Ekologiczne podsumowanie 2019 roku. "XXI wiek to mogą być wojny o wodę"

[object Object]
Za nami najgorętsza dekada w historiiNASA's Scientific Visualization Studio/Kathryn Mersmann
wideo 2/22

2019 rok to z jednej strony ruch na rzecz klimatu, z drugiej - problemy z dostępem do wody pitnej. W programie "Wstajesz i wiesz" Katarzyna Karpa-Świderek z WWF Polska podsumowała ubiegły rok pod kątem ekologii.

Jak powiedziała Katarzyna Karpa-Świderek z WWF Polska w programie "Wstajesz i wiesz", w nowym roku w kontekście ekologii powinniśmy życzyć sobie działań wypływających z deklarowanych postanowień. Nasza planeta osiągnęła poziom, w którym jest już za mocno eksploatowana i nie jest w stanie sama się odnawiać. W ubiegłym roku zaczęło pojawiać się coraz więcej zrozumienia tej kwestii i dyskusji na temat ekologii.

- Widać było, że ta maszyna jest już rozkręcona, co jest dużą zasługą Grety Thunberg. Ona i ten dyskurs ekologiczny zaczęli się przebijać do świadomości. I rzeczywiście dużo się zmieniło. Greta jest przykładem osoby, która z żelazną logiką powiedziała - "Po co mam chodzić do szkoły, skoro świat nie słucha naukowców?". Świat kupił jej narrację, ale przecież o tym, że mamy problem z klimatem, zanieczyszczeniem, degradacją planety, mówiono już od bardzo dawna, tylko ten ekologiczny głos miał problem z przebiciem się i znalezieniem ambasadora, który tę ideę poniesie. To jej się na pewno udało - powiedziała Karpa-Świderek.

Ekologiczne decyzje polityczne

Jak zauważyła, w przypadku ekologii kluczową rolę odgrywają rządzący. Podejmują decyzje, które bezpośrednio wpływają na kondycję Ziemi.

- My jako WWF spędziliśmy ten rok jeżdżąc z politykami po różnych miastach i pytając ich, co oni chcą tak naprawdę zrobić. To były najbardziej ekologiczne wybory Polaków i podsumowując ten rok, były też ekologiczne, ponieważ Polacy mówili, że klimat jest drugim [najważniejszym - przyp. red.] tematem po służbie zdrowia - mówiła.

Karpa-Świderek wspomniała, że w swoim expose premier Mateusz Morawiecki podsunął pomysł wprowadzenia systemu kaucyjnego. Jak twierdziła, to dobry pomysł, o ile z deklaracji będą rodzić się konkretne cele. Na Litwie taki pomysł sprawdził się świetnie.

CZYTAJ WIĘCEJ O SYSTEMIE KAUCYJNYM

- Ostatnio szłam lasem i było w nim bardzo dużo butelek. [...] Naliczyłam ich kilkaset na takim niewielkim obszarze. Pomyślałam sobie, że gdyby każda z tych butelek kosztowała 50 groszy to byłabym o kilkaset złotych do przodu. I to jest coś, co działa. To jest ten konkret, który mógłby skłonić ludzi do potraktowania odpadu jako produktu, jako wartości. Przecież to jest bez sensu, że produkujemy coś, co będzie z nami 400 lat, a używamy tego raz - opowiedziała.

Recykling i odzysk energii z odpadow z tworzysz sztucznych (PAP/ADAM ZIEMIENOWICZ/MARIA SAMCZUK)PAP/ADAM ZIEMIENOWICZ/MARIA SAMCZUK

Wyższa temperatura, mniej wody

Specjalistka wspomniała także, że pojawiają się teorie łagodzące problem przegrzewającego się klimatu. Z naukowego punktu widzenia, klimat zawsze ulegał zmianom, jednak teraz planeta powinna się ochładzać. Człowiek tymczasem przez 150 lat ewolucji przemysłowej podniósł jej temperaturę o jeden stopień Celsjusza.

Średnia temperatura na Ziemi (Adam Ziemienowicz/PAP/DPA)Adam Ziemienowicz/PAP/DPA

- My totalnie zburzyliśmy cykl klimatyczny [...] Dla mnie bardzo przemawiające są dane, mówiące ile nas, ludzi jest na ziemi i w związku z tym, jakie mamy potrzeby. Że od 1900 roku liczba naszej ludności wzrosła. Teraz jest nas 7,5 miliarda, a na początku 1900 roku było nas około 2,5 miliarda. To jest naprawdę lawinowy skok. Musimy myśleć, że skoro jest nas więcej, to jak lepiej podzielić te zasoby między siebie, żebyśmy byli w stanie funkcjonować - tłumaczyła.

