Jest duże zagrożenie, że Unia Europejska nie osiągnie celów dotyczących recyklingu opakowań z tworzyw sztucznych - ostrzegł Europejski Trybunał Obrachunkowy (ETO). Sytuację 27 krajów członkowskich komplikuje fakt, że od przyszłego roku nie będzie można eksportować większości odpadów z plastików.
Opakowania, takie jak kubeczki po jogurtach i butelki na wodę, odpowiadają za około 40 procent użytych tworzyw sztucznych i stanowią ponad 60 procent odpadów z tworzyw sztucznych powstających w Unii Europejskiej. Z informacji zawartych w raporcie Europejskiego Trybunału Obrachunkowego (ETO) wynika, że właśnie tego rodzaju śmieci bardzo trudno poddają się recyklingowi. W skali UE przerabianych jest niewiele ponad 40 proc. z nich.
Przetwarza się za mało plastikowych odpadów
Zdając sobie sprawę z problemu, Komisja Europejska przyjęła przed dwoma laty strategię na rzecz odpadów tworzyw sztucznych, w ramach której zwiększono cele dotyczące recyklingu. Zgodnie z nimi państwa członkowskie mają do 2025 roku poddawać przetworzeniu 50 proc. odpadów plastikowych, a do roku 2030 - do 55 proc.
- Aby zrealizować te nowe cele w zakresie recyklingu opakowań z tworzyw sztucznych, Unia Europejska musi odwrócić bieżącą tendencję - obecnie w Unii Europejskiej więcej odpadów jest spalanych niż poddawanych recyklingowi. Stanowi to nie lada wyzwanie - oświadczył we wtorek odpowiedzialny za raport w tej sprawie Samo Jereb z ETO.
Kwestia pandemii COVID-19
Jak zaznaczył, przez pandemię COVID-19 i powiązane z nią względy sanitarne do łask wróciły przedmioty jednorazowego użytku. Tworzywa sztuczne - jego zdaniem - pozostaną podstawowym materiałem w unijnej gospodarce, a jednocześnie będą stanowić coraz większe zagrożenie środowiskowe.
Fakt, że w Europie więcej odpadów z tworzyw sztucznych jest spalanych niż poddawanych recyklingowi, to zdaniem audytorów wina braku odpowiedniej infrastruktury. Dodatkowo od 2021 roku w życie wchodzą nowe zasady międzynarodowe, które sprawią, że wywożenie większości odpadów do państw trzecich, by tam były poddane recyklingowi będzie zakazane. - Zakaz ten, w połączeniu z brakiem zdolności do przetwarzania tych odpadów w obrębie Unii Europejskiej, stanowi kolejne zagrożenie dla realizacji nowych celów - wskazał Europejski Trybunał Obrachunkowy.
Kontrolerzy obawiają się, że doprowadzi to do rozpowszechnienia nielegalnych transportów i przestępczości związanej z odpadami. Tymczasem - jak wskazano w raporcie - Unia Europejska nie dysponuje wystarczającymi przepisami, by zwalczać takie działania.
Zmiany w zasadach projektowania opakowań
Komisja Europejska planuje dokonać zmiany zasad projektowania opakowań (tak zwanych wymogów podstawowych), które obecnie uznaje się za niemożliwe do wyegzekwowania. Kontrolerzy ETO zwrócili uwagę, że zmiany te mogą pociągnąć za sobą zwiększenie możliwości recyklingu oraz promowanie ponownego użycia wielu przedmiotów.
Nowe unijne zasady mają również pozwolić ujednolicić i usprawnić systemy rozszerzonej odpowiedzialności producenta, tak aby w ich ramach promowano zdolność do recyklingu, np. przez wykorzystanie systemu dostosowywania wysokości opłat lub nawet systemów zwrotu kaucji. Zdaniem Europejskiego Trybunału Obrachunkowego zasady te są konieczne, aby UE mogła osiągnąć nowo wyznaczone cele dotyczące recyklingu.
Autor: anw/map / Źródło: tvnmeteo.pl
Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock