki, instytucje kredytowe lub notariusze przed zawarciem umowy lub podjęciem czynności będą musiały sprawdzać w rejestrze, czy PESEL danej osoby został zastrzeżony. Ustawa stanowi, że obywatele nie będą obciążani za zobowiązanie, które zostało zaciągnięte bez ich wiedzy mimo istniejącego zastrzeżenia.
Rozwiązania dotyczące samego zastrzegania numeru PESEL i cofnięcia takiego zastrzeżenia wejdą w życie już w piątek. Zgodnie z ustawą będzie mógł tego dokonać każdy pełnoletni posiadacz numeru PESEL za pomocą e-usługi, aplikacji mObywatel - będzie usługa "Zastrzeż PESEL" - lub osobiście w urzędzie gminy, w banku krajowym, spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub na poczcie.
Źródło: TVN24 Biznes, PAP