Krajowy Plan Odbudowy (KPO) to plan reform, które Polska musi zrealizować, by otrzymać fundusze na ich wprowadzenie. Nie nastąpi więc jeden moment, w którym zostaną odblokowane wszystkie środki przewidziane dla Polski. Będą one wypłacane stopniowo, transza po transzy, w zależności o wniosków i realizowanych kolejnych kamieni milowych, których jest 283 - wyjaśnił Maciej Sokołowski, reporter TVN24 w Brukseli.
W środę podczas konferencji na Światowym Forum Ekonomicznym w szwajcarskim Davos premier Mateusz Morawiecki podkreślił, że od tego, jak szybko przebiegnie proces legislacyjny ustawy o SN będzie zależeć "zastrzyk finansowy dla Polski" na KPO. Ustawa została przyjęta przez Sejm, a 31 stycznia ma się nią zająć Senat.
283 kamienie milowe KPO
Jednak jak wskazał reporter TVN24 w Brukseli Maciej Sokołowski, warunków do otrzymania unijnych pieniędzy jest znacznie więcej.
"Samych kamieni milowych w KPO jest 283, opisanych jako 106 reform (zmian w prawie) i 177 inwestycji. Ustawy dotyczące sądownictwa i procedur dyscyplinujących sędziów mają specjalny status 'superkamieni milowych', to znaczy, że bez ich realizacji nie można nawet wysłać wniosku o płatność. Te dwa kamienie blokują cały program, ale ich realizacja wcale nie odblokuje wszystkich środków" - podkreślił Sokołowki.
Wyjaśnił, że "ich realizacja pozwoli przystąpić do pierwszego etapu, czyli składania wniosków o pieniądze z pierwszej przewidzianej transzy". Zaznaczył też, że ponad rok temu moglibyśmy również mówić o wypłacie zaliczki, ale ta opcja już przepadła.
Jak otrzymać pieniądze z KPO?
Co dalej? Jak ma przebiegać proces ubiegania się o środki z KPO?
Jak wytłumaczył Sokołowski, jeśli ustawy sądowe zostaną zaakceptowane to przechodzimy do wypłaty pierwszej przewidzianej transzy. Aby tak się stało trzeba zrealizować kamienie milowe, które zostały opisane w przygotowanych przez KE załącznikach do wniosku dotyczącego zatwierdzenia polskiego KPO.
Aby otrzymać 2 851 148 919 euro grantów (2,8 mld euro), to oprócz ustaw sądowych trzeba zająć się legislacją dotyczącą m.in:
- komitetu monitorującego; - farm wiatrowych, - funduszu zero/niskoemisyjnej energii, - finansów publicznych i rozszerzenia mechanizmów stabilizacji na fundusze celowe; - ulg podatkowych na robotyzację i automatyzację w przedsiębiorstwach; - aktualizacji programu czyste powietrze.
W załącznikach znajdują się też kamienie milowe dotyczące wzmacniania mechanizmów współdziałania przemysłu i nauki, wsparcie zrównoważonej gospodarka wodno-ściekowa na obszarach wiejskich czy też poprawa sytuacji rodziców na rynku pracy poprzez zwiększenie dostępu do opieki nad dziećmi do lat trzech.
"Zwracam uwagę, że nie ma tu nic o regulaminie sejmu, ten wymóg znajduje się dopiero w wymogach odnośnie drugiej transzy, dlatego rząd dziś to ignoruje" - stwierdził Sokołowski.
Pierwsza transza pieniędzy z KPO
"Oprócz tego jest też pierwsza transza pożyczki w wysokości EUR 1 368 535 211 (1,35 mld euro). Tu znajdziemy kamienie milowe dotyczące głównie energetyki i środowiska, ale też np. opieki geriatrycznej" - opisał reporter TVN24.
Dodał, że "w sumie więc pierwsza przewidziana transza to 4,1 mld euro", a "takich transz jest 9 i każda jest podobnie i szczegółowo opisana", więc "jeśli chcemy kolejne pieniądze, to musimy realizować kolejne reformy".
Krajowy Plan Odbudowy (KPO)
1 czerwca 2022 r. Komisja Europejska po ponad rocznych negocjacjach zaakceptowała polski Krajowy Plan Odbudowy. 17 czerwca polski KPO zatwierdziły państwa członkowskie UE. Decyzja została podjęta na posiedzeniu ministrów finansów państw UE w Luksemburgu.
W KPO znajdują się warunki, czyli tzw. kamienie milowe, od których spełnienia KE uzależnia wypłacenie Polsce środków z unijnego Funduszu Odbudowy mającego wesprzeć kraje członkowskie w przezwyciężaniu gospodarczych skutków pandemii COVID-19. KPO zakłada m.in., że Polska musi wdrożyć reformy dotyczące sądownictwa. W KPO Polska wystąpiła o 23,9 mld euro grantów i 11,5 mld euro pożyczki.
Źródło: TVN24