Powietrze wewnątrz pomieszczeń może być nawet pięciokrotnie bardziej zanieczyszczone niż to na zewnątrz. Pyłki, roztocza, alergeny zwierzęce, zarodniki pleśni, a także szkodliwe cząsteczki smogu z zewnątrz wpływają na jakość powietrza w naszych domach.
Jak informuje dr hab. n. med. Wojciech Feleszko pediatra, immunolog: Amerykańska Agencja Ochrony Środowiska opisuje zanieczyszczenia powietrza w pomieszczeniach, jako jeden z 5 głównych środowiskowych zagrożeń dla zdrowia. Badania naukowe potwierdzają, że filtracja powietrza zmniejszając ilość alergenów daje poprawę samopoczucia i zmniejsza nasilenia objawów wśród alergików. Oczyszczacze powietrza to skuteczne rozwiązanie na zanieczyszczenia i alergeny znajdujące się w domowym powietrzu. Należy jednak dobrze przygotować się do zakupu i zwrócić uwagę na najważniejsze cechy dobrego oczyszczacza. Co zatem musimy wiedzieć?
1. Zasięg działania i wydajność oczyszczania
Są to podstawowe parametry oczyszczaczy powietrza. Wybierając takie urządzenie należy dopasować zasięg jego działania do wielkości pomieszczenia. Należy również kierować się jego wydajnością określaną jako CADR. Jak tłumaczy dr Feleszko: Warto wiedzieć, że żeby oczyszczacz był wydajny, powinien być dobrany do wielkości pomieszczeń, w których zamierza się go stosować. Oczyszczacze powietrza mają określony parametr związany z prędkością powietrza, tzw. CADR (wskaźnik czystości dostarczonego powietrza). CADR jest międzynarodowym standardem dla mierzenia skuteczności oczyszczacza powietrza. Ocena ta wskazuje faktyczną objętość przefiltrowanego powietrza dostarczonych przez oczyszczacz powietrza. CADR pokazuje, ile czystego powietrza trafia w ciągu 1h do pomieszczenia. Najlepiej, jeśli w ciągu godziny powietrze w pomieszczeniu zostanie przefiltrowane cztery razy. Czyli pokój 40m2 będzie optymalnie przefiltrowany przy CADR= 160 m³/h.
2. Naturalne i bezpieczne oczyszczanie
Wieloetapowy system filtracji jest bezpieczną i skuteczną metodą oczyszczania powietrza. Jak informuje lek. med. Aleksandra Ratajczak: Dobre oczyszczacze stosują systemy kilku filtrów łącząc:
- filtry wstępne – usuwające największe zanieczyszczenia – sierść, fragmenty naskórka, pyłki
- filtry węglowe – wiążące związki lotne (w tym dym tytoniowy czy zapachy)
- filtry HEPA, które usuwają najdrobniejsze zanieczyszczenia.
Dzięki potrójnemu systemowi filtracji pozwalają na eliminację do 99,9 % alergenów i zanieczyszczeń.
Uwaga, niektóre oczyszczacze powietrza zamiast pomagać będą szkodzić. Na te rzeczy warto zwrócić uwagę:
- Elektrostatyczne jonizatory uwalniają jony, które powodują, że szkodliwe cząsteczki (w tym alergeny) przyczepiają się do ścian i innych powierzchni. Nie usuwają one jednak wszystkich cząsteczek z powietrza! Dodatkowo produkowany przez nie ozon, sam w sobie ma działanie drażniące na drogi oddechowe.
- Filtry UV pozwala na usunięcie mikroorganizmów, nie usuwa jednak większości alergenów, kurzu, związków stałych. Nie poradzi sobie również z filtrowaniem gazów. Należy pamiętać, że nie wszystkie systemy ultrafioletowe są jednakowe. Mogą różnić się długością fali.
- Piecowe filtry z włókna szklanego również okazały się być nieskuteczne.
Należy pamiętać, że aby oczyszczanie powietrza było naprawdę skuteczne i bezpieczne filtry oczyszczacza muszą być regularnie wymianie, gdyż posiadają określoną absorbcję zanieczyszczeń, a im bardziej zużyty filtr powietrza tym jego CADR jest niższy. Mitem jest, że oczyszczacze, w których nie trzeba wymieniać filtrów są tańsze w eksploatacji. Kupując oczyszczacze bez wymiennych filtrów, pamiętajmy o koniecznych do tych oczyszczaczy akcesoriach (np. bioabsorbenty czy odkamieniacze). Ich koszt w sezonie eksploatacyjnym często przekracza ten związany z „kosztownymi” filtrami. – Dodaje dr Aleksandra.
