Niepozorne stworzenia takie jak owady czy małe ptaki postrzegają świat w zwolnionym tempie, wychwytując znacznie więcej szczegółów niż duże zwierzęta czy ludzie. Silnie rozwinięta zdolność do przetwarzania informacji wizualnej pozwala im nawet w ostatniej chwili uniknąć zagrożenia. Według brytyjskich naukowców pod tym względem pozostajemy za nimi daleko w tyle.
Organizmy różnią się między sobą tempem, w jakim pozyskują i przetwarzają informacje wizualne. Również wśród ludzi w tej kwestii istnieją różnice. Przykładem mogą być sportowcy, którzy często wyróżniają się pod względem szybkości przetwarzania informacji wizualnych. Dzięki takiej zdolności doświadczony bramkarz może wcześniej niż inni dostrzec, skąd leci do niego piłka.
Biolog Andrew Jackson z Trinity College w Dublinie wyjaśnił, że szybkość, z jaką ludzie odbierają informacje wizualne, jest związana m.in. z wiekiem. - Młodzi ludzie mogą reagować szybciej niż osoby starsze, a zdolność z wiekiem się obniża - powiedział.
Dostrzegają więcej szczegółów
Z badań, które Jackson przeprowadził z razem z innym naukowcem z Trinity College - Kevin Healym - wynika jednak, że między przedstawicielami różnych gatunków, mogą występować w tej kestii bardzo znaczące różnice. Kluczowym czynnikiem okazuje się rozmiar ciała.
Jak zaobserwowali biolodzy, małe zwierzęta mają tendencję do postrzegania świata w zwolnionym tempie. Dzięki takiej umiejętności są w stanie obserwować ruch znacznie bardziej precyzyjnie niż większe stworzenia. Dzięki temu dostrzegają więcej szczegółów, co pozwala im we właściwym momencie uciec drapieżnikom.
"Różnica decydująca o życiu i śmierci"
U większych zwierząt odnotowano odwrotną cechę. Postrzegają świat znacznie wolniej i mogą przegapić rzeczy, które przez stworzenia o niewielkich rozmiarach zostaną wychwycone błyskawicznie. Na przykład owady i małe ptaki w ciągu jednej sekundy odbierają znacznie więcej informacji niż bardzo duże zwierzęta takie jak słoń.
- Zdolność do postrzegania czasu w bardzo małej skali dla szybko poruszających się organizmów, takich jak drapieżniki i ich ofiary, może stanowić różnicę decydującą o życiu i śmierci - powiedział główny autor publikacji Kevin Healy z Trinity College w Dublinie.
Badacze przeanalizowali różnice postrzegania czasu u wielu gatunków. Zebrali też zestawy danych od innych zespołów, które w swoich badaniach stosowały wskaźnik ruchliwości nazywany krytyczną częstotliwością migotania. Mierzy on prędkość, przy której oko może przetwarzać światło. Zebranie wyników tych pomiarów w wykresie ujawniło pewien model, pokazujący silną zależność między wielkością ciała a szybkością, z jaką oko badanego osobnika reagowało na zmieniające się informacje wizualne takie jak migające światło.
Mózg też musi być szybki
W swoich badania dublińscy naukowcy skoncentrowali się na kręgowcach. Udało im się jednak stwierdzić również, że kilka gatunków much ma oczy reagujące na bodźce cztery fazy szybciej niż oko ludzkie. Według prof. Graeme Ruxtona ze szkockiego University of St. Andrews, reagujące szybko oczy to tylko połowa sukcesu.
- Oczy, które wysyłają aktualizacje do mózgu ze znacznie większą częstotliwością, nie mają żadnej wartości, jeśli mózg nie może równie szybko przetwarzać tych informacji. Te badania podkreślają również imponujące możliwości mózgów najmniejszych zwierząt - stwierdził. - Muchy nie są wielkimi myślicielami, ale potrafią bardzo szybko podejmować dobre decyzje - podkreślił biolog.
Za to niektóre głębinowe równonogi (rodzaj morskich stonóg) wykazały najwolniejsze reakcje ze wszystkich badanych gatunków. Jak relacjonował Jackson, potrafiły dostrzec migotanie światła tylko cztery razy na sekundę, a następnie wpadały w konfuzję i zaczynały je postrzegać jako stałe.
Bez wspomagania oka nie przyspieszymy
- Zaczynamy rozumieć, że istnieje cały świat szczegółów, który jednak potrafią dostrzec tylko niektóre zwierzęta. To fascynujące, kiedy sie pomyśli o tym, jak inaczej od nas mogą postrzegać świat - podsumował Jackson.
Obserwacje badaczy moga zaostać uznane za niezbyt optymistyczne, bo ukazują kolejne, wynikające z naszej biologii ograniczenia. - Z ludzkiego punktu widzenia nasza zdolność do przetwarzania informacji wizualnej wpływa np. na naszą zdolność do prowadzenia samochodów czy pilotowania samolotów. Nie możemy jeździć szybciej niż obecnie w Formule 1, gdzie kierowcy osiągają granice ludzkich możliwości - stwierdził Andrew Jackson.
- Aby poruszać się jeszcze szybciej, potrzebowalibyśmy albo wsparcia komputera, albo wzmocnienia naszego układu wzrokowego - za pomocą leków lub, w ostateczności, implantów - wyjaśnił.
Autor: js/mj / Źródło: bbc.co.uk
Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock