Zima tuż za rogiem. Astronomiczną witamy w piątek, kalendarzową w sobotę

Dokładną godzinę rozpoczęcia astronomicznej zimy wyznacza moment przejścia Słońca przez tak zwany punkt Koziorożca.

Astronomiczne pory roku trwają pomiędzy momentami przesileń i równonocy, które odpowiadają górowaniu Słońca w zenicie: nad równikiem albo nad zwrotnikami. I tak na półkuli północnej wiosna trwa od równonocy wiosennej do przesilenia letniego, lato obejmuje okres od przesilenia letniego do równonocy jesiennej, jesień mamy w okresie od równonocy jesiennej do przesilenia zimowego, a zimę od momentu przesilenia zimowego do równonocy wiosennej.

Pory roku nie wynikają ze zmian odległości naszej planety od Słońca, która zmienia się w niewielkim stopniu. Co ciekawe, Ziemia znajduje się najbliżej Słońca na początku stycznia, kiedy u nas panuje zima.

Przyczyną występowania pór roku jest połączenie dwóch czynników: nachylenia osi obrotu Ziemi względem płaszczyzny orbity oraz ruchu obiegowego dookoła Słońca. W związku z tym w różnych okresach roku na danej półkuli zmieniają się warunki oświetlenia, Słońce góruje w zenicie wyżej, dzień jest dłuższy niż noc, albo przeciwnie: Słońce jest niżej nad horyzontem, dzień jest krótszy niż noc.

Oprócz astronomicznych pór roku rozróżnia się także inne ich rodzaje. Pory roku kalendarzowe rozpoczynają się zawsze w jednym konkretnym dniu (na przykład zima 22 grudnia). Taka sama zasada obowiązuje przy wydzielaniu pór roku meteorologicznych (zima rozpoczęła się 1 grudnia). Zimę termiczną mamy, gdy średnia dobowa temperatura przez kilka dni spada poniżej 5 stopni Celsjusza. Z kolei pory fenologiczne definiowane są zachowaniem przyrody (np. kwitnienie pewnych roślin, czy opadanie liści).

Czytaj więcej o sposobach rozróżniania pór roku

Autor: ao/map / Źródło: PAP, tvnmeteo.pl