Niepokojąco niska wilgotność gleby w wielu miejscach Polski. "Sytuacja hydrologiczna jest bardzo trudna"

Aktualizacja:
Źródło:
PAP, IMGW, tvnmeteo.pl
Co się stanie, jeśli nie zadbamy o sytuację hydrologiczną?
Co się stanie, jeśli nie zadbamy o sytuację hydrologiczną?TVN24
wideo 2/10
Susza w Polsce

Od około siedmiu lat, co roku latem, mamy do czynienia z suszami. - W kwestii ich zapobiegania robimy ciągle za mało - powiedział hydrolog profesor Paweł Rowiński, wiceprezes Polskiej Akademii Nauk. Dodał, że rośnie jednak świadomość deficytu wody i tego, że należy o jej zasoby dbać. W poniedziałek w części Polski IMGW ogłosił ostrzeżenia o suszy hydrologicznej.

Grzegorz Walijewski, zastępca dyrektora Centrum Hydrologicznej Osłony Kraju Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej, Państwowego Instytutu Badawczego, powiedział w połowie maja, że od 2015 roku w Polsce mamy permanentną suszę meteorologiczną. Zajmuje ona coraz większy obszar naszego kraju. Później przeradza się w suszę rolniczą lub glebową.

- Aktualna sytuacja hydrologiczna kraju jest bardzo trudna. Właściwie w całym kraju możemy mówić o bardzo dużym deficycie wody w glebie - powiedział hydrolog i wiceszef Polskiej Akademii Nauk profesor Paweł Rowiński. Szczególna trudna sytuacja jest na Nizinie Polskiej, na przykład w Wielkopolsce na obszarze dorzecza Warty środkowej. Tam mamy do czynienia z suszą hydrologiczną, charakteryzującą się obniżeniem stanów wody w rzekach poniżej wieloletnich wartości średnich.

Deficyt wody w glebie. "Plony będą mniejsze lub będą gorszej jakości"

Profesor Rowiński wskazał na niepokojąco niską wilgotność gleby na terenie Polski. W skali wilgotności od 0 do 100 procent, gdzie 100 to największe nasycenie gleby wodą, obecnie w Polsce w wielu miejscach spadło ono do poniżej 30 procent.

- W większości rejonów kraju te deficyty wilgotności są znaczące. Oznaczać to może, że plony będą mniejsze lub będą gorszej jakości, a co za tym idzie, mogą wzrosnąć ceny żywności - wskazał naukowiec.

Hydrolog przestrzegł przed niekontrolowanym nawadnianiem pól na większą skalę, bo wówczas wykorzystywane są wody podziemne. A one powinny być rezerwuarem, który możemy wykorzystać jako wodę pitną. Nawodnienia powinny być celowane i dokorzeniowe, jak robi się to w Izraelu. Powoduje to, że woda jest używana w sposób bardzo wydajny i nie jest tracona.

- Nie wiemy, ile zużywamy wody w Polsce do nawodnienia. Jest to obszar nie w pełni kontrolowany przez państwo - ocenił.

Jak zaznaczył profesor Rowiński, jednym z powodów suszy w Polsce są globalne zmiany klimatu spowodowane przez człowieka. - To prosta fizyka. Od początku poprzedniego stulecia temperatura wzrosła w Polsce o 1,7 stopnia Celsjusza, co powoduje między innymi wzrost parowania - wyjaśnił ekspert. Wyższe temperatury również w zimie powodują, że mamy coraz mniej opadów śniegu.

- A śnieg jest znakomitym rezerwuarem wody - podkreślił hydrolog. Zmiany klimatyczne powodują też długie okresy bezopadowe. Zdarzają się natomiast coraz częściej gwałtowne opady, które powodują zagrożenia w postaci nagłych podtopień. - Po suszy potrafi przyjść powódź. W ten sposób mamy kryzys za kryzysem - opisał.

Rodzaje suszyPAP/EPA, Małgorzata Latos)

Co można zrobić, by susze były mniej dotkliwe?

Od około siedmiu lat, co roku latem w Polsce jest susza. - Jeszcze w latach '80 XX wieku mieliśmy z nią do czynienia co kilka lat - mówił Rowiński.

Zmiany klimatu to niejedyny powód suszy w Polsce. - Problemem jest to, że Polska położona jest w takim obszarze, który jest zasadniczo deficytowy w wodę. Z prostej przyczyny: my jesteśmy daleko od oceanu. A wilgoć, która napływa nad Polskę, jest głównie znad Oceanu Atlantyckiego - sprecyzował. Z drugiej strony w Polsce jest taki układ pasm górskich, który wilgoci znad oceanu nie zatrzymuje.

Co można zrobić, by susze były mniej dotkliwe? Ekspert wskazuje na retencję, czyli zatrzymywanie wody w miejscu, w którym ona pada. Od lat w Polsce zatrzymywanych jest 6,5 procent opadów, a na przykład w Hiszpanii - 50 procent wody. Profesor Rowiński przekazał, że potencjał retencyjny Polski wynosi około 15 procent. - Oznacza to, że nadal jest dużo do zrobienia i należy te procesy przyspieszyć. Wszelkie prognozy klimatyczne pokazują, że susza będzie się powtarzać w przyszłości - zaalarmował.

Profesor Rowiński powiedział, że w poprzednich dziesięcioleciach Polska popełniła mnóstwo błędów dotyczących gospodarki wodnej. Zamiast wodę zatrzymywać - pozbywano się jej. Wykonywano na dużą skalę meliorację pól.

- Od jakiegoś czasu zwiększa się jednak świadomość problemu deficytu wody w Polsce. Mówi się o tym problemie w mediach. Ludzie zaczynają zdawać sobie sprawę z tego, że woda jest takim dobrem, który należy oszczędzać. Od jej oszczędzania należy zacząć - podkreślił.

W ocenie wiceprezesa PAN zajęcie się problemem gospodarowania wodą powinno być kwestią priorytetową i ogólnopaństwową, którą powinien zająć się nie tylko resort za nią odpowiedzialny. Ważne jest też przygotowywanie kadry inżynierów zajmujących się gospodarką wodną, bo ich nadal brakuje. - Mnóstwo pozostaje do zrobienia od strony systemowej - zaznaczył.

Wodę można zatrzymywać na różne sposoby, a co do tego, jak to robić, nadal trwa dyskusja. Rowiński wskazał na to, że najlepsza byłaby retencja rozproszona - wiele oczek wodnych, obszary zielone między polami uprawnymi. W miastach ważne są liczne nasadzenia - wyliczył. W jego ocenie w tej kwestii dzieje się sporo, ale zmiany te następują nadal zbyt wolno.

Ekspert pytany o to, czy zatrzymywanie wody jest kosztowne, stwierdził, że tego typu inwestycje szybko się zwrócą. - Odpowiednie rozwiązania potrafią ograniczyć susze, która przecież przekłada się na straty. Zapobiegają też np. powodziom miejskim, które też wiążą się ze szkodami - wskazał.

Pytany o to, jakie będą kolejne miesiące, profesor stwierdził, że należy spodziewać się, że będzie nadal dość sucho. Zapowiadane opady w najbliższym czasie będą raczej przelotne, a nie rozłożone na dłuższy czas, co zapewniłoby odpowiednie nawodnienie gleby.

Konsekwencje zmian klimatycznych w EuropiePAP

Ostrzeżenia przed suszą hydrologiczną

Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej w poniedziałek wydał ostrzeżenia hydrologiczne. W poniedziałek po południu dotyczyły województw:

- zachodniopomorskiego (zlewni Iny i Płoni, przyrzecza Warty dolnej od Noteci do ujścia);

- lubuskiego (przyrzecza Warty dolnej od Noteci do ujścia, zlewni dopływów Warty od Wełny do Noteci oraz Czernej Wielkiej);

- wielkopolskiego (dopływów Warty od Wełny do Noteci, zlewni Kanału Mosińskiego);

- dolnośląskiego (Czernej Wielkiej);

- łódzkiego (zlewni górnej Warty z Liswartą);

- małopolskiego (Wisły od ujścia Przemszy do ujścia Skawy, Przemszy od ujścia Brynicy do ujścia, Białej Przemszy, zlewni górnej Warty z Liswartą);

- śląskiego (Przemszy od ujścia Brynicy do ujścia, Białej Przemszy, Przemszy wraz ze zb. Przeczyce, Brynicy wraz ze zb. Kozłowa Góra, Brynicy od zb. Kozłowa Góra do ujścia, zlewni górnej Warty z Liswartą);

- opolskiego (zlewni górnej Warty z Liswartą).

Ostrzeżenia przed suszą hydrologiczną wydawane są, gdy aktualne lub prognozowane wartości przepływu na stacjach wodowskazowych uznanych za reprezentatywne układają się poniżej SNQ (średnia wieloletnia z najniższych przepływów rocznych) przez minimum 10 dni - wyjaśnia IMGW.

Jak podano w komunikacie, w związku z występującymi niskimi przepływami wody, w kolejnych dniach spodziewane jest dalsze utrzymywanie się przepływów poniżej SNQ. Ostrzeżenie o suszy hydrologicznej nie ma terminu ważności.

Ostrzeżenia hydrologiczne IMGWtvnmeteo.pl za IMGW

Według danych na godzinę 8 w niedzielę 22 maja stany wody w rzekach w Polsce układały się w większości na poziomie niskim lub średnim.

Stan wody w rzekach w niedzielę, godz. 8 IMGWIMGW

Autorka/Autor:anw, ps/dd,rzw

Źródło: PAP, IMGW, tvnmeteo.pl

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

IMGW wydał alarmy pierwszego stopnia przed przymrozkami. Z prognoz wynika, że temperatura przy gruncie spadnie do -5 stopni. Synoptycy ostrzegają też przed oblodzeniem. Sprawdź, gdzie aura będzie groźna.

IMGW ostrzega przed przymrozkami i ślizgawicą. Mapa Polski żółta od alertów

IMGW ostrzega przed przymrozkami i ślizgawicą. Mapa Polski żółta od alertów

Źródło:
IMGW

Pogoda na dziś. We wtorek 19.03 w zachodniej części kraju można liczyć na momenty ze słońcem. W pozostałych regionach będzie pochmurno, a miejscami popada deszcz i śnieg z deszczem.

Pogoda na dziś - wtorek 19.03. W połowie kraju wyjrzy słońce

Pogoda na dziś - wtorek 19.03. W połowie kraju wyjrzy słońce

Źródło:
tvnmeteo.pl

Nielegalne nawożenie i nasypywanie ziemi, umieszczanie obiektów handlowych i usługowych w nieprzeznaczonych do tego miejscach - to niektóre z wniosków raportu Najwyższej Izby Kontroli dotyczącego ochrony brzegów morskich Półwyspu Helskiego i Mierzei Wiślanej. NIK informuje o nieprawidłowościach w działaniu organów administracji rządowej i samorządowej.

"Człowiek zagraża Półwyspowi Helskiemu". Raport NIK

"Człowiek zagraża Półwyspowi Helskiemu". Raport NIK

Źródło:
PAP, NIK

Przez ostatni rok temperatura oceanów każdego dnia bije rekordy ciepła - stwierdzono w raporcie dwóch amerykańskich instytucji. Rodzi to obawy o nasilenie ekstremalnych zjawisk pogodowych i negatywne konsekwencje dla życia morskiego. Jak powiedział Gregory C. Johnson z amerykańskiej agencji NOAA, powinniśmy spodziewać się kolejnych rekordów "tak długo, jak koncentracja gazów cieplarnianych w atmosferze będzie rosnąć".

Codziennie rekord. W rok osiągnięto skok "odpowiadający dwudziestu latom"

Codziennie rekord. W rok osiągnięto skok "odpowiadający dwudziestu latom"

Źródło:
PAP, CNN

W Waszyngtonie czuć już powiew wiosny. Zakwitły słynne wiśnie rosnące w okolicach zbiornika Tidal Basin. Jak przekazali botanicy, kwiaty pojawiły się wcześniej niż zwykle.

