Jaka pogoda czeka nas jesienią? Długoterminowa prognoza IMGW

Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej - Państwowy Instytut Badawczy (IMGW-PIB) opublikował długoterminową prognozę pogody, którą nazywa eksperymentalną, na okres od września do grudnia. Do wyliczeń eksperci wykorzystują własne autorskie modele IMGW-Reg oraz IMGW-Bayes. Korzystają także z wyników modeli amerykańskiej Narodowej Administracji Oceanicznej i Atmosferycznej (NOAA) i Europejskiego Centrum Średnioterminowych Prognoz Pogody (ECMWF).

IMGW przewiduje, że średnia miesięczna temperatura powietrza we wrześniu na obszarze całej Polski powinna kształtować się powyżej normy wieloletniej z lat 1991-2020 lub w jej górnych granicach. Suma opadów atmosferycznych w ciągu tego miesiąca znajdzie się prawdopodobnie w zakresie normy wieloletniej.

Według długoterminowej prognozy w październiku w całym kraju można spodziewać się temperatury w zakresie normy wieloletniej z lat 1991-2020. Inaczej będzie z opadami. W północnej połowie Polski oraz w centrum ich suma uplasuje się prawdopodobnie powyżej normy wieloletniej, jedynie w południowych regionach przewidywana jest suma opadów w normie.

Listopad ma być kolejnym miesiącem ze średnią miesięczną temperaturą na poziomie normy wieloletniej z lat 1991-2020. Tak samo w większości kraju ma się przedstawiać sytuacja, jeżeli chodzi o opady atmosferyczne. Tylko nad morzem opady mogą być powyżej normy.

Zgodnie z wyliczeniami modeli meteorologicznych ostatniego miesiąca w roku również temperatura powietrza będzie mieścić się w zakresie normy wieloletniej z lat 1991-2020. Z kolei suma opadów w grudniu uplasuje się najprawdopodobniej powyżej normy.

W IMGW-PIB, podobnie jak w innych ośrodkach meteorologicznych na całym świecie, średnią miesięczną temperaturę/sumę opadów dla danego miesiąca prognozuje się w odniesieniu do tak zwanej normy wieloletniej. Obecnie brany jest pod uwagę okres 1991-2010.

Wartości średniej miesięcznej temperatury lub miesięcznej sumy opadów z tego okresu sortuje się od najniższej do najwyższej. 10 najniższych wartości wyznacza temperaturę/opady w klasie "poniżej normy", 10 środkowych "w normie", a 10 najwyższych - "powyżej normy".

Jeżeli mamy do czynienia z klasą "powyżej normy", możemy zakładać, że miesiąc będzie cieplejszy lub bardziej mokry od co najmniej 20 obserwowanych tych samych miesięcy w latach 1991-2020. Jeśli prognoza określa go jako "poniżej normy", będzie chłodniejszy lub suchszy, natomiast "w normie" - podobny do średnich 10 miesięcy z okresu porównawczego.

Synoptycy IMGW uczulają, że prognoza średniej temperatury powietrza "powyżej normy" nie oznacza, że występować będą np. wyłącznie dni z temperaturą maksymalną powyżej 25 st. C, a prognoza "poniżej normy" - że czekają nas tylko dni z temperaturą minimalną poniżej 5 st. C - w rzeczywistości prognoza średniej temperatury "poniżej normy" nie wyklucza pojawienia się dni z temperaturą maksymalną powyżej 25 st. C, a prognoza "powyżej normy" - dni z temperaturą minimalną poniżej 5 st. C.

Eksperci zauważają, że należy pamiętać, iż prognozowana średnia temperatura odnosi się do średniej temperatury całego miesiąca, do temperatury notowanej zarówno za dnia, jak i w nocy.

Także prognoza sumy opadów "powyżej normy" nie oznacza, że zdarzać się będą wyłącznie intensywne opady deszczu i burze, a prognoza "poniżej normy" nie odrzuca możliwości wystąpienia takich zjawisk. Prognozowana suma opadów odnosi się do sumy opadów ze wszystkich dni w miesiącu. W prognozach nie jest określany rodzaj opadu (śnieg lub deszcz).

Jak podkreśla w swoim komunikacie IMGW, pomimo coraz większej mocy obliczeniowej superkomputerów i szerokiej wiedzy o procesach pogodowych, wciąż nie można uniknąć błędów i różnic w prognozach na tak długi okres w przyszłości. Rozbieżności wynikają zarówno z ryzyka wystąpienia nagłych (często lokalnych) zjawisk meteorologicznych, które mogą zaburzyć prognozowane procesy pogodowe, jak i z samej różnorodności wykorzystywanych w modelach prognostycznych założeń fizycznych oraz równań matematycznych i statystycznych.

Z tak dużym wyprzedzeniem nie jest możliwy dokładniejszy opis przewidywanej pogody. Należy pamiętać o tym, że prognoza jest orientacyjna, a jej charakter jest eksperymentalny oraz że dotyczy średniego przebiegu dla całego prognozowanego regionu i danego okresu prognostycznego - pisze IMGW.