Wiceprezes NFZ Jakub Szulc poinformował, że pierwotnie przychody i koszty na 2024 rok ustalono na kwotę 168,4 mld zł. W trakcie roku jednak wprowadzono korekty - przychody wzrosły o 9,28 proc., sięgając ponad 184 mld zł. Jednocześnie koszty zwiększyły się o 14,87 proc., przekraczając 193 mld zł. Największy w nich udział miało leczenie szpitalne, które pochłonęło 51,58 proc. wydatków NFZ. W sprawozdaniu wyliczono też, że strata za 2024 rok była niższa od planowanej o 1,7 mld zł i została pokryta z Funduszu Zapasowego.
Najważniejszym źródłem przychodów pozostają składki zdrowotne, które wyniosły 158,7 mld zł, co stanowi 86,74 proc. wszystkich wpływów. Dotacje z budżetu państwa stanowiły 8,1 proc. przychodów.
W 2024 r. aż 94,56 proc. wszystkich kosztów NFZ przeznaczono na świadczenia opieki zdrowotnej. Pozostałe środki wykorzystano m.in. na ratownictwo medyczne, refundację leków i wyrobów medycznych oraz koszty administracyjne.
Potrzebne dodatkowe finansowanie?
Zgodnie z szacunkami Federacji Przedsiębiorców Polskich (FPP) planowane nakłady na ochronę zdrowia w przyszłym roku wyniosą 6,83 proc. PKB, liczone zgodnie z metodologią ustawową, tj. wydatki z bieżącego roku odniesione do PKB sprzed dwóch lat. Porównując PKB i wydatki z tego samego roku, tak jak liczy się wydatki na potrzeby porównań międzynarodowych oraz krajowe nakłady na obronność, wydatki na zdrowie wyniosą jednak 5,97 proc. PKB. Aby w 2027 roku osiągnąć faktyczny poziom nakładów na zdrowie równy ustawowemu celowi 7 proc. PKB, konieczne będzie zapewnienie dodatkowego finansowania systemu na poziomie 45,1 mld zł.
Większe wydatki, mniejsze gwarancje ustawowe?
W najnowszej, 14. edycji "Monitora Finansowania Ochrony Zdrowia" Federacji Przedsiębiorców Polskich (FPP) porównano planowane poziomy publicznych nakładów na ochronę zdrowia z istniejącymi potrzebami i zobowiązaniami. Choć przedstawiony projekt budżetu państwa gwarantuje spełnienie ustawowego wymogu przeznaczenia 6,8 proc. PKB na zdrowie (licząc bieżące wydatki względem PKB sprzed dwóch lat), potrzeby wydatkowe znacznie wyprzedzają istniejące gwarancje.
Planowany budżet NFZ na przyszły rok wynosi 217,4 mld zł, w tym 26 mld zł z dotacji podmiotowej z budżetu państwa. To kwota zdecydowanie zbyt mała, by wypełnić wszystkie zobowiązania wynikające z obecnego stanu prawnego. W 2026 r. NFZ będzie potrzebował co najmniej 240 mld zł, twierdzą eksperci FPP.
Budżet na ochronę zdrowia to plan minimum
Poza sytuacją płynnościową, wyzwaniem dla systemu ochrony zdrowia jest efektywność kosztowa. Jak wynika z analizy FPP przedstawionej w ramach raportu, w latach 2016-2024 poziom nominalnych wydatków na świadczenia opieki zdrowotnej w ramach NFZ zwiększył się o 160,3 proc., lecz liczba wykonywanych świadczeń jedynie o 9,8 proc. - Wydajemy coraz więcej na leczenie, lecz nie dostajemy dużo więcej w zamian, przynajmniej w wymiarze ilościowym. Jednostkowy koszt pojedynczego świadczenia w NFZ przez ostatnie 9 lat urósł o 137 procent, podczas gdy poziom cen towarów i usług konsumpcyjnych podniósł się w tym samym czasie o 52,1 procent. Innymi słowy, poziom cen usług medycznych finansowanych przez NFZ rósł 2,5-krotnie szybciej niż inflacja. Jednym z czynników dodatkowo napędzających koszty w ostatnich latach jest obowiązująca od 2022 r. nowelizacja ustawy o sposobie ustalania najniższego zasadniczego wynagrodzenia w ochronie zdrowia - mówił Łukasz Kozłowski, główny ekonomista Federacji Przedsiębiorców Polskich. W ramach raportu na bieżąco analizowana jest również sytuacja finansowa sektora podmiotów leczniczych, na które bezpośrednio oddziałuje stan finansów NFZ. Od początku 2024 r. można zaobserwować niepokojący wzrost zobowiązań wymagalnych SPZOZ - z 2,5 mld zł w 1 kw. 2024 r. do 3,4 mld zł w 1 kw. 2025 r., co oznacza wzrost o 38,4 proc. w ujęciu rok do roku.
Jest to najszybszy systematyczny wzrost zobowiązań SPZOZ od wielu lat. Może to świadczyć o tym, że podmioty lecznicze coraz częściej reagują na opóźnienia w niektórych płatnościach ze strony NFZ na przedłużanie terminu zapłaty z tytułu realizowanych na ich rzecz dostaw lub usług.
Autorka/Autor: annabie
Źródło: PAP, sejm.gov.pl
Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock