Tusk podaje nowy termin. "Dostaliśmy jedenaście miesięcy"

Pod koniec października br. premier Donald Tusk zapowiedział, że ustawa wprowadzająca w życie system kaucyjny wejdzie w życie 1 października 2025 r., a nie - jak zakładał wcześniej resort klimatu - 1 stycznia 2025 r. Dodał, że rząd potrzebuje więcej czasu, aby dobrze przygotować wdrożenie tego systemu.

Czytaj również: Rewolucja w sklepach przesunięta. Padł nowy termin >>>

- Dostaliśmy kolejne 11 miesięcy na przygotowania. Łącznie to będzie dwa lata, od kiedy pojawiła się ustawa o systemie kaucyjnym. W związku z tym wydaje mi się, że to jest takie godne, kompromisowe rozwiązanie - oceniła wiceprezes ds. public affairs dla Europy Północno-Wschodniej w Grupie TOMRA Anna Sapota podczas dyskusji na temat zmiany terminu startu systemu kaucyjnego na Forum Rynku Spożywczego i Handlu.

Przypomniała, że na przesunięcie terminu nalegało wielu interesariuszy. Wyjaśniła, że aby zaangażować konsumenta, który jest kluczowym elementem tego systemu, musi on być dla niego wygodny.

- Potrzebujemy czasu dla sieci handlowych, dla producentów, dla operatorów, żeby ten system przygotować. (...) Ten październik przyszłego roku wydaje się być takim kompromisowym rozwiązaniem, które jest realne (...) - dodała Anna Sapota.

Przyznała jednak, że system nie będzie w stu procentach gotowy już od dnia startu. - Te doświadczenia, które mamy z innych rynków pokazują, że jednak te pierwsze 2-3 lata to jest wciąż okres rozwoju tego systemu, dopasowywania się od strony operacyjnej, od strony infrastruktury, od strony wyrobienia nowych nawyków konsumenckich - oceniła Sapota.

Podobne stanowisko w sprawie przesunięcia systemu zajął biorący również udział w dyskusji wiceprezes Polskiej Federacji Producentów Żywności Związek Pracodawców Andrzej Gantner. - My w 2023 roku, kiedy ustawa była procedowana, mówiliśmy wyraźnie: realny termin, optymistyczny to 1 stycznia 2026. (...) Sytuacja, w której (...) co chwila się zmienia ważny mimo wszystko termin, powoduje poważne zamieszanie i niepotrzebną stratę czasu, kosztów, energii. (...) Na dzień dzisiejszy nie jesteśmy gotowi. (...) Czy będziemy (gotowi - red.) na październik? To wszystko zależy od tego, (...) czy wprowadzimy poprawki do tej ustawy - stwierdził Gantner.

- Te wszystkie przepisy powinny zostać wdrożone jeszcze przed końcem tego roku, być może potem będzie jeszcze chwila czasu na jakieś poprawki przez te kolejne dziewięć miesięcy - dodał.

Wiceprezes Krajowego Systemu Kaucyjnego Zwrotka SA Krzysztof Hornicki poinformował jednak, że przesunięcie terminu stworzy problemy dla operatorów. - Dla nas personalnie - jako operatora, który jest gotowy na 1 stycznia - jasne, że to przesunięcie oznacza po prostu koszty finansowe; związane chociażby z utrzymaniem zespołu, systemu IT, wszystkich innych procesów, które mamy rozpoczęte i które były też zaplanowane na 1 stycznia. (...) Jest to pewnego rodzaju kompromis, jednak my patrzymy na to jako na zmienianie reguł na koniec meczu - powiedział.

Hornicki zaznaczył, że resort klimatu przez wiele miesięcy zapowiadał, że system kaucyjny wejdzie w życie 1 stycznia 2025, dlatego "wszystkie te procesy były przygotowywane na tę datę". Przypomniał, że zgodnie z niedawnymi zapowiedziami ministerstwa start systemu miał zostać przesunięty o pół roku, ale później data ta została wyznaczona na 1 października. Jak dodał, operatorzy obawiają się, że obecnie wyznaczony termin może w przyszłości ponownie ulec zmianie.

- Uczestnicy, czy to wprowadzający napoje do obrotu, czy jednostki handlu nie są pewni tej legislacji. Funkcjonujemy w niestabilnym otoczeniu prawnym i to jest bardzo kłopotliwe do prowadzenia działalności gospodarczej (...). Z drugiej strony oczywiście rozumiemy, że część interesariuszy nie jest przygotowana czy potrzebuje więcej czasu - powiedział Hornicki.

Zgodnie z obowiązującą ustawą o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi system kaucyjny w Polsce miał zacząć działać od początku 2025 r. Jego celem jest zmniejszenie ilości zmieszanych odpadów komunalnych odbieranych przez gminy i zwiększenie poziomu recyklingu.

Duże sklepy, o powierzchni powyżej 200 mkw., będą musiały odbierać puste opakowania i oddawać kaucję. Natomiast mniejsze sklepy będą pobierać kaucję, ale przystąpienie do systemu odbioru opakowań będzie w ich przypadku dobrowolne.

Nieodebrana kaucja zostanie przeznaczona na finansowanie systemu kaucyjnego. Kaucja ma zachęcić do zwrotu opakowań i zwiększyć ilość ponownie wykorzystanych i przetwarzanych surowców służących do wytworzenia opakowań. System ma objąć trzy rodzaje opakowań: butelki plastikowe do 3 litrów, szklane butelki wielorazowego użytku do 1,5 litra oraz metalowe puszki do 1 litra.

Prace nad ustawą kaucyjną trwały kilka lat. Ostatecznie przepisy w tej sprawie zostały przyjęte przez parlament i podpisane przez prezydenta w 2023 roku. Część branży, interesariuszy systemu kaucyjnego, zwracała jednak uwagę, że przepisy są dziurawe i wymagają uzupełnienia o kluczowe dla nich elementy.

Po wyborach parlamentarnych nowe kierownictwo resortu klimatu i środowiska zapowiedziało konsultacje z branżą, co przełożyło się na opublikowany w kwietniu br. projekt noweli przepisów w sprawie systemu kaucyjnego, który spełniał część ich postulatów. Nie było w nim jednak mowy o przesunięciu startu systemu, o co zabiegali m.in. przedstawiciele branży napojowej.