Niewyobrażalnie gwałtowny żywioł. Pożary lasów jak wybuch bomby atomowej

[object Object]
"Myśleliśmy, że wybuchł wulkan", "non stop latają helikoptery". Relacje Polaków z Grecji Kontakt 24
wideo 2/3

Emisja popiołów i gazów spowodowana pożarami w samym tylko 2017 roku przewyższa tę, wynikającą z działalności wulkanów przez dziesięć ostatnich lat. W październiku w Portugalii, w ciągu zaledwie jednej godziny spłonęło 14 tysięcy hektarów lasu. Pożary stają się coraz gwałtowniejsze. Dlaczego? Możliwe, że udało się znaleźć odpowiedź na to pytanie.

Przez kilka ostatnich dni ogień trawił lasy położone na wschód i na zachód od Aten. Na skutek pożarów rannych zostało ponad 180 osób, a zginęło co najmniej 84 - w tym dwoje Polaków.

Ogień - szalejący nie tylko w regionie Attyki, w pobliżu Aten, ale też w innych częściach kraju, zwłaszcza w Koryncie i na Krecie - zniszczył wiele budynków i wymusił ewakuację kilku miejscowości. W gaszenie ognia zaangażowane są setki strażaków. Do ewakuacji ludzi użyto łodzi i helikopterów.

CZYTAJ RAPORT O POŻARACH W GRECJI NA TVN24.PL

Groźne pożary w Grecji (PAP/DPA/Adam Ziemienowicz)PAP/DPA/Adam Ziemienowicz

W artykule opublikowanym w dziale "Opinie" hiszpańskiego dziennika "El Pais" dwaj inżynierowie leśni stawiają tezę, że to rosnące średnie wartości temperatury, występujące coraz częściej susze związane ze zmianami klimatycznymi oraz nieuporządkowane tereny leśne są przyczyną tak gwałtownych pożarów w ostatnich latach.

Pożary lasów przybierają bowiem na sile, zasięgu i skutkach z ogromną prędkością. Specjaliści oceniają, że emisja produktów spalania (popiołów i gazów) spowodowana pożarami w samym tylko roku 2017 przewyższa tę, wynikającą z działalności wulkanów przez dziesięć ostatnich lat. Zdaniem badaczy natężenie ciepła pochodzącego od płomieni płonących lasów w Portugalii w czerwcu i październiku ubiegłego roku było odpowiednio 68 i 142 razy większe od wyemitowanego w wybuchu bomby atomowej w Hiroszimie. Na dodatek w październiku w Portugalii zanotowano niewyobrażalną "żarłoczność" żywiołu - spłonęło rekordowe 14 tysięcy hektarów lasu w ciągu godziny.

Na czym polega ta gwałtowność żywiołu?

W związku ze zmianami klimatycznymi można mówić o tak zwanej szóstej generacji pożarów lasów - piszą dla "El Pais" inżynierowie Marc Castellnou i Alexander Garcia Hernandez. Twierdzą, że tego typu wielkoobszarowe pożary mogą zdominować środowisko pożaru, generując własną dynamikę rozprzestrzeniania się ognia.

W jaki sposób? Chodzi o wytworzenie potężnych kolumn konwekcyjnych, które wychodzą ponad troposferę. Stamtąd, pod wpływem wilgoci i chłodu spadają na ziemię stając się źródłem tysięcy płomieni. Stąd pożar pojawia się w rejonie, gdzie go się zupełnie nie spodziewano. Obszary, które wydawały się całkiem bezpieczne, nagle są ogarnięte płomieniami, co zabija dużą liczbę ludzi i zwierząt. Żywioł przenosi się z prędkością i intensywnością, wobec których służby są bezradne.

Czym jednak jest konwekcja? To proces przekazywania ciepła, który związany jest z ruchem materii w gazie, cieczy lub plazmie. Przez konwekcję rozumie się także sam ruch materii związany z różnicą temperatury, co prowadzi do przenoszenia ciepła.

Rysunek przedstawia rozkład temperatury wywołany konwekcją (czerwień - wyższa temperatura, niebieski - niższa) uzyskany jako symulacja komputerowaWikipedia, (CC BY-SA 3.0)

Taka sytuacja miała miejsce w ubiegłym roku 17 czerwca w Portugalii w Pedrogao Grande. Ogień wytworzył tak mocną konwekcję, że czasza dymów zmieniła się błyskawicznie w "ogniowy cumulonimbus" - opisują autorzy artykułu.

