Te kałamarnice potrafią zmieniać kolor w zależności od czystości zbiornika. Widać to na nagraniu

Zespół naukowców z Japonii odkrył, że pewien gatunek kałamarnicy, hodowany w niewoli, potrafi zmieniać swoje ubarwienie w zależności od tego, czy jego zbiornik jest czysty, czy pokryty glonami. Zazwyczaj ten gatunek, znany jako Sepioteuthis lessoniana sp.2, ma jasny kolor. Jednak w zanieczyszczonym środowisku głowonogi te potrafią stawać się znacznie ciemniejsze.

Naukowcy eksperymentowali z tym przypadkowym odkryciem i wyczyścili jedną połowę zbiornika z kałamarnicą. Druga połowa pozostawała brudna. Na nagraniach widać, że gdy kałamarnice pływały w części z glonami, ich ciała zmieniały się natychmiast z jasnych na ciemne. Jak twierdzą autorzy, jest to pierwszy przypadek "przyłapania" kałamarnicy na takim kamuflowaniu się w warunkach laboratoryjnych.

- Ten efekt jest naprawdę niesamowity. Wciąż jestem zaskoczony, że nikt przed nami nie zauważył tej zdolności - mówił biolog Zdenek Lajbner z Okinawa Institute of Science and Technology (OIST) w Japonii. - To pokazuje, jak mało wiemy o tych wspaniałych zwierzętach - dodał.

O ile zdolności do kamuflowania się ośmiornic i mątw są już dość dobrze poznane, nauka poświęciła kałamarnicom znacznie mniej uwagi. Zwierzęta te przez większość czasu żyją w otwartym oceanie, nie mają więc potrzeb, aby zmieniać swoje ubarwienie. Zamiast tego mienią się lub migoczą pod wpływem światła słonecznego.

Jednak na tle rafy koralowej lub dna morskiego stworzenia te mogą być bardziej skłonne do dopasowania się do tła. Na przykład, kałamarnice z gatunku Sepioteuthis sepioidea, żyjące na Karaibach, zostały przyłapane na zmianach koloru, by dopasować się do poszczególnych rodzajów koralowców, nawet tych o skomplikowanych cętkowanych wzorach.

Tymczasem kałamarnica Doryteuthis pealeii jest znana z tego, że potrafi przekształcić swoją skórę tak, aby drapieżniki nie mogły jej dostrzec. U tego gatunku także potwierdzono umiejętność zmieniania ubarwienia z jaśniejszego na ciemniejsze i odwrotnie.

Nawet kałamarnice zamieszkujące głębiny, takie jak Onychoteuthis banksii, potrafią ponoć zmieniać swoją przezroczystość i pigmentację, by skryć się w ciemnych wodach.

- Jeśli dla kałamarnic podłoże jest istotne aby uniknąć ataku drapieżnika, to oznacza to, że wzrost lub spadek ich populacji jest jeszcze bardziej powiązany ze zdrowiem rafy koralowej, niż wcześniej sądziliśmy - mówił Ryuta Nakajima, który zajmuje się badaniami zachowań głowonogów w OIST.

Dorosłe kałamarnice Sepioteuthis lessoniana sp.2, badane w tej analizie, zostały wyhodowane w niewoli. Naukowcy zebrali wcześniej jaja w środowisku naturalnym. U wszystkich osobników stwierdzono te umiejętności.

Zbadano, że wszystkie zmieniały kolor w ciągu maksymalnie dwóch sekund, by dopasować się do otoczenia. Zmiany te następowały po każdym przekroczeniu granicy między czystym a zanieczyszczonym środowiskiem. Jak dodali badacze, chociaż ich kamuflaż opiera się w dużej mierze na przezroczystości, zwierzęta te używają również komórek pigmentowych, zwanych chromatoforami, aby dostosować swój kolor do otoczenia.

Wciąż nie jest jasne, jak Sepioteuthis lessoniana sp.2 zachowują się w środowisku naturalnym. Autorzy badania zauważyli jednak, że w podobnym czasie, w którym przeprowadzono te eksperymenty, opublikowano film, w którym kałamarnice innego podtypu kamuflują się w podobny sposób w wodach otaczających rafy koralowe w Tanzanii.

- Kałamarnice Sepioteuthis lessoniana sp.2 posiadają rzadką kombinację półprzezroczystości i zdolności do zmiany koloru ciała za pomocą chromatoforów. To pozwala im z powodzeniem zamieszkiwać zarówno środowiska pelagiczne (niezwiązane ze stałym podłożem - red.), jak i rafowe - stwierdzili autorzy. - Dlatego organizmy te stanowią modelowy przykład do badania ekologii, ewolucji i neurobiologii wszechstronnego, dynamicznego kamuflażu - podsumowali.