Wiosenna aura w Waszyngtonie. Zakwitły słynne wiśnie

Wiosenna aura w Waszyngtonie. Zakwitły słynne wiśnie

Źródło:
ENEX, cherryblossomwatch.com

Kolejne dni przyniosą ocieplenie. Temperatura w niektórych miejscach znów przekroczy 15 stopni Celsjusza. Wiosna w części kraju może zacząć się burzowo.

Idzie ocieplenie. Może też zrobić się burzowo

Idzie ocieplenie. Może też zrobić się burzowo

Źródło:
tvnmeteo.pl

Na całym świecie rośnie liczba infekcji spowodowanych przez lekooporne grzyby - informują amerykańscy badacze. Artykuł na ten temat pojawił się na łamach pisma "Pathogens and Immunity".

Rośnie liczba lekoopornych zakażeń grzybiczych. "To powszechne zagrożenie"

Rośnie liczba lekoopornych zakażeń grzybiczych. "To powszechne zagrożenie"

Źródło:
PAP,

Pierwszy dzień wiosny zarówno kalendarzowej, jak i astronomicznej 2024 już lada moment. W tym roku astronomiczną odmianę tej pory roku powitamy dzień wcześniej niż wiosnę kalendarzową.

Kiedy zacznie się wiosna astronomiczna, a kiedy kalendarzowa?

Kiedy zacznie się wiosna astronomiczna, a kiedy kalendarzowa?

Źródło:
tvnmeteo.pl

Ulewne opady deszczu spowodowały w weekend gwałtowne powodzie w dystrykcie Alca na południu Peru. Zniszczonych zostało wiele domów.

Dziesiątki rodzin straciły dach nad głową. Problem z dotarciem pomocy

Dziesiątki rodzin straciły dach nad głową. Problem z dotarciem pomocy

Źródło:
Reuters

W amerykańskim Hamburgu mężczyzna przez trzy lata nielegalnie trzymał w przydomowym basenie aligatora. Ważący ponad 300 kilogramów gad został mu odebrany.

Trzymał w basenie ponad 300-kilogramowego aligatora

Trzymał w basenie ponad 300-kilogramowego aligatora

Źródło:
CNN

Trwają poszukiwania niedźwiedzia, który w niedzielę zaatakował ludzi w centrum Liptowskiego Mikułasza na Słowacji. Jak przekazały władze miasta, w rejonie kontynuowana jest obława na drapieżnika, a patrole otrzymały polecenie jego wyeliminowania.

Atak niedźwiedzia na Słowacji. Trwają poszukiwania, wydano nakaz eliminacji zwierzęcia

Atak niedźwiedzia na Słowacji. Trwają poszukiwania, wydano nakaz eliminacji zwierzęcia

Aktualizacja:
Źródło:
PAP, tvnmeteo.pl, noviny.sk

62,3 stopnia Celsjusza - taką temperaturę odczuwalną zanotowano w niedzielę w Rio de Janeiro. To dotychczasowy rekord. W Brazylii trwa właśnie ostatnia letnia fala upałów.

Jest koniec lata, a temperatura odczuwalna to ponad 60 stopni

Jest koniec lata, a temperatura odczuwalna to ponad 60 stopni

Źródło:
Agencia Brasil, G1 Globo, CNN Brasil

Pierwsza fala lodowatego powietrza właśnie wdziera się do Polski. To jednak nie koniec - kolejne uderzenie zimna jest już na horyzoncie. Sprawdź długoterminową prognozę pogody na 16 dni, przygotowaną przez prezentera tvnmeteo.pl Tomasza Wasilewskiego.

Pogoda na 16 dni: to nie jest ostatnie poważne ochłodzenie

Pogoda na 16 dni: to nie jest ostatnie poważne ochłodzenie

Źródło:
tvnmeteo.pl

Zima powróciła do Polski. W poniedziałkowy poranek w części kraju spadł śnieg i zrobiło się biało. Zdjęcia zimowych krajobrazów otrzymaliśmy na Kontakt 24.

Powrót zimy w obiektywie Reporterów 24

Powrót zimy w obiektywie Reporterów 24

Źródło:
Kontakt 24, tvnmeteo.pl

Ponad siedmiometrowe zwłoki pływacza szarego zostały znalezione na brzegu w kalifornijskim Malibu. Służby ochrony przyrody przekazały, że na ciele zwierzęcia nie widać było żadnych śladów, które mogłyby wskazać przyczynę jego śmierci. Jak przewidują, poznanie losu walenia może okazać się sporym wyzwaniem.

Gigantyczne zwłoki na kultowej plaży. Przyczyna śmierci pozostaje tajemnicą

Gigantyczne zwłoki na kultowej plaży. Przyczyna śmierci pozostaje tajemnicą

Źródło:
ENEX, CBS News

W Sudanie Południowym od poniedziałku będą zamknięte wszystkie szkoły. Władze podjęły tę decyzję w związku z falą upałów. Temperatura ma dochodzić do 45 stopni Celsjusza - informuje portal dziennika "Sudan Tribune".

Umierają z upałów. Stanowcza reakcja władz

Umierają z upałów. Stanowcza reakcja władz

Źródło:
PAP, sudantribune.com

Na islandzkim półwyspie Reykjanes w sobotę doszło do najsilniejszego od grudnia wybuchu wulkanu. Zarządzono ewakuację miasta Grindavik, gdzie w wyniku jednej z poprzednich erupcji zniszczone zostały trzy domy. Teraz potoki lawy powstrzymują specjalne tamy. Erupcja nie wpłynęła na działanie pobliskich lotnisk.

"Usiedliśmy w restauracji i po 10 minutach rozległy się syreny". Kolejna erupcja wulkanu na Islandii

"Usiedliśmy w restauracji i po 10 minutach rozległy się syreny". Kolejna erupcja wulkanu na Islandii

Aktualizacja:
Źródło:
PAP, RUV, Reuters, tvnmeteo.pl

Jeleń, którego głowa utknęła w plastikowym słoiku, został oswobodzony po co najmniej trzech tygodniach poszukiwań. Zwierzę zostało przypadkowo uchwycone przez kamerę do obserwacji dzikich zwierząt w Pensylwanii. Mieszkańcom udało się uwolnić zwierzaka w samą porę - stawał się coraz słabszy.

Jeleń spędził trzy tygodnie z głową w plastikowym słoiku

Jeleń spędził trzy tygodnie z głową w plastikowym słoiku

Źródło:
CNN, Local 21 News

Sonda Voyager 1, czyli pozostający najdalej od Ziemi statek kosmiczny, wysłał sygnał, który różni się od całej reszty docierającej do inżynierów NASA przez ostatnie miesiące. Naukowcy mają nadzieję, że pozwoli to rozwiązać problem z komputerem pokładowym.

Przełom w sprawie Voyagera 1? Sonda wysłała zaskakujący sygnał

Przełom w sprawie Voyagera 1? Sonda wysłała zaskakujący sygnał

Źródło:
CNN, PAP, tvnmeteo.pl

Trzęsienie ziemi o magnitudzie 3,6 było odczuwalne w sobotę w Czarnogórze, Chorwacji oraz Bośni i Hercegowinie. Doszło do niego zaledwie dwa dni po mocniejszych wstrząsach, które wywołały materialne szkody w regionie.

"Widać wzrost aktywności sejsmicznej". Kolejne trzęsienie ziemi w Czarnogórze

"Widać wzrost aktywności sejsmicznej". Kolejne trzęsienie ziemi w Czarnogórze

Źródło:
PAP, RTCG, RTV BiH

Śnieżyce nadciągnęły nad Norwegię. W sobotę z powodu obfitych opadów i silnego wiatru w stolicy kraju na kilka godzin zamknięto lotnisko Gardermoen. Opady śniegu i śniegu z deszczem doprowadziły także do licznych wypadków drogowych i utrudnień komunikacyjnych.