Dla Karpy-Świderek doskonałym przykładem jest tutaj woda.

- Z jednej strony mamy do czynienia z nadmiernym zużywaniem wody. Ona jest coraz gorszej jakości, bo przecież gospodarujemy nią źle, a potem coś, co powinno być zasobem dla wszystkich, butelkujemy i sprzedajemy jeszcze w plastiku i są ludzie, których nie stać na wodę. Czyli z jednej strony, szczególnie w krajach afrykańskich tej wody nie ma, a z drugiej strony oni nie mogą też kupić wody dobrej jakości -wody butelkowanej - bo ich na nią nie stać. Czyli odbieramy też ludziom prawa człowieka. [...] XXI wiek to mogą być wojny o wodę - powiedziała.

Ekspertka przyznała, że jest przerażona decyzjami, jakie zapadają odnoście polskiej hydrologii. W wielu rzekach, między innymi w Wiśle, poziom wody jest bardzo niski. Sprawy nie ułatwiają bezśnieżne zimy, ponieważ nie ma dodatkowych zapasów, które mogłyby wniknąć w powierzchnię ziemi. Problemu nie rozwiążą też w pełni zbiorniki retencyjne, z których woda potrafi wyparowywać w bardzo szybkim tempie.

- Generalnie musimy do przyrody podejść całościowo i zacząć myśleć o tym, żeby oszczędzać te zasoby, które przyroda nam dostarcza. I jest lepiej, bo ludzie częściej mówią o ekologii, dzieci są na to bardzo wrażliwe. Do dzieci niesamowicie przemawiają obrazy na przykład żółwia, który ma w nosie słomkę albo wielorybów, które umierają, bo mają żołądki pełne plastiku. Ale z drugiej strony jest ta perspektywa czy coś faktycznie potrafimy zmienić. I mam wrażenie, że na razie jesteśmy na początku tej drogi - oceniła.

Susza niejedno ma imię (PAP/EPA Małgorzata Latos)PAP/EPA Małgorzata Latos

Pociąg o nazwie technologia

Jedną z ekonomicznych pobudek do tego, by zmienić coś w kwestii klimatu, może być postawienie na energię odnawialną. Jednak jak stwierdziła Karpa-Świderek, w przypadku Polski sprawa może być utrudniona.

- My tak długo zaniedbując kwestię odnawialnych źródeł energii, nie wskoczyliśmy do tego pociągu, który nazywa się technologia. I teraz musimy tę technologię kupować. Niemcy przez wiele lat inwestowały w to, by tę technologię rozwijać i teraz też odcinają od tego kupony, bo są w stanie ją sprzedawać. Na przykład takim krajom jak my - stwierdziła.

Jednak w jej rozumieniu, możliwe jest wdrożenie odpowiednich mechanizmów, które sprawią, że degradacja środowiska nie będzie opłacalna. Jednym z nich może być informowanie przez producentów kupowanego produktu, ile wynosi koszt ekologiczny jego produkcji lub transportu.

- W momencie, w którym my nie uwzględniamy kosztów degradacji środowiska w konkretnym produkcie, to my prawdziwie nie szacujemy jego wartości i dopóki tak będzie to ci, co niszczą środowisko będą do przodu, bo im się to będzie opłacało - podsumowała.

Całą rozmowę z Karpą-Świderek zobaczysz tutaj:

Autor: kw/aw / Źródło: tvn24

Źródło zdjęcia głównego: Paweł Czerwiński/Unsplash

Pozostałe wiadomości

Alert RCB został wysłany w niedzielę do odbiorców na wschodzie Polski. Nadchodzące godziny mają przynieść ulewy i silne burze. W nocy ostrzeżenie przed intensywnym deszczem wydano w województwie dolnośląskim.

Alert RCB dla kolejnych województw. "Słuchaj poleceń służb"

Alert RCB dla kolejnych województw. "Słuchaj poleceń służb"

Aktualizacja:
Źródło:
RCB, tvnmeteo.pl

Gdzie jest burza? W niedzielę 3.08 w części kraju pojawiają się wyładowania atmosferyczne. Burzom towarzyszą opady deszczu oraz silny wiatr. Śledź aktualną sytuację pogodową w Polsce w tvnmeteo.pl.

