Wombaty to torbacze, które skrywają osobliwe tajemnice. Pytanie, dlaczego ich kał ma sześcienny kształt, zafrapowało naukowców. Okazało się, że odpowiada za to ostatni odcinek jelita tych zwierząt.
Wombaty mają wiele zastosowań dla swoich sześciennych odchodów. Tworzą z nich stosy, którymi wyznaczają terytorium. Im większy stos, tym lepszy, a dzięki temu, że w ciągu nocy potrafią wyprodukować około 100 kostek, ich budowa przebiega sprawnie. Układają je przy norach, aby umocnić je przed osunięciami skał, ziemi i kłód. W pewien sposób mają również przyciągać potencjalnego partnera.
Jednak nie wykorzystanie, a sposób powstania takich kształtów zaciekawił naukowców. W swoich badaniach wykluczyli krążącą hipotezę, jakoby wombaty miały kwadratowe odbyty.
- Moja ciekawość pojawiła się, gdy dowiedziałam się, że fekalia mogą być sześcienne - powiedziała doktor habilitowana inżynierii mechanicznej w Georgia Institute of Technology w Atlancie Patricia Yang. Postanowiła zbadać, czy różnice w strukturach tkanek miękkich wombatów wyjaśniają ich dziwnie ukształtowane odchody.
Ostatnie 8 procent jelita
Do nowego badania doktor Yang i jej zespół musieli zbadać układ trawienny wombatów. Wykorzystano osobniki, które zmarły po uderzeniu przez pojazdy na drogach w Tasmanii.
Dokładne analizy wykazały, że stan ekskrementów wombata zmienia się z płynnego na stały w ostatnich 8 procentach jelita. Kał gromadzi się tam w postaci bloków wielkości dużych kostek cukru. Opróżniając jelita i napompowując je długimi balonami (takimi, z których można zrobić różne kształty i zwierzęta dla dzieci), naukowcy zmierzyli, jak rozciągają się tkanki w różnych partiach ciała wombatów.
Raz sztywne, raz miękkie
Praca naukowa, którą zespół zaprezentuje na spotkaniu American Physical Society’s Division and Fluid Dynamics (DFD) w Georgii, wyjaśnia, że ostatnia część jelita wombata nie rozciąga się równomiernie, w porównaniu do reszty organu. Podczas pomiaru na całym obwodzie niektóre partie jelita działają inaczej niż pozostałe. Odkrycia potwierdziła próba kontrolna, jaką były badania na jelitach wieprzowych, w których nie stwierdzono podobnych zachowań w rozciąganiu.
Doktor Yang dodała, że jelita wombatów nie mają jednolitej sztywności - raz są miękkie, raz twarde. Ta zmienność pozwala im stworzyć kał w kształcie sześcianów.
Drążą dalej
Badania nad jelitami wombatów nie są jednak zakończone. W celu wytworzenia kału obwód organu wymagałby czterech rozciągliwych obszarów przeplatanych czterema sztywnymi. W ten sposób sztywne obszary tworzyłyby płaskie powierzchnie, a rozciągliwe - narożniki.
Jednak testy z wykorzystaniem balonów wykazały, że jelita wombatów posiadają trzy elastyczne i dwie sztywniejsze części. Naukowcy sugerują, że inne sztywne i rozciągliwe fragmenty stają się widoczne wtedy, gdy wombaty używają więcej siły i mocniej muszą się mocniej naprężyć w trakcie defekacji.
Brać przykład z wombatów
W przemyśle sześcienne struktury wytwarzane są przez formowanie lub wytłaczanie. Ale w naturze kształt ten jest niezwykle rzadki, a wombaty są jedynym znanym gatunkiem zdolnym do wytwarzania kostek organicznie.
Doktor Yang twierdzi, że odkrycia dotyczące jelit wombatów mogą zainteresować nie tylko środowisko naukowe. Na ich przykładzie można stwierdzić, że pojawił się trzeci sposób tworzenia kostek. - Byłaby to ciekawa metoda do zastosowania w procesach produkcyjnych - powiedziała autorka badań. Dodała, że od wombatów możemy się jeszcze wiele nauczyć, a potem przenieść to na nasze życie codzienne.
Autor: kw/rp / Źródło: theguardian.com, independent.co.uk
Źródło zdjęcia głównego: AlterVista (CC BY-SA 3.0 DE)