Sinice - czym są, jak wyglądają i co powodują? Ile trwa zakwit wody?

[object Object]
Sinice nadal przeszkadzają w kąpielach (nagranie archiwalne)Kontakt 24/Internauta Michał
wideo 2/14

Sinice potrafią zakłócić odpoczynek nad wodą. Kiedy się pojawią nad Bałtykiem albo na jeziorach, wywołują z jednej strony niepokój, a z drugiej zdenerwowanie. Przez nie zamykane są kąpieliska, a kontakt z nimi może mieć groźne dla zdrowia konsekwencje. Sprawdź, czym są sinice, gdzie i kiedy się pojawiają i co powodują.

Po czym poznać sinice? Kożuch na wodzie i nieprzyjemny zapach.

Sinice często mylone są z makroglonami lub pyłkami roślin.

Kontakt z sinicami jest niebezpieczny dla naszego zdrowia.

Czym są sinice?

Sinice, czyli cyjanobakterie, według najnowszej taksonomii zaliczane są do bakterii. Co ciekawe, należą też do najstarszych organizmów na Ziemi. Znanych jest ponad 1500 gatunków sinic. Niestraszne im są nawet najbardziej niegościnne ekosystemy, ponieważ mają dużą zdolność przystosowywania się. Znaleźć je można nie tylko w morzu czy jeziorze, ale również w glebie, na skałach, a nawet w gorących źródłach. Chociaż kojarzą się nam negatywnie, to jeżeli ich zagęszczenie nie jest zbyt duże, są ważnym składnikiem ekosystemów wód naturalnych - produkują tlen.

Jak wyglądają sinice w morzu lub jeziorze?

Kiedy glony się masowo namnażają, woda zmienia barwę - ten proces nazywamy zakwitem wody. Taki stan, gdy rozwija się i trwa długo, wpływa negatywnie na jakość, użyteczność i wygląd zbiornika wodnego. Wpływ zakwitu przejawia się obniżeniem bioróżnorodności przez dominację jednego lub najwyżej kilku gatunków fitoplanktonowych. Wyróżnić można dwa rodzaje zakwitu sinic: na powierzchni wody i w głębszych jej warstwach.

To wtedy na wodzie pojawia się kożuch sinicowy, a woda staje się mętna. Kożuch może mieć różne kolory: zielonkawo-brązowy, szaro-zielony, niebiesko-zielony, a czasami czerwono-brązowy. Wygląd kożucha zależy od wielu czynników, m.in. gatunku sinic, wieku zakwitu i intensywności światła. Niektóre gatunki wydzielają też nieprzyjemny zapach - stęchły, ziemisty, trawiasty. Czasami przy brzegu pojawia się piana.

Wystarczy, że nad wodą nie będzie wiatru, a sinicowy kożuch będzie unosił się na powierzchni, wyglądem przypominając galaretkę lub rozlaną farbę.

Sinice czy glony?

Bardzo często sinice są mylone z makroglonami. Te drugie czasami unoszą się na powierzchni wody przy brzegu jezior czy Morza Bałtyckiego. Mimo że makroglony wyrzucone na plażę również wydzielają nieprzyjemny zapach, same w sobie nie stanowią zagrożenia i nie są źródłem toksyn.

Jak rozpoznać sinice?

Sinice pomylić można również z dużą ilością pyłków drzew (zwłaszcza sosny). Pyłki przenoszone są przez wiatr na duże odległości i mogą opadać na powierzchnię wody. Fale spychają je na brzeg, gdzie tworzą niezbyt przyjemną dla oka żółtą "pianę".

Kiedy występują sinice?

Sinice kojarzą nam się już od lat z wakacyjnymi miesiącami. Nie bez przyczyny. Czynniki, które wpływają na pojawienie się sinicowych kożuchów, to:

- temperatura wody powyżej 16-20 stopni Celsjusza;

- dostępność soli biogenicznej;

- bezwietrzna pogoda;

- brak opadów;

- niewielkie mieszanie kolumny wody.

Nawet specjalistom trudno jest przewidzieć zakwit wody, ponieważ jest on uzależniony od zmiennych warunków pogodowych. Trudno jest też założyć, jak długo będzie się utrzymywał. W zatoce, która jest osłonięta od wiatru, istnieje większe prawdopodobieństwo, że zakwit utrzyma się dłużej.

