Czym jest wilgotność powietrza i jak ją zmierzyć? Jaki poziom wilgotności powinniśmy mieć w domu?

● Wilgotność powietrza może być wyrażana na kilka sposobów, zawsze jednak określa ilości pary wodnej w powietrzu. ● Maksymalna możliwa wilgotność powietrza zależy od temperatury. ● Zarówno zbyt suche, jak i zbyt wilgotne powietrze źle wpływa na zdrowie człowieka. ● Optymalna wilgotność powietrza w mieszkaniu lub domu wynosi od 40 do 60 proc.

Wilgotność powietrza oznacza poziom zawartości pary wodnej w powietrzu. Para wodna niemal zawsze jest w nim zawarta, od jej ilości zależą jednak takie zjawiska pogodowe jak chmury, opady deszczu, rosa czy mgła. Zawartość pary wodnej wpływa również na kondycję i komfort ludzi, zwierząt oraz roślin.

Wilgotność powietrza wyrażana jest na kilka sposobów. Wśród najważniejszych wyróżnia się:

● bezwzględną wilgotność powietrza, czyli masę pary wodnej zawartą w metrze sześciennym powietrza, ● maksymalną wilgotność powietrza, czyli największą stabilną ilość pary wodnej, którą może zawierać powietrze o danej temperaturze, ● właściwą wilgotność powietrza, czyli masę pary wodnej zawartą w kilogramie powietrza, ● względną wilgotność powietrza, czyli zawartość pary wodnej w powietrzu względem maksymalnej wilgotności powietrza w danej temperaturze, ● temperaturę punktu rosy, czyli temperaturę, w której przy danej wilgotności bezwzględnej para wodna zawarta w powietrzu zacznie się skraplać.

Maksymalna bezwzględna wilgotność powietrza, czyli maksymalna ilość pary wodnej którą może stabilnie zawierać powietrze, zależy od temperatury. Im wyższa temperatura, tym wyższa możliwa bezwzględna wilgotność powietrza.

Od temperatury zależy również względna wilgotność powietrza, czyli poziom nasycenia powietrza parą wodną. Często wyrażana jest ona w procentach: gdy wynosi 0 procent oznacza to, że powietrze jest idealnie suche, zaś gdy wynosi 100 procent oznacza to, że powietrze jest w pełni nasycone parą wodną. W tej sytuacji jakikolwiek wzrost ilości pary wodnej lub spadek temperatury spowoduje przekroczenie maksymalnej bezwzględnej wilgotności powietrza i rozpoczęcie się skraplania pary wodnej tworząc np. wieczorną rosę.

Do mierzenia wilgotności powietrza służą wilgotnościomierze, wśród których wyróżnia się dwa główne rodzaje urządzeń:

● higrometry, ● psychrometry.

Higrometr działa poprzez obserwację zmian właściwości określonego materiału absorbującego wilgoć z powietrza. Przy użyciu higrometru wyznacza się wilgotność bezwzględną powietrza. Wyróżnia się różniące mechanizmem działania m.in. higrometry włosowe, kondensacyjne i pojemnościowe.

Psychrometr działa poprzez wykorzystanie zjawiska, że powietrze wilgotne hamuje parowanie, zaś powietrze suche przyspiesza je. Wyposażony jest w dwa identyczne termometry, z których jeden cały czas jest wilgotny, a wilgotność określa się na podstawie różnicy wskazań obu termometrów. Przy użyciu psychrometru wyznacza się wilgotność względną powietrza.

Wilgotność powietrza ma zasadniczy wpływ na powstawanie wielu zjawisk pogodowych, wpływa również na zdrowie i samopoczucie człowieka. Z tego powodu należy dbać o właściwą wilgotność we własnym domu lub mieszkaniu.

Zalecana wilgotność w miejscu zamieszkania powinna mieścić się w przedziale 40-60 procent. Taki poziom jest optymalny nie tylko dla funkcjonowania człowieka, ale również utrzymania odpowiedniej kondycji mebli, ubrań, książek, podłóg i innych elementów aranżacyjnych w domu. Optymalna wilgotność powinna być przy tym nieco wyższa gdy w mieszkaniu jest poniżej 20 stopni Celsjusza, a nieco niższa gdy temperatura jest wyższa.

Ze zbyt niską wilgotnością powietrza mamy do czynienia zwłaszcza w okresie jesienno-zimowym. Włączone wówczas grzejniki powodują wysuszanie powietrza, a efekt ten dodatkowo potęguje zamykanie okien i niewietrzenie pomieszczeń.

Zbyt suche powietrze powoduje wysuszanie śluzówek w ludzkim ciele, a w efekcie dolegliwości nosa, gardła i oczu oraz wzrost ryzyka infekcji. Suche powietrze powodować może również problemy dermatologiczne oraz nasilenie objawów alergicznych z powodu większej ilości zanieczyszczeń unoszących się w powietrzu. Zbyt niska wilgotność powietrza może ponadto obniżać koncentrację i powodować problemy z zasypianiem.

Równie niekorzystna jest zbyt wysoka wilgotność powietrza. Zdarzać się może ona przez cały rok, a powodowana bywa m.in. niewłaściwą hydroizolacją budynku, nieszczelnością instalacji wodnych, niedostateczną wentylacją czy też codziennymi czynnościami domowymi np. gotowaniem czy suszeniem prania.

Zbyt wysoka wilgotność powietrza sprzyja rozwojowi grzybów i pleśni, a co za tym idzie nasila ryzyko infekcji wśród domowników. Szczególnie narażony jest w tej sytuacji układ oddechowy. Nadmierna wilgotność powoduje również poczucie duszności, zmęczenia oraz chłodu w mieszkaniu.

W przypadku problemów ze zbyt suchym powietrzem pomocne mogą być nawilżacze powietrza. Bywają to bardzo proste urządzenia, np. pojemnik z wodą zawieszony na grzejniku, coraz większą popularnością cieszą się jednak nawilżacze elektryczne, czasami połączone również z oczyszczaczem powietrza. Istnieją trzy podstawowe rodzaje nawilżaczy powietrza:

● nawilżacz parowy działający podobnie, jak czajnik elektryczny - podgrzewa wodę produkując parę wodną, ● nawilżacz ultradźwiękowy, który za pomocą ultradźwięków rozbija wodę na drobne cząsteczki, ● nawilżacz ewaporacyjny, który naśladuje proces naturalnego odparowywania wody (ewaporacji).

Każdy z typów nawilżaczy powietrza ma swoje wady i zalety, dlatego przed zakupem tego typu urządzenia najlepiej skonsultować się ze specjalistą.