Śnieżyce w Oslo. Trzeba było zamknąć lotnisko

Śnieżyce w Oslo. Trzeba było zamknąć lotnisko

Źródło:
PAP

Marzec w tym roku może okazać się chłodniejszy niż luty. A jaka będzie pogoda na Wielkanoc? Synoptyk tvnmeteo.pl Arleta Unton-Pyziołek pisze o najświeższych wyliczeniach modeli meteorologicznych.

"Jest ryzyko". Jaka będzie pogoda na Wielkanoc?

"Jest ryzyko". Jaka będzie pogoda na Wielkanoc?

Źródło:
tvnmeteo.pl

Co najmniej trzy osoby zginęły po przejściu tornad w czwartek w amerykańskim stanie Ohio - poinformowały władze. Żywioł zaatakował też Indianę i Kentucky. Dziesiątki osób odniosło obrażenia. Niektóre budynki zostały zrównane z ziemią.

"Zniszczenia są ogromne". Zabici i dziesiątki rannych

"Zniszczenia są ogromne". Zabici i dziesiątki rannych

Źródło:
CNN, tvnmeteo.pl

W Nowej Południowej Walii znaleziono największy na świecie owoc borówki. Jak pisze brytyjski portal The Guardian, jest wielkości piłki golfowej. Owoc został w tym tygodniu oficjalnie wpisany do księgi rekordów Guinnessa.

Jest wielkości piłki golfowej. Zobacz największą borówkę świata 

Jest wielkości piłki golfowej. Zobacz największą borówkę świata 

Źródło:
The Guardian

Wcześniejszy powrót ptaków z zimowisk na lęgowiska niesie ze sobą szereg niebezpieczeństw, które mogą wpływać na kondycję gatunku. Jak zauważa profesor Jakub Ziemowit Kosicki z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, to "niepokojące zjawisko", które może mieć "katastrofalne długoterminowe konsekwencje".

Bociany wracają z zimowisk wcześniej. To może mieć "katastrofalne konsekwencje"

Bociany wracają z zimowisk wcześniej. To może mieć "katastrofalne konsekwencje"

Źródło:
PAP

Powódź, która była następstwem intensywnych opadów deszczu, nawiedziła wschodnie regiony Argentyny. Zalane zostały domy, a ulice zmieniły się w rwące potoki. Ludzie brodzili w wodzie sięgającej połowy ud.

Zalane domy i ulice. Ludzie brodzili w wodzie sięgającej połowy ud

Zalane domy i ulice. Ludzie brodzili w wodzie sięgającej połowy ud

Źródło:
Reuters

Naukowcy z Pensylwanii wyodrębnili cztery wzorce ludzkiego snu. Wyniki ich badań pokazują, że większość ludzi nie zmienia reprezentowanego przez siebie wzorca nawet w długim okresie czasu. Szczególnie mocno utrwalają się w nas niezdrowe wzorce, które mogą prowadzić do niewystarczającej ilości snu, a co za tym idzie - szeregu problemów ze zdrowiem.

Są cztery wzorce snu. Który jest charakterystyczny dla ciebie?

Są cztery wzorce snu. Który jest charakterystyczny dla ciebie?

Źródło:
PAP

Gęsta mgła spowiła w piątkowy poranek hiszpańską Sewillę. Z powodu ograniczonej widzialności odwołano pięć lotów, a dziesięć zostało przekierowanych - podały lokalne media.

Mgła zakłóciła działanie lotniska w Sewilli

Mgła zakłóciła działanie lotniska w Sewilli

Źródło:
ENEX, telecinco.es

Pasożytnicza przywra Heterobilharzia americana pojawiła się w rzece Kolorado w Kalifornii. Organizm ten jeszcze nigdy nie został udokumentowany tak daleko na zachód od pierwotnego obszaru występowania. Zarażenie nim prowadzi do uszkodzenia organów wewnętrznych u psów, a w najcięższych przypadkach może zakończyć się śmiercią zwierzęcia.

Groźna dla psów przywra pojawiła się w kolejnym regionie

Groźna dla psów przywra pojawiła się w kolejnym regionie

Źródło:
UC Riverside