Sinice w Bałtyku i w jeziorze

W Morzu Bałtyckim za toksyczne zakwity odpowiada gatunek o nazwie Nodularia spumigena. W przybrzeżnych wodach licznie występują również gatunki typowo słodkowodne - z rodzaju Dolichospermum i Microcystis. Oba te gatunki produkują związki toksyczne.

Gdzie są sinice? Zamknięte kąpieliska

W Polsce - zgodnie z Ustawą z dnia 20 lipca 2017 r. Prawo wodne - sezon kąpielowy trwa od 1 czerwca do 30 września. Jednak dokładny czas funkcjonowania kąpieliska określa jego organizator. Okres ten musi się mieścić w ramach czasowych określonych ustawą.

Jeżeli woda w kąpielisku nie spełnia wymagań określonych w przepisach, w szczególności w przypadku wystąpienia krótkotrwałego zanieczyszczenia lub nadmiernego zakwitu sinic, organizator kąpieliska musi podjąć działania. W razie konieczności wprowadzony zostaje wtedy zakaz kąpieli w danym sezonie kąpielowym albo tymczasowy zakaz.

Przez cały sezon kąpielowy dane dotyczące jakości wody w kąpieliskach na terenie całego kraju sprawdzać można w ogólnopolskim internetowym serwisie Głównego Inspektoratu Sanitarnego.

Sprawdź mapę: zamknięte kąpieliska - sinice

Sinice - co powodują?

Kontakt z tymi gatunkami sinic, które produkują toksyny, może wywołać wysypkę na skórze i zachorowania po przypadkowym połknięciu wody, na przykład podczas pływania. Zagrożeniem jest nawet wdychanie zawierającego toksyny powietrza nad kąpieliskiem.

Nie wszystkie gatunki sinic produkują toksyny. Niestety, na podstawie samego wyglądu wody niemożliwe jest określenie, czy zakwit jest niebezpieczny, czy nie.

Toksyny sinicowe dzieli się ze względu na miejsce działania:

hepatotoksyny - działają głównie na komórki wątroby. To one odpowiedzialne są za zaburzenia żołądkowe, jelitowe, wątrobowe, gorączkę, wymioty, uszkodzenia wątroby, wysypkę, biegunkę;

neurotoksyny - odpowiedzialne są za zaburzenia funkcjonowania układu nerwowo-mięśniowego. Po zatruciu mogą pojawić się objawy: drżenie mięśni, zachwianie równowagi, dolegliwości brzuszne;

dermatotoksyny - są przyczyną chorób skórnych. Objawy to swędzenie skóry, pieczenie, obrzęk, zaczerwienienie;

pozostałe cytotoksyny.

Po kontakcie z toksycznymi sinicami mogą pojawić się następujące objawy:

- wysypka na skórze;

- bóle mięśni i stawów;

- swędzenie i łzawienie oczu;

- duszności;

- gorączka;

- biegunka;

- wymioty.

Objawy możemy obserwować bezpośrednio po kontakcie z sinicami lub wypiciu wody albo kilka dni później.

Jak chronić się przed sinicami?

Główny Inspektorat Sanitarny radzi, jak uchronić się przed negatywnymi skutkami zakwitu. Należy:

unikać kontaktu z kożuchem sinicowym i wodą o zmiennej barwie oraz nieprzyjemnym zapachu;

nie poić taką wodą zwierząt domowych;

nie używać jej do podlewania warzyw.

Źródło: Główny Inspektorat Sanitarny, Ustawa Prawo wodne, Wiadomości Botaniczne, "Kosmos problemy nauk biologicznych"

Źródło zdjęcia głównego: tvn24

Pozostałe wiadomości

Pod koniec miesiąca czeka nas aura zimniejsza niż zwykle o tej porze roku. Jakie jeszcze niespodzianki przyniosą kolejne dni? Sprawdź najnowszą autorską długoterminową prognozę pogody na 16 dni, przygotowaną przez prezentera tvnmeto.pl Tomasza Wasilewskiego.

Pogoda na 16 dni: chłód wróci jeszcze w lipcu

Pogoda na 16 dni: chłód wróci jeszcze w lipcu

Źródło:
tvnmeteo.pl

Gdzie jest burza? W niedzielę 20.07 w części kraju pojawiają się wyładowania atmosferyczne. Burzom towarzyszą przelotne opady deszczu. Śledź aktualną sytuację pogodową w Polsce w tvnmeteo.pl.

