Odrodził się po 30 tysiącach lat hibernacji. Gigantyczny wirus znów infekuje

- Pierwszy raz widzę wirusa, który jest nadal zakaźny po takim czasie - powiedział profesor Jean-Michel Claverie z Narodowego Centrum Badań Naukowych (CNRS) na Uniwersytecie w Aix- Marseille we Francji.

Starożytny patogen nazwany Pithovirus sibericum odkryto na głębokości 30 m w syberyjskiej wiecznej zmarzlinie. Należy on do klasy gigantycznych wirusów odkrytych 10 lat temu. Niektóre z nich mają tak duże rozmiary, że w przeciwieństwie do innych wirusów można je oglądać pod mikroskopem. Jednak nawet wśród takich okazów Pithovirus sibericum imponuje długością liczącą 1,5 mikrometra. To największy odkryty dotąd wirus.

Według naukowców przed wydobyciem z syberyjskiej zmarzliny ostatni raz zainfekował cokolwiek ponad 30 tys. lat temu. Okazało się jednak, że po przeniesieniu do laboratorium znowu ożył. Badania nad nim francuscy naukowcy opisali w publikacji na łamach czasopisma "Proceedings of the National Academy of Sciences". Wykazały one m. in., że wirus atakuje jednokomórkowe ameby, ale ludzi i zwierząt już nie.

- On przenika do komórki, mnoży się i ostatecznie zabija komórkę. Jest w stanie zabić amebę, ale nie zainfekuje komórki ludzkiej - wyjaśnia współautor publikacji dr Chantal Abergel z CNRS.

Badacze uważają natomiast, że w syberyjskiej zmarzlinie mogą hibernować inne, znacznie groźniejsze patogeny.

- Odnosimy się do tej kwestii, prowadząc sekwencjonowanie DNA obecnego w tych warstwach. To najlepszy sposób, żeby się dowiedzieć, co niebezpiecznego znajduje się w środku - powiedział dr Abergel.

Naukowcy podkreślają, że obszar, na którym odkryto gigantycznego wirusa, jest zagrożony. Od lat 70. zmarzlina się wycofuje, a do tego zmniejsza się jej grubość. Prognozowane zmiany klimatyczne będą jeszcze nasilać ten proces. Takie zmiany oznaczają jednocześnie możliwość dotarcia do zasobów naturalnych ukrytych w niedostępnych dotąd w skutym lodem gruncie. Eksplorowanie tych głębokich warstw może wywołać nowe zagrożenia wirusowe.

- To przepis na katastrofę. Jeśli zaczniemy eksplorację na skalę przemysłową, ludzie będą sie zbliżać do głębokich warstw zmarzliny. Odwierty i wydobycie doprowadzą do ich penetracji, a to rodzi niebezpieczeństwo - podkreślił prof. Claverie. Jak dodał, zagrożeniem może spowodować chociażby starożytny wirus ospy prawdziwej, choroby, która od 30 lat jest oficjalnie uważana za zwalczoną.

- Jeśli takie wirusy przetrwały podobnie jak ten, który infekuje amebę, to znaczy, że ospa nie została wytępiona na całej ziemi, ale tylko na jej powierzchni. Wchodząc w głąb gruntu, możemy spowodować, że znów stanie się współczesną chorobą ludzi - ostrzegł naukowiec.

Sytuację nieco łagodzi to, że na razie nie jest pewne, czy wszystkie wirusy mogą znów stać się aktywne po tym, jak były zamrożone przez tysiące, a nawet miliony lat. - To pytanie warte miliony dolarów - przyznał prof. Jonathan Ball, wirolog z Uniwersytetu Nottingham, który komentował badania francuskich naukowców.

- Znalezienie wirusa po tak długim czasie wciąż zdolnego do zainfekowania swojego gospodarza jest dość zdumiewające. Można tylko zgadywać, jak długo inne wirusy mogą pozostać żywe w wiecznej zmarzlinie. Wszystko zależy od konkretnego przypadku, ale wątpię, żeby wszystkie były tak silne jak ten - stwierdził.

Autor: js/map / Źródło: bbc.co.uk