W piątek 20 marca rozpoczęła się astronomiczna wiosna, dzień później zacznie się wiosna kalendarzowa. W jej trakcie na wieczornym niebie można będzie zaobserwować między innymi świecącą jasno planetę Wenus, tworzącą malownicze konfiguracje z innymi obiektami niebieskimi.
Kalendarzowa wiosna rozpoczyna się 21 marca i trwa aż do 21 czerwca. O termicznej wiośnie mówimy w momencie, kiedy średnia dobowa temperatura powietrza waha się między 5 a 15 stopni Celsjusza. Ponadto występuje też wiosna fenologiczna. Za jej początek przyjmuje się początek wegetacji oraz kwitnienie przebiśniegów i krokusów.
Jeśli chodzi o astronomiczną wiosnę, to rozpoczyna się wówczas, gdy Słońce osiąga punkt równonocy wiosennej, tak zwany punkt Barana. W tym roku dokładny moment tego wydarzenia przypadł na godzinę 4.50 w piątek 20 marca. Czym jest punkt Barana? Jest to jeden z dwóch punktów, w których przecinają się ekliptyka - okrąg na sferze niebieskiej, po którym pozornie porusza się Słońce - oraz równik niebieski, który w uproszeniu jest odpowiednikiem równika ziemskiego. Taka sytuacja występuje w trakcie równonocy wiosną i jesienią (kiedy to punkt równonocy zwany jest punktem Wagi).
Nocą jasno świecić będzie Wenus
Ciepłe wiosenne wieczory sprzyjają obserwacji nieba, choćby z własnego balkonu. Oprócz Księżyca, najłatwiej dostrzegalnym obiektem na nocnym niebie będzie tej wiosny Wenus, świecąca po zachodniej stronie nieba jako "Gwiazda Wieczorna". Można ją obserwować wieczorem przez kilka godzin (maksymalnie nawet 4 godziny i 43 minuty po zachodzie Słońca). Najlepszy widok przypada na przełom marca i kwietnia.
Planeta wejdzie w malownicze konfiguracje z Księżycem, wyraźne na przykład wieczorami i nocą 27/28 marca czy 25/26 kwietnia. Warto ją też obserwować 3 kwietnia, gdy zacznie świecić na tle gromady otwartej gwiazd o nazwie Plejady.
Pozostałe planety, takie jak Jowisz, Saturn, czy Mars, będą widoczne dopiero rano. Wraz z upływem czasu będą wschodzić coraz szybciej. Pod koniec wiosny nastąpi to około północy.
Gwiazdozbiór Oriona i Syriusz
Na początku wiosny na wieczornym niebie widać jeszcze gwiazdozbiór Oriona, a także Syriusza - najjaśniejszą gwiazdę nocnego nieba.
W przypadku Oriona, którego jasne gwiazdy przypominają symboliczną sylwetkę człowieka z pasem trzech gwiazd pośrodku, możemy spojrzeć na inne ciekawe doniesienie astronomiczne z ostatnich miesięcy - gwiazdę Betelgeza. Gwiazda ta mocno traciła blask od października do lutego. Zastanawiano się, czy to nie zapowiedź zbliżającego się wybuchu Betelgezy jako supernowej. Najnowsze doniesienia pozwalają jednak sądzić, że jeszcze to nie nastąpi, a przyczyną osłabnięcia blasku może być kosmiczny pył.
Świecący sznur satelitów
Na wieczornym lub porannym wiosennym niebie można też czasem zaobserwować sznur świecących punktów, lecących szybko w jednej linii. To satelity Starlink firmy SpaceX, którą kieruje Elon Musk. Firma planuje stworzenie konstelacji tysięcy satelitów umieszczonych na niskiej orbicie okołoziemskiej.
Autor: anw/ja / Źródło: PAP
Źródło zdjęcia głównego: Hubble European Space Agency