Gdzie jest burza? Grzmi w części kraju

Gdzie jest burza? Grzmi w części kraju

Źródło:
tvnmeteo.pl

IMGW opublikował ostrzeżenia meteorologiczne. Niedziela w części kraju przyniesie gwałtowną, burzową aurę i ryzyko gradu. Lokalnie spodziewany jest także skwar.

IMGW ostrzega. Upał i burze z gradem na koniec weekendu

IMGW ostrzega. Upał i burze z gradem na koniec weekendu

Źródło:
IMGW

Do serii trzęsień ziemi doszło w pobliżu rosyjskiej Kamczatki. Najsilniejsze wstrząsy miały magnitudę 7,4 i 6,6. W regionie od Kamczatki po Hawaje obowiązywało ostrzeżenie przed tsunami.

Ziemia zatrzęsła się w Rosji, w Stanach wydano alarm przed tsunami

Ziemia zatrzęsła się w Rosji, w Stanach wydano alarm przed tsunami

Źródło:
PAP, USGS

Tajfun Wipha sparaliżował w niedzielę Hongkong. Potężne podmuchy i intensywne opady deszczu zmusiły władze do wydania ostrzeżeń meteorologicznych najwyższego stopnia. Ulice opustoszały, ponad 200 lotów zostało odwołanych, a mieszkańców wezwano do schronienia się w domach.

Tajfun wstrzymał loty i transport publiczny. Najwyższy stopień ostrzeżeń

Tajfun wstrzymał loty i transport publiczny. Najwyższy stopień ostrzeżeń

Źródło:
Reuters, South China Morning Post

Ekstremalne upały nawiedziły północno-zachodnie Chiny. W Turfanie temperatura powierzchni ziemi wzrosła aż do 63 stopni Celsjusza. Skwar dotyka nie tylko tego regionu - w całym kraju fala gorąca utrudnia codzienne życie i zagraża funkcjonowaniu kluczowych sektorów gospodarki.

63 stopnie Celsjusza przy gruncie. Przez skwar stanęły fabryki

63 stopnie Celsjusza przy gruncie. Przez skwar stanęły fabryki

Źródło:
Reuters, The Independent

Radżastan w Indiach nawiedziły gwałtowne ulewy, które doprowadziły do podtopień. W sobotę szczególnie trudna sytuacja panowała w mieście Adźmer, gdzie woda zamieniła ulice w rwące strumienie, a pobliskie jezioro się przelało. W okolicach miasta doszło do tragicznego wypadku, w którym zginęły trzy kobiety.

Ulice jak rwące strumienie. Utonęły trzy młode kobiety

Ulice jak rwące strumienie. Utonęły trzy młode kobiety

Źródło:
Reuters, Times of India, economictimes.indiatimes.com

Co najmniej 14 osób zginęło w Korei Południowej na skutek powodzi i osuwisk, do których doszło po intensywnych opadach deszczu. Do kilku poważnych wypadków doszło w prowincji Gyeonggi na północy kraju. W niedzielę służby ratownicze nadal poszukiwały 12 zaginionych.

Woda po szyję, osuwiska porywały domy. Nie żyje 14 osób

Woda po szyję, osuwiska porywały domy. Nie żyje 14 osób

Źródło:
Reuters, PAP, Yonhap, KBS News

W sobotę w wietnamskiej zatoce Ha Long wiał porywisty wiatr, który wywrócił łódź turystyczną. W wyniku tego zdarzenia zginęło 37 osób - podały państwowe media. Trwają poszukiwania zaginionych.

Wiatr wywrócił łódź turystyczną. Wzrósł bilans ofiar

Wiatr wywrócił łódź turystyczną. Wzrósł bilans ofiar

Aktualizacja:
Źródło:
PAP, AFP, BBC

Na początku tygodnia napłynie do Polski gorące powietrze znad Afryki. Sprawi, że temperatura przekroczy miejscami 30 stopni. Przed nami kilka deszczowych fal związanych z przechodzącymi nad krajem frontami, które mogą przynieść opady rzędu 80-100 litrów na metr kwadratowy.

Nadciągają ulewy. Jak dużo deszczu spadnie

Nadciągają ulewy. Jak dużo deszczu spadnie

Źródło:
tvnmeteo.pl

Pogoda na dziś. W niedzielę 20.07 będzie pochmurno, poza tym w wielu regionach kraju przelotnie popada deszcz. Miejscami mogą pojawić się też burze. Termometry wskażą od 23 do 29 stopni.

Pogoda na dziś - niedziela, 20.07. Niebo spowiją chmury, może się błyskać

Pogoda na dziś - niedziela, 20.07. Niebo spowiją chmury, może się błyskać

Źródło:
tvnmeteo.pl

Sobota przyniosła części kraju burze. Na Podlasiu pojawił się lej kondensacyjny, czyli zalążek trąby powietrznej.

Zalążek trąby powietrznej na Podlasiu

Zalążek trąby powietrznej na Podlasiu

Źródło:
Sieć Obserwatorów Burz, tvnmeteo.pl

Po 24 godzinach walki strażacy opanowali pożar lasu na południu Francji w okolicy Marsylii. W piątek wieczorem władze poinformowały, że ogień już się nie rozprzestrzenia.

Pogoda pomogła opanować duży pożar lasu

Pogoda pomogła opanować duży pożar lasu

Źródło:
PAP, Reuters

Psy coraz częściej mają do czynienia z telewizją i nie pozostają wobec niej obojętne, co więcej - w zależności od charakteru reagują na nią inaczej. Naukowcy z USA zbadali zwyczaje psów oglądających telewizję i opublikowali swoje obserwacje w czasopiśmie "Scientific Reports".

Zbadano to, jak psy oglądają telewizję

Zbadano to, jak psy oglądają telewizję

Źródło:
phys.org

W drugiej połowie lipca zanosi się w Polsce na więcej pochmurnych i deszczowych dni niż upalnych i słonecznych. Klin gorąca wsuwający się w najbliższych dniach w nasz rejon Europy przyniesie wzrosty temperatury powyżej 30 stopni, ale daleko im będzie do szalonych 38-40 stopni wyliczanych jeszcze przez modele pogodowe tydzień temu.

Co z tym deszczem? Mamy lipiec jak przed laty, ale tylko pozornie

Co z tym deszczem? Mamy lipiec jak przed laty, ale tylko pozornie

Źródło:
TVN24+

"Dobrze, że już koniec tej żenady i mistyfikacji nakręconej gdzieś w studiu" - wbrew pozorom nie jest to recenzja kiepskiego filmu klasy B, a jeden z wielu komentarzy dotyczących misji Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego. W sieci nie brakuje zwolenników teorii spiskowych zakładających, że lot Polaka w kosmos był jednym wielkim oszustwem. Filmy ukazujące rzekome oszustwo cieszą się dużą popularnością w serwisach społecznościowych.

Lot to "mistyfikacja" i "fikcja", astronauta jest "aktorem". Fake newsy wokół misji Polaka

Lot to "mistyfikacja" i "fikcja", astronauta jest "aktorem". Fake newsy wokół misji Polaka

Źródło:
TVN24+

Zanieczyszczenie powietrza związane z gotowaniem zagraża około miliardowi mieszkańców Afryki. Jak wynika z raportu opublikowanego przez Międzynarodową Agencję Energetyczną, przygotowywanie posiłków na otwartym ogniu lub w prymitywnych piecach rokrocznie może przyczyniać się do ponad 800 tysięcy przedwczesnych zgonów.

Gotowanie, które truje miliard ludzi. "Jedna z największych niesprawiedliwości"

Gotowanie, które truje miliard ludzi. "Jedna z największych niesprawiedliwości"

Źródło:
AFP, phys.org

Największy marsjański meteoryt znaleziony na Ziemi trafił na aukcję i znalazł nowego właściciela za ponad 5 milionów dolarów. Tak wysoka cena wynika z kilku czynników.

Ponad pięć milionów dolarów za kawałek Marsa na Ziemi

Ponad pięć milionów dolarów za kawałek Marsa na Ziemi

Źródło:
PAP

W południowych i środkowych częściach USA mają pojawić się ulewy. Prognozowane sumy opadów są tak duże, że grożą całkowitym nasyceniem gleby i powodziami błyskawicznymi. Niebezpieczeństwo dotyczy zwłaszcza stanów nad Zatoką Meksykańską.

Wielkie ulewy nadciągają. Ryzyko powodzi błyskawicznych

Wielkie ulewy nadciągają. Ryzyko powodzi błyskawicznych

Źródło:
PAP

Sławosz Uznański-Wiśniewski jest już na Ziemi. Powrót załogi misji Axiom 4 na Błękitną Planetę nagrał dowódca Międzynarodowej Stacji Kosmicznej Takuya Onishi.