- Sprzyjające wówczas warunki spowodowały, że ogień potęgował się i napędzał kolumnę konwekcyjną, która rosła coraz wyżej. Na wysokości około 15 tysięcy metrów zabrakło energii, by podtrzymać konwekcję i ta ogromna chmura spadła pod własnym ciężarem, wyzwalając wiatr ponad 100 kilometrów na godzinę. To rozpędziło ogień we wszystkich kierunkach. W tym momencie pożar strawił prawie 5 tysięcy hektarów lasu w ciągu 20 minut, osaczając i zabijając 64 osoby - wyjaśniają Marc Castellnou i Alexander Garcia Hernandez.

Nie zdarzało się wcześniej

Autorzy zauważają, że ten mechanizm wystąpił w Portugalii w ubiegłym roku w pożarach w czerwcu i październiku. Ich zdaniem coś takiego nigdy wcześniej się nie wydarzyło. Ekspertom zajęło dwa miesiące, zanim to zrozumieli.

Autorzy zwracają również uwagę na ilość palnej biomasy (paliwa) występującej w lesie, przez strażaków zwanej obciążeniem ogniowym. Możliwy do ugaszenia pożar to poziom poniżej 10 ton na hektar. Według oceny Castellnou i Hernandeza w lasach w Hiszpanii (zresztą w całej Europie też) zalega obciążenie ogniowe przewyższające 30 ton na hektar. W sytuacji pożaru służby bywają bezradne.

Jak do tego doszło? Według autorów analizy, przyczynia się do tego zmiana w stylu życia kolejnych pokoleń społeczeństwa. Nazwali to "opuszczeniem lasu". Chodzi o to, że ludzie w lasach już nie gospodarują, na przykład zbierając chrust, zostawia się też powalone drzewa. To powoduje, że rośnie tak zwane obciążenie pożarowe, czyli duże ilości pozostawionej biomasy, która przesuszona przez coraz wyższą temperaturę stanowi doskonałe paliwo.

Zmiany klimatu mają wielkie znaczenie

Autorzy artykułu w hiszpańskim dzienniku "El Pais" twierdzą, że zmiany klimatu mogą doprowadzić do tragedii w krajach nordyckich. Według opinii autorów, niespotykana dotąd temperatura i susza w Szwecji, Norwegii, Finlandii i Danii wywołają pożary tak wielkie, że te państwa nie będą w stanie sobie z tym poradzić. Bowiem służby w tych krajach nie są przygotowane na taką skalę zagrożenia.

Autor: RP/aw / Źródło: El Pais, TVN Meteo

Pozostałe wiadomości

Nadchodzące dni nie dadzą nam wytchnienia od opadów deszczu, w wielu regionach będzie się też błyskać. Po weekendzie, za sprawą napływającego znad Afryki powietrza, temperatura wzrośnie do 30 stopni.

Wróci upał. A co z deszczem i burzami?

Wróci upał. A co z deszczem i burzami?

Źródło:
tvnmeteo.pl

Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej wydał ostrzeżenia meteorologiczne przed silnym deszczem i burzami. Obowiązują alarmy nawet trzeciego, najwyższego stopnia. Sprawdź szczegóły.

Alarmy przed nawałnicami wciąż w mocy. W tych regionach należy uważać

Alarmy przed nawałnicami wciąż w mocy. W tych regionach należy uważać

Aktualizacja:
Źródło:
IMGW

Gdzie jest burza? W środę rano w części kraju pojawiły się wyładowania atmosferyczne. Aura na chwilę się uspokoiła, ale po południu znów słychać grzmoty. Zjawiskom towarzyszą opady deszczu i silne porywy wiatru. Poznaj aktualną sytuację pogodową w kraju w tvnmeteo.pl.

Gdzie jest burza? Nie tylko grzmi, lecz także bardzo mocno pada

Gdzie jest burza? Nie tylko grzmi, lecz także bardzo mocno pada

Aktualizacja:
Źródło:
tvnmeteo.pl

W związku z prognozowanymi gwałtownymi burzami z silnym wiatrem wydano alert RCB. SMS-owe ostrzeżenia otrzymali odbiorcy na terenie trzech województw.

Alert RCB. "Śledź komunikaty"

Alert RCB. "Śledź komunikaty"

Aktualizacja:
Źródło:
RCB

Ulewne deszcze dały się we znaki mieszkańcom Pomorza i Podlasia. Na Kontakt24 dostaliśmy nagranie, na którym pokazane są intensywne opady deszczu w Augustowie. Podobna sytuacja miała miejsce w Słupsku i jego okolicach.

Mocno pada. Zalane piwnice

Mocno pada. Zalane piwnice

Źródło:
tvnmeteo.pl

Mieszkańcy okolic góry Skarfjellet w środkowej Norwegii żyją w niepewności z powodu jej niepokojąco wysokiej aktywności. Służby monitorują sytuację, a władze wydały ostrzeżenia dla turystów i wspinaczy.

