Władali nim książęta i rabusie, kryje wiele tajemnic. Próbują je wyjaśnić. "To eldorado i terra incognita zarazem"

- Zamek Gryf to średniowieczna twierdza o barwnej, momentami dramatycznej, historii. Miała duże znaczenie militarne, które zachowała aż do połowy XVIII wieku. Spośród wszystkich twierdz zachodnich Dolnego Śląska on najdłużej zachował walory obronne - mówi Łukasz Tekiela, dyrektor Muzeum Regionalnego w Lubaniu. I dodaje, że teraz Zamek Gryf nie jest głównym wyborem turystów zwiedzających dolnośląskie zamki. Jednak wkrótce, między innymi dzięki prowadzonym na terenie twierdzy badaniom, może się to zmienić.

Latem na teren Zamku Gryf wkroczyli archeolodzy i historycy. Wykonano skaning laserowy, badania georadarowe i rozpoczęto wykopaliska. I choć badania będą kontynuowane, to już znane są ich pierwsze wyniki. Te są kluczowe, bo jak się okazuje, twierdza nigdy wcześniej nie była poddana tak kompleksowemu sprawdzeniu. - W zasadzie ani Niemcy przed 1945 rokiem, ani później Polacy nie prowadzili tutaj badań archeologicznych. Nie było też badań czysto historycznych, tylko parafraza źródeł niemieckich. Jeśli chodzi o naukę, to Zamek Gryf jest prawdziwym eldorado i terra incognita - podkreśla Tekiela. A Łukasz Orlicki z Miesięcznika "Odkrywca", który jest także koordynatorem projektu, dodaje: - Naszym celem jest rozwiązywanie zagadek, a tu jest ich cała masa. OGLĄDAJ TVN24 NA ŻYWO W INTERNECIE >>>

Co może kryć średniowieczna twierdza? - Zamek został wybudowany na przełomie XIII i XIV wieku. Był własnością królów, książąt, grafów i rycerzy rabusiów. W swojej historii był oblegany i zacięcie broniony, między innymi w trakcie wojny trzydziestoletniej i najazdu szwedzkiego - przypomina Orlicki. I dodaje, że opuszczony w XVIII wieku zamek w trakcie drugiej wojny światowej miał być nawet - według niektórych informacji - miejscem stacjonowania tajnej niemieckiej jednostki. - Później służby bezpieczeństwa PRL planowały poszukiwać w nim nazistowskich depozytów. My ich szukać jednak nie będziemy - podkreśla Orlicki. Badacze za cel obrali odkrycie podziemnych korytarzy i pomieszczeń, a także zlokalizowanie tak zwanego lochu głodowego, który na zamku był, ale nie wiadomo, w którym dokładnie miejscu. Być może uda się także odkryć, gdzie pochowani zostali ci, którzy zginęli w trakcie obrony zamku przed wojskami szwedzkimi. - Będziemy szukać zabytków, naczyń ceramicznych i może czegoś ciekawszego, jak monety. To pozwoliłoby na bardzo precyzyjne datowanie - przyznaje Radosław Biel z magazynu "Archeologia Żywa".

Archeolodzy mają już pierwsze namacalne efekty swoich prac. Udało się zbadać studnię, która miała być znacznie płytsza, niż się to okazało. - W żadnym z przekazów nie było informacji, jak głęboka jest. Szacowaliśmy, że może mieć około 15 metrów, ale po zejściu na 20 metrów nadal nie widać końca - zdradza dyrektor lubańskiego muzeum. I dodaje, że z bazaltowej studni udało się wydobyć pierwszą, XIX-wieczną wersję jednostrzałowego karabinu Mauser, bagnety, a także dużą liczbę łusek od naboi. - Znaleźliśmy także bardzo wiele czaszek należących do psów. Ktoś z Polaków po 1945 roku w tej studni masowo topił psy. Na pewnym poziomie studni znajdowało się kilkadziesiąt czaszek - relacjonuje Tekiela.

Studnia będzie badana dalej, ponieważ historycy chcą odkryć, co znajduje się na jej dnie i jak głęboka jest. Jednak do prac będzie trzeba zaangażować górników. - Na 17. metrze studnia się bardzo zwęża, a więc prowadzenie prac wykopaliskowych w jej wnętrzu jest gigantycznym wyzwaniem - kwituje szef Muzeum Regionalnego w Lubaniu.