"To jedne z najbardziej niesamowitych scen, jakie kiedykolwiek widziałem"

"To jedne z najbardziej niesamowitych scen, jakie kiedykolwiek widziałem"

Źródło:
x.com/Astro_Onishi

W czwartek po południu w centralnej Hiszpanii wybuchł pożar lasu. Ogień szybko się rozprzestrzenił i strawił ponad 3000 hektarów roślinności. W piątek rano wciąż był aktywny, ale pozostawał pod kontrolą strażaków.

Dym dotarł nad Madryt. W Hiszpanii wybuchł duży pożar

Dym dotarł nad Madryt. W Hiszpanii wybuchł duży pożar

Źródło:
apnews.com, El Pais

Czy drożdże mogą nam pomóc w podboju Marsa? Polscy naukowcy będą to sprawdzać, korzystając z próbek, które wróciły razem ze Sławoszem Uznańskim-Wiśniewskim z Międzynarodowej Stacji Kosmicznej.

Czy drożdże z genem z niesporczaka pomogą nam w podboju Marsa?

Czy drożdże z genem z niesporczaka pomogą nam w podboju Marsa?

Źródło:
PAP

Kamera zainstalowana przy wejściu do domu uchwyciła przerażające nagranie. Widać na nim, jak piorun uderza tuż obok kuriera doręczającego paczkę.

"Myślałem, że piorun uderzył we mnie". Przerażające nagranie

"Myślałem, że piorun uderzył we mnie". Przerażające nagranie

Źródło:
CNN, live5news.com

Co najmniej 63 osoby zginęły w ciągu minionej doby w pakistańskiej prowincji Pendżab w powodzi - poinformowała w czwartek agencja Reuters. Dodała, że w tym samym czasie prawie 300 osób zostało rannych. Powódź wywołały obfite opady związane z monsunem.

Stan wyjątkowy. W ciągu doby zginęło ponad 60 osób

Stan wyjątkowy. W ciągu doby zginęło ponad 60 osób

Źródło:
Reuters, PAP

Czwartek to kolejny burzowy dzień. Na Górnym Śląsku pojawił się lej kondensacyjny, czyli zalążek trąby powietrznej. Ponadto na terenie województwa doszło do obfitych opadów deszczu, w wyniku których została zablokowana droga ekspresowa.

Lej kondensacyjny wirował nad Śląskiem

Lej kondensacyjny wirował nad Śląskiem

Źródło:
Sieć Obserwatorów Burz, TVN24

Intensywne opady deszczu doprowadziły do powstania powodzi błyskawicznej w mieście Kansas City położonym w stanie Missouri. Pod wodą znalazły się auta, ulice i domy.

Brodzili w wodzie sięgającej pasa, aby pomóc ludziom

Brodzili w wodzie sięgającej pasa, aby pomóc ludziom

Źródło:
Reuters, foxweather.com

Lokalne podtopienia i setki interwencji służb - to niektóre skutki wielogodzinnych ulew, jakie od środy nawiedziły Warmię i Mazury. Opady deszczu doprowadziły także zalania kilku pomieszczeń szpitalnego oddziału ratunkowego w szpitalu powiatowym w Giżycku.

Silny deszcz na Warmii i Mazurach. Podtopienia na ulicach, zalany SOR

Silny deszcz na Warmii i Mazurach. Podtopienia na ulicach, zalany SOR

Źródło:
TVN24

Amerykańscy policjanci otrzymali nietypowe wezwanie - zostali poproszeni o pomoc w złapaniu owcy. Funkcjonariusze udali się w pogoń za zwierzęciem, a po drodze znaleźli nawet jego właściciela.

Pogoń za owcą. "Nazwiemy ją sierżant"

Pogoń za owcą. "Nazwiemy ją sierżant"

Źródło:
CNN, CBS News

Jedna osoba nie żyje, a 13 zostało rannych po tym, jak piorun uderzył w grupę osób przebywających na strzelnicy łuczniczej w stanie New Jersey. Wśród poszkodowanych są także dzieci. Od kilku dni nad wschodnimi i środkowymi regionami Stanów Zjednoczonych występują ulewy oraz groźne burze.

Piorun uderzył w grupę osób. Jeden zabity, wielu rannych

Piorun uderzył w grupę osób. Jeden zabity, wielu rannych

Źródło:
PAP, ABC News, CNN