Góra zaczęła się szybko "poruszać". Mieszkańcy zaniepokojeni

Góra zaczęła się szybko "poruszać". Mieszkańcy zaniepokojeni

Źródło:
Reuters

Samolot ze Sławoszem Uznańskim-Wiśniewskim na pokładzie wylądował w Kolonii, gdzie znajduje się Europejskie Centrum Astronautów ESA. Polak we wtorek wrócił z Międzynarodowej Stacji Kosmicznej, gdzie pracował w ramach misji kosmicznej Axiom-4. Teraz astronautę czekają badania lekarskie i proces adaptacji do ziemskich warunków.

Sławosz Uznański-Wiśniewski: najważniejsze, ale i najtrudniejsze wyzwanie w życiu

Sławosz Uznański-Wiśniewski: najważniejsze, ale i najtrudniejsze wyzwanie w życiu

Aktualizacja:
Źródło:
PAP, tvnmeteo.pl

Finlandię nawiedziły upały. Gorąco jest nie tylko na południu kraju, ale również na północy, w tym w Rovaniemi, które znane jest jako miejsce zamieszkania Świętego Mikołaja.

Upały nawet w domu Świętego Mikołaja

Upały nawet w domu Świętego Mikołaja

Źródło:
Reuters

W południowo-zachodniej Islandii doszło do erupcji wulkanu Sundhnukur na półwyspie Reykjanes. Miejscowe służby ewakuowały mieszkańców okolicznych miejscowości oraz turystów wypoczywających w kurortach. To już dziewiąty wybuch tego wulkanu od grudnia 2023 roku.

Erupcja wulkanu na Islandii. Ewakuowano mieszkańców i turystów

Erupcja wulkanu na Islandii. Ewakuowano mieszkańców i turystów

Źródło:
Reuters, The Mirror

Dwa potężne pożary lasów spustoszyły prowincje w północno-zachodniej Turcji, zmuszając setki mieszkańców do ewakuacji i mobilizując służby ratunkowe. To kolejny dramatyczny epizod tegorocznego lata.

Dwa duże pożary w Turcji. Zarządzono ewakuacje

Dwa duże pożary w Turcji. Zarządzono ewakuacje

Źródło:
Reuters

Wtorek to kolejny burzowy dzień w Polsce. W województwach warmińsko-mazurskim i zachodniopomorskim zaobserwowano leje kondensacyjne, czyli zalążki trąb powietrznych.

Lej kondensacyjny w Kołobrzegu i nie tylko

Lej kondensacyjny w Kołobrzegu i nie tylko

Aktualizacja:
Źródło:
Sieć Obserwatorów Burz

W poniedziałek wschodnie stany USA nawiedziły silne opady, które wywołały powodzie. Woda pochłonęła życie co najmniej dwóch osób. Mieszkańcy i służby oceniają skalę zniszczeń i sprzątają po przejściu żywiołu.

"To było trochę postapokaliptyczne"

"To było trochę postapokaliptyczne"

Źródło:
CNN, CBS News

Burze i przyniesione przez nie ulewy powodują szkody na południu kraju. W Jelczu-Laskowicach (woj. dolnośląskie) doszło do zalania drogi na odcinku kilku metrów, a na Opolszczyźnie żywioł uszkodził dach stodoły. Padało także w Szczecinie.

Zalane drogi i uszkodzony dach. Skutki wtorkowych burz

Zalane drogi i uszkodzony dach. Skutki wtorkowych burz

Źródło:
Oława na Sygnale, TVN24

Sąd koronny w Newcastle skazał we wtorek Daniela Grahama i Adama Carruthersa na cztery lata i trzy miesiące więzienia za ścięcie 100-letniego jaworu, który pojawił się w filmie o przygodach Robin Hooda. Mężczyźni odpowiedzieli też za uszkodzenie muru Hadriana z II wieku naszej ery, wpisanego na listę UNESCO.

Ścięli drzewo znane z "Robin Hooda". Idą do więzienia

Ścięli drzewo znane z "Robin Hooda". Idą do więzienia

Źródło:
PAP

Chiny zniszczyły 300 zapór wodnych na Czerwonej Rzece, będącej głównym dopływem Jangcy - podała państwowa agencja Xinhua. Cel? Ochrona środowiska. Jednocześnie jednak w innej części kraju Pekin rozpoczyna budowę nowej, największej na świecie zapory, która budzi ogromne obawy ekologów.

Chiny zniszczyły 300 zapór wodnych

Chiny zniszczyły 300 zapór wodnych

Źródło:
Xinhua, South China Morning Post, Financial Times, tvn24.pl

Intensywne opady deszczu nawiedziły miasto Fuji w japońskiej prefekturze Shizuoka. Przyniesione przez burzę tropikalną Nari ulewy spowodowały lokalne powodzie i paraliż komunikacyjny. Służby ostrzegały przed osuwiskami.

Zalane drogi, paraliż komunikacyjny. Pierwsza taka burza od niemal dekady

Zalane drogi, paraliż komunikacyjny. Pierwsza taka burza od niemal dekady

Źródło:
Reuters, NHK

Międzynarodowa Stacja Kosmiczna i kapsuła Dragon - taki widok mogliśmy podziwiać w nocy z poniedziałku na wtorek na polskim niebie. Na pokładzie statku kosmicznego znajduje się polski astronauta Sławosz Uznański-Wiśniewski, który we wtorek wróci z ISS na Ziemię. Materiały otrzymaliśmy na Kontakt24.

Kapsuła Dragon nad Polską. Oglądaliście ostatni lot Sławosza

Kapsuła Dragon nad Polską. Oglądaliście ostatni lot Sławosza

Źródło:
tvnmeteo.pl, Kontakt24

Poniedziałek upływa w części kraju pod znakiem burz. W kilku miejscowościach pojawiły widać było groźnie wyglądający lej kondensacyjny, czyli zalążek trąby powietrznej.

Lej kondensacyjny nad Polską

Lej kondensacyjny nad Polską

Źródło:
tvnmeteo.pl

Burze przechodziły w poniedziałek nad częścią kraju. Towarzyszące im opady deszczu spowodowały, że podtopiło Suwałki, a w powiecie raciborskim zalana została trasa Pawłów-Maków. Na terenie Mazowsza spadł grad.

Suwałki popłynęły po ulewie

Suwałki popłynęły po ulewie

Aktualizacja:
Źródło:
TVN24, tvnmeteo.pl, Kontakt24

W niedalekiej odległości od gminy Nijar w andaluzyjskiej prowincji Almeria zatrzęsła się ziemia. Było to najsilniejsze trzęsienie ziemi od 1930 roku, na szczęście - jak poinformowały lokalne władze - nie doprowadziło do poważniejszych szkód.

Trzęsienie ziemi w Andaluzji. Było najsilniejsze od prawie 100 lat

Trzęsienie ziemi w Andaluzji. Było najsilniejsze od prawie 100 lat

Źródło:
ENEX

Największy znany fragment Marsa na Ziemi, nazwany NWA 16788, zostanie wystawiony na sprzedaż 16 lipca w domu aukcyjnym Sotheby's. To meteoryt, który znaleziony został dwa lata temu na Saharze. Spodziewa się, że cena sprzedaży wyniesie od 2 do 4 milionów dolarów.

Największy znany fragment Marsa idzie na sprzedaż

Największy znany fragment Marsa idzie na sprzedaż

Źródło:
CBS News, ABC news

Misja Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej zbliża się do końca. W programie "Wstajesz i wiesz" reporter TVN24 BiS Hubert Kijek i Piotr Dziuban z firmy Creotech opowiadali o tym, jak będzie wyglądał powrót polskiego astronauty na Ziemię i tym, jakie są jego dalsze plany.

Akademia astronautów, może nawet Księżyc. Co po powrocie z ISS?

Akademia astronautów, może nawet Księżyc. Co po powrocie z ISS?

Źródło:
TVN24, PAP

Góra lodowa zagraża portowi w niewielkiej miejscowości Innaarsuit na Grenlandii. Jak poinformował lokalny nadawca KNR, masa lodu znalazła się niebezpiecznie blisko zakładu przetwórstwa ryb i lokalnego sklepu. Służby monitorują sytuację na wypadek pęknięcia lodu.

Góra lodowa utrudnia im pójście do sklepu

Góra lodowa utrudnia im pójście do sklepu

Źródło:
PAP

Burze z gradem przechodziły w niedzielę nad Polską. W południowej części kraju strażacy mieli pełne ręce roboty - na Podkarpaciu doszło do przerw w dostawach prądu, a w Małopolsce wiatr zwiał dach z kościoła. Groźnie wyglądające chmury szelfowe pojawiły się także na północy.

Przerwy w dostawach prądu, podtopienia. Burzowa niedziela w Polsce

Przerwy w dostawach prądu, podtopienia. Burzowa niedziela w Polsce

Aktualizacja:
Źródło:
tvnmeteo.pl

Turcja walczy z pożarami lasów. Ogień ponownie pojawił się w zachodniej części kraju, która płonęła jeszcze niecałe dwa tygodnie temu. Służby walczą z żywiołem z ziemi i powietrza.

Ugasili śmiertelnie groźny pożar, po dwóch tygodniach ogień wrócił

Ugasili śmiertelnie groźny pożar, po dwóch tygodniach ogień wrócił

Źródło:
Reuters, aa.com.tr