Coraz częściej porusza się temat jakości powietrza. Zła, zawierająca ogromną ilość pyłów i innych szkodliwych substancji może prowadzić do wielu schorzeń, a nawet śmierci. Powstała interaktywna mapa przedstawiająca czystość powietrza w Europie. Widać na niej wyraźnie, jak źle jest w Polsce.
W czwartek Europejska Agencja Środowiska (EEA) i Kosmisja Europejska uruchomiła interaktywną mapę, dzięki której można sprawdzić wartość Europejskiego indeksu jakości powietrza (European Air Quality Index). Przedstawia ona pomiary w większości krajów europejskich - łącznie z ponad 2000 stacji pomiarowych, aktualizowanych co godzinę.
Sprawdź, czym oddychasz
Stacje pomiarowe zaznaczono za pomocą punktów w sześciostopniowej skali. Najlepszą jakość powietrza oznacza się kolorem turkusowym, czerwony sygnalizuje złą jakość, ciemnoczerwony - bardzo złą, a szary - brak danych. Chodzi o informacje dotyczące co najmniej jednej z pięciu substancji: ozonu, dwutlenku azotu, dwutlenku siarki, pyłów zawieszonych PM10 (o średnicy nieprzekraczającej 10 mikrometra) oraz cząsteczek PM2,5 (o średnicy nie większej niż 2,5 mikrometra). Te ostatnie Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) uznaje za najbardziej niebezpieczne dla zdrowia.
W kilku krajach, np. w Grecji, Islandii, we Włoszech i Turcji, pojawiają się szare punkty. Oznacza to, że te państwa na razie nie przekazały swoich danych.
- Informowanie obywateli daje im środki, by domagali się od polityków dalszych działań na rzecz polepszania jakości powietrza w naszych miastach - podkreślił dyrektor EEA Hans Bruyninckx.
Po kliknięciu w poszczególne zaznaczone punkty uzyskujemy dostęp do grafiki przedstawiającej sytuację z ostatnich stu dni. Można tam również znaleźć broszurę przedstawiającą średnie roczne zanieczyszczenie i wywołane przez nie przedwczesne zgony w każdym z krajów europejskich.
- Zanieczyszczenie powietrza to niewidoczny zabójca i dlatego indeks jakości powietrza jest niezbędny, by przekazywać obywatelom Europy informacje na temat stanu powietrza, którym oddychają - oświadczył komisarz ds. środowiska, gospodarki morskiej i rybołówstwa Karmenu Vella.
Jest lepiej, jednak wciąż źle
Z opublikowanego w październiku raportu EEA wynika, że w ostatnich latach jakość powietrza poprawia się. Nie da się jednak ukryć, że mieszkańcy wielu miast wciąż są narażeni na oddychanie silnie zanieczyszczonym powietrzem.
- Ponad 80 procent mieszkańców europejskich miast oddycha powietrzem, które nie spełnia norm WHO - dodał Bruyninckx.
Niestety, taka sytuacja dotyczy Polski. Szczególnie podczas sezonu grzewczego stężenie pyłów zawieszonych PM2,5 i PM10 kilkukrotnie przekracza dopuszczalne normy. Najgorszą jakość powietrza regularnie obserwuje się w miastach położonych na południu kraju. Dotyczy to szczególnie tych największych - jak Kraków czy miasta Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego. Wśród najbardziej zanieczyszczonych pod tym względem miejscowości bardzo często wymienia się również te mniejsze, np. Żywiec, niejednokrotnie uznawany na miasto o najgorszej jakości powietrza w całym kraju.
Co więcej, pomimo że sieć stacji pomiarowych w Polsce jest dość dobrze rozbudowana, nie mamy informacji z małych miasteczek czy wsi, które często nie mają dostępu do centralnego ogrzewania. Podczas sezonu grzewczego do wytworzenia ciepła mieszkańcy używają kotłów, często niespełniających norm jakości. Dodatkowo pali się "byle czym" - węglem nieznanego pochodzenia i innymi materiałami, również zwykłymi śmieciami pochodzącymi z codziennego użytku - na przykład butelek i innych przedmiotów zrobionych z plastiku.
Polsce nie ustępuje tylko kilka regionów
Jak widać na mapie, zatrważający jest fakt, że Polska wypada bardzo źle względem całej Europy. To właśnie na terytorium naszego kraju (stan na piątek rano) znajduje się najwięcej punktów w kolorze ciemnoczerwonym. Dotyczy to zwłaszcza Śląska, Małopolski, Warszawy czy Łodzi.
Polsce nie ustępuje jedynie bliska naszych granic wschodnia część Czech, hiszpańska Andaluzja i Paryż. To są jedyne miejsca, gdzie jakość jest określana na najgorszym poziomie - jakości "bardzo złej" (very poor). Najczystszym powietrzem mogą się pochwalić kraje Skandynawskie, Estonia, Szkocja, Irlandia oraz znaczna część Niemiec.
Wdychanie zanieczyszczonego powietrza może przyczynić się do powstania wielu schorzeń. Wśród nich wymienia się choroby układu krążenia, zawały czy nowotwory płuc.
Według EEA w 2014 roku zanieczyszczenie drobnym pyłem PM2,5, który może przenikać do krwiobiegu, spowodowało 420 tys. przedwczesnych zgonów w 41 krajach europejskich.
Zobacz mapę przygotowaną przez Europejską Agencję Środowiska:
Autor: ao/aw / Źródło: PAP, TVN Meteo; źródło głównego zdjęcia: Shutterstock, EEA
Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock, EEA