3. Wykrywanie zanieczyszczeń i automatyczne oczyszczanie
Należy wybierać urządzenia, które wyposażone są w bardzo czułe czujniki monitorujące jakość powietrza w czasie rzeczywistym i automatycznie pobudzające oczyszczacz do intensywnego usuwania zanieczyszczeń, gdy wykryją że jakość powietrze w pomieszczeniu jest gorsza. Dzięki takiemu inteligentnemu oczyszczaniu mamy pewność, że urządzenie samo chroni nas przez cały czas, zwłaszcza, że zanieczyszczenia powietrza są niewidoczne. Jeśli chcemy mieć większą kontrolę nad jakością powietrza szukajmy urządzeń, które na bieżąco o nim mówią np. poprzez kolorowy system wskaźników LED oraz przedstawiając aktualne stężenie cząsteczek PM2,5 w pomieszczeniu.
4. Dodatkowe funkcje
Warto zwrócić uwagę na dodatkowe funkcje w urządzeniu, które zwiększą komfort użytkowania oraz pomogą efektywnie oczyszczać powietrze. Przykładem może być programowanie czasu umożliwiające optymalną pracę urządzenia lub blokada rodzicielska zapobiegająca zmianie ustawień w oczyszczaczu przez dzieci, dając pewność, że urządzenie działa efektywnie według wybranych parametrów. Monitorowanie zużycia filtrów i informacja o konieczności ich wymiany lub czyszczenia filtra wstępnego, to funkcja, która zapewnia, że oczyszczacz zawsze będzie dział skutecznie i bezpiecznie dla zdrowia, gdyż blokada urządzenia zapobiega pracy z nieefektywnymi filtrami. Uwagę należy również zwrócić na to czy urządzenie posiada funkcję cichej pracy (trybu nocnego), ponieważ jak podkreśla dr Feleszko: Nie zapominajmy o hałasie związanym z pracą oczyszczacza. Co z tego, że oczyszczacz będzie bardzo wydajny, skoro nie da się przy nim spać, czy choćby rozmawiać. Priorytetem powinna być wydajność, ale nieokupiona nadmiernym hałasem. Tryb nocny pozwoli na ciągłą pracę oczyszczacza w nocy bez zakłócania snu, a przydatna w takiej sytuacji jest np. funkcja przyciemnienia świateł. Warto również wspomnieć o aplikacjach monitorujących powietrze, które współdziałają z oczyszczaczami np. aplikacja Air Matters.
5. Sprawdzone i rekomendowane
Dobre oczyszczacze posiadają rekomendację uznanych autorytetów – PTA czy ECARF, które testują je pod kątem ich faktycznej skuteczności w zmniejszaniu objawów alergii. - Wyjaśnia dr Wojciech Feleszko.
Czy takie oczyszczacze w ogóle istnieją?
Tak! Przykładem skutecznego urządzenia, które pomoże zapewnić zdrowsze powietrze w bezpieczny sposób jest oczyszczacz powietrza Philips AC3256, który nie stosuje jonizacji, silnych środków chemicznych i nie emituje ozonu, jest również bezpieczny dla zwierząt. Zastosowana w nim wieloetapowa filtracja, zwiększa ilość dostarczanego czystego powietrza oraz skutecznie filtruje zanieczyszczenia: drobne cząsteczki o wielkości zaledwie 0,02 mikrona. Oczyszczacz ten, dzięki filtrowi NanoProtect HEPA jest w stanie usunąć do 99,97% cząsteczek smogowych PM2,5, alergenów takich jak pyłki, kurz, roztocza, pleśń, grzyby i sierść zwierząt, a nawet bakterii i wirusów. Z kolei dzięki filtrowi węglowemu skutecznie usuwa szkodliwe lotne związki organiczne. W oczyszczaczu zastosowano innowacyjny czujnik monitorujący aktualny poziom zanieczyszczenia powietrza w pomieszczeniu. Dzięki niemu oczyszczacz wskazuje na wyświetlaczu liczbę cząsteczek PM2,5, a poprzez 4 stopniowy wskaźnik kolorów informuje o jakości powietrza. Wykrywa nawet najmniejsze cząsteczki, a gdy zanieczyszczenie powietrza w pomieszczeniu wzrasta do niepokojącego poziomu, oczyszczacz automatycznie pobudza się do bardziej intensywnego działania. Oczyszczacz informuje również kiedy należy wyczyścić filtr wstępny, a kiedy wymienić pozostałe filtry. Dodatkowo model oczyszczacza Philips AC3259 współpracuje z aplikacją mobilną Air Matters, która przedstawia aktualne informacje o zanieczyszczeniu powietrza, a nawet natężeniu pylenia. Zbiera dane historyczne jakości powietrza oraz prognozuje jego zanieczyszczenie. Udziela wskazówek, które pomagają zmniejszyć ryzyko narażenia na gorszej jakości powietrze. Dzięki współpracy z oczyszczaczem Philips możemy za jej pomocą zdalnie sterować oczyszczaczem oraz sprawdzać jakoś powietrza w domu, zawsze i wszędzie, gdziekolwiek jesteśmy.
*Test kliniczny przeprowadzony na oczyszczaczach powietrza Philips przy użyciu pyłków traw, Bergmann; sierpień 2015