Dawno temu pandy zamieszkiwały Bułgarię. Oto ich skamieniałe zęby

Panda wielka jest dziś symbolem Chin. Ten ssak to jedyny żyjący przedstawiciel rodzaju Ailuropoda. Przed milionami lat ich bliscy kuzyni zamieszkiwali także Europę, ale najnowsze badania wskazały, że ich dieta różniła się nieco od tej preferowanej przez czarno-białe niedźwiedzie.

Skamieniałe zęby pandy - górny kieł i górny łamacz - zostały odnalezione w latach 70. ubiegłego wieku. Trafiły one do zbiorów bułgarskiego Narodowego Muzeum Historii Naturalnej, gdzie zostały pokrótce skatalogowane przez paleontologa Ivana Nikolova. Wkrótce o ich istnieniu zapomniano.

Eksponat odnalazł dopiero prof. Nikolai Spassov. Przez wiele lat poszukiwał odpowiedzi na pytanie, do jakiego zwierzęcia mogły należeć oraz skąd dokładnie pochodziły. Okazało się, że mogła być to tylko skamieniałość nieznanego gatunku pandy wielkiej. Nietypowy, sczerniały kolor zębów wynikał z tego, że zostały one znalezione w złożu węgla. Dalsze badania wskazały na okolice wsi Ognjanowo, niedaleko miejscowości Elin Pelin.

Nowy gatunek pandy otrzymał nazwę Agriarctos nikolovi, na cześć swojego pierwszego odkrywcy. Budowa zębów wskazuje, że zwierzę spożywało przede wszystkim rośliny, ale w przeciwieństwie do azjatyckiego kuzyna nie gustowało w twardych pędach przypominających bambusa. Panda żywiła się prawdopodobnie miękkimi materiałami roślinnymi.

- Konkurencja z innymi gatunkami, zwłaszcza drapieżnikami, w tym z innymi niedźwiedziami, wyjaśnia, dlaczego pandy zamieszkujące wilgotne lasy wyspecjalizowały się przede wszystkim w kierunku pokarmu roślinnego - opowiada Spassov.

Kły są porównywalnej wielkości co u współczesnej pandy wielkiej, co sugeruje, że należały do zwierzęcia o podobnych rozmiarach lub tylko nieco mniejszego. Niedźwiedzie najprawdopodobniej zamieszkiwały zalesione, bagniste regiony - wskazuje na to fakt, że zęby zostały odnalezione w bogatym złożu węgla.

Spassov stawia hipotezę, że A. nikolovi mógł wyginąć w wyniku zmian klimatycznych, prawdopodobnie z powodu "kryzysu messyńskiego" - wydarzenia, w którym basen Morza Śródziemnego prawie całkowicie wyparował, znacząco zmieniając otaczające go środowiska lądowe.

- Pandy wielkie są bardzo wyspecjalizowaną grupą niedźwiedzi - tłumaczy. - Nawet jeśli A. nikolovi cechował się większą tolerancją na zmiany, jego ewolucja była związana z wilgotnymi, zalesionymi siedliskami. Zmiany klimatyczne pod koniec miocenu w południowej Europie, prowadzące do jałowienia, miały prawdopodobnie niekorzystny wpływ na jego istnienie.

Jedna z hipotez zakłada, że podrodzina Ailuropodinae pochodzi z Azji, a jej przedstawiciele zawędrowali do Europy. Spassov zauważa jednak, że dane paleontologiczne pokazują, że "najstarszych członków tej grupy niedźwiedzi znaleziono w Europie". Sugeruje to, że grupa ta mogła rozwinąć się w Europie, a następnie udać się do Azji, gdzie pojawił się również rodzaj Ailurarctos, który dał początek Ailuropoda - współczesnym pandom wielkim.

ScienceDaily, Spassov