Usypali go żołnierze króla Bolesława Chrobrego, a może żołnierze wojsk napoleońskich? Czy jest to jednak "mogiła gockich księżniczek"? Negatywnie na te wszystkie pytania odpowiadają archeolodzy, którzy w sierpniu znów będą badać kurhan w Ślipczu (woj. lubelskie), zwany przez miejscowych "mogiła Chrobrego". Brana pod uwagę jest teza, że mogły ją usypać koczownicze ludy ze Wschodu. Jeśli tak, byłby to pierwszy taki kurhan odkryty w Polsce.
- Oczywiście ten kurhan nie ma nic wspólnego z pierwszym królem Polski, jednak wśród miejscowych zwykło się nazywać go właśnie "mogiłą Chrobrego". Owszem wojska Chrobrego mogły w 1018 roku tędy przechodzić w drodze na Ruś Kijowską i w drodze powrotnej, ale ani w kurhanie nie spoczywa król, ani kurhan nie został usypany w XI wieku. Nie usypali go też żołnierze wojsk napoleńskich, którzy w 1812 roku wracali z nieudanej wyprawy na Moskwę, bo i takie tezy pojawiają się w ustnych przekazach - mówi Wiesław Koman, archeolog z zamojskiej delegatury Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Lublinie.
W sierpniu ruszają prace wykopaliskowe na terenie jednego z kurhanów w miejscowości Ślipcze w gminie Hrubieszów, gdzie w zeszłym roku archeolodzy odnaleźli m.in. liczne przepalone kości ludzkie, fragmenty naczyń - w tym wykonanych na kole garncarskim - oraz ozdoby metalowe i szklane. Trafili też na niewielki fragment węgla drzewnego, który – jak się okazało po przeprowadzeniu badań – pochodzi z okresu pomiędzy IV a II wiekiem przed naszą erą.
Archeolog: gdyby wyszło, że usypali go Scytowie lub Sarmaci byłaby sensacja
- Tyle że żaden lud, który zamieszkiwał wtedy Kotlinę Hrubieszowską nie budował już w tamtym okresie kurhanów. Możliwe więc, że został on wzniesiony przez koczownicze ludy ze wschodu – Scytów lub Sarmatów. Jeśli udałoby się nam to potwierdzić, wywołałoby to niemałą sensację, bo byłby to pierwszy kurhan tych plemion odkryty w Polsce – mówi dr hab. prof. Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie Barbara Niezabitowska-Wiśniewska, która kieruje badaniami.
ZOBACZ TEŻ: Tysiące figurek znaleziono w ruinach starożytnego greckiego sanktuarium
Dodaje, że odkrycie fragmentu węgla drzewnego obaliło też teorię o tym, że jest to "mogiła gockich księżniczek".
- Goci, którzy przebywali na tych terenach od końca II wieku do połowy V wieku naszej ery, owszem mieli tu swoje cmentarzysko, ale zlokalizowane było u podnóża kurhanu - zaznacza archeolog.
Z tymi "księżniczkami" chodzi o to, że na odkrywanych w Polsce cmentarzyskach Gotów odnajdywane są przeważnie groby żeńskie i dziecięce. Grobów męskich jest bardzo mało.
- Jako że kurhany niezależnie od epoki były zawsze wznoszone dla osób stojących najwyżej w hierarchii społecznej, stąd też pojawiło się określenie "mogiłą gockich księżniczek" – wyjaśnia nasza rozmówczyni.
ZOBACZ TEŻ: Znalezisko archeologów to nie rzymskie narzędzie do szycia, a "zabawka" dla dorosłych?
Nie Goci i nie Słowianie. Trop pada na kulturę sprzed tysięcy lat
Dodaje, że Goci nie wznieśli kurhanu i z pewnością nie zrobili też tego Słowianie, którzy na początku VI wieku przyszli po Gotach – zaznacza prof. Niezabitowska-Wiśniewska.
Bierze więc pod uwagę tezę, że kurhan został usypany dużo wcześniej, w schyłkowym okresie neolitu, czyli około 2800 roku przed naszą erą.
Wątpliwości mogą rozwiać tegoroczne badania
- W takim przypadku twórcami kurhanu byłaby ludność tzw. kultury ceramiki sznurowej (dawniej nosiła ona nazwę kultury toporów bojowych, ze względu na dużą ilość toporów znajdowanych w grobach – przyp. red.) – zaznacza nasza rozmówczyni.
Być może wszystkie te wątpliwości uda się rozwiać podczas tegorocznych prac (będą prowadzone przez Instytut Archeologii UMCS przy współpracy z Urzędem Gminy Hrubieszów i Muzeum im. ks. Stanisława Staszica w Hrubieszowie) i archeolodzy ustalą kto usypał kurhan.
Autorka/Autor: Tomasz Mikulicz
Źródło: tvn24.pl
Źródło zdjęcia głównego: Barbara Niezabitowska-Wiśniewska