Gdzie jest burza? Wyładowania nad kolejnymi regionami

Gdzie jest burza? Wyładowania nad kolejnymi regionami

Źródło:
tvnmeteo.pl

IMGW wydał ostrzeżenia meteorologiczne. We wschodniej Polsce w niedzielę spodziewane są burze z silnymi opadami deszczu i gradem. W życie mają wejść alarmy drugiego stopnia.

Uwaga na burze i skwar. Są pomarańczowe alarmy

Uwaga na burze i skwar. Są pomarańczowe alarmy

Źródło:
IMGW

Rząd Portugalii wprowadził stan alarmowy na terenie całej kontynentalnej części kraju w związku z trudną sytuacją pożarową. Prognozowane są tam temperatury sięgające 40 stopni Celsjusza. Najgroźniejsze pożary szaleją w północnych dystryktach, w pobliżu Parku Narodowego Peneda-Geres.

Stan alarmowy w prawie całym kraju. "To bardzo niesprawiedliwa walka"

Stan alarmowy w prawie całym kraju. "To bardzo niesprawiedliwa walka"

Źródło:
PAP, RTP Noticias, bombeiros.pt

Trzęsienie ziemi nawiedziło Półwysep Kamczatka w niedzielę. W jego następstwie rosyjskie ministerstwo ds. nadzwyczajnych wydało ostrzeżenie przed możliwością wystąpienia tsunami. Do wstrząsów doszło w kilka dni po ogromnym trzęsieniu ziemi o magnitudzie 8,8, jednego z najsilniejszych w historii.

Kolejne wstrząsy na Kamczatce. Ostrzeżenie przed możliwym tsunami

Kolejne wstrząsy na Kamczatce. Ostrzeżenie przed możliwym tsunami

Źródło:
PAP, tvnmeteo.pl

W najbliższych dniach niebo nad Polską będzie mocno zachmurzone. O ile w niedzielę będzie bardzo ciepło, a miejscami nawet upalnie, o tyle w kolejnym tygodniu, zwłaszcza do środy, na termometrach zobaczymy niższe wartości. W prognozach widać jednak szansę na powrót gorącego lata.

Widać szansę na gorące lato. Najpierw przyjdą ulewy

Widać szansę na gorące lato. Najpierw przyjdą ulewy

Źródło:
tvnmeteo.pl

Pogoda na dziś. W niedzielę 3.08 prognozowany jest duży kontrast temperatury między zachodem i wschodem. Termometry pokażą do 29 stopni Celsjusza. Pojawią się opady, możliwe są burze z ulewami.

Pogoda na dziś - niedziela, 3.08. Duża różnica temperatury w Polsce

Pogoda na dziś - niedziela, 3.08. Duża różnica temperatury w Polsce

Źródło:
tvnmeteo.pl

Północna krawędź Wielkiego Kanionu Kolorado płonie od prawie miesiąca. W ostatnich dniach pożar przybrał na sile i dwukrotnie zwiększył swój zasięg. Stał się na tyle intensywny, że tworzy własną pogodę.

Megapożar tworzy własną pogodę

Megapożar tworzy własną pogodę

Źródło:
CNN

Ulewy, które przeszły w czwartek nad północno-wschodnimi Stanami Zjednoczonymi, spowodowały szereg szkód. Woda zalała między innymi mieszkania w Nowym Jorku.

Zbiegł na dół, bo usłyszał krzyk dziecka. "Musimy się stąd wydostać"

Zbiegł na dół, bo usłyszał krzyk dziecka. "Musimy się stąd wydostać"

Źródło:
CNN

Główny Inspektorat Ochrony Środowiska (GIOŚ) opracował listę najczystszych jezior i rzek w Polsce. Do pierwszych klas jakości wody, według norm wyznaczonych przez Komisję Europejską, zakwalifikowało się 19 akwenów.

Najczystsze jeziora i rzeki w Polsce. Lista

Najczystsze jeziora i rzeki w Polsce. Lista

Źródło:
PAP

W nocy ze środy na czwartek przez południową Gwineę przeszły silne deszcze. Ulewy spowodowały zawalenie się kilku budynków w Konakry, stolicy kraju, w wyniku czego śmierć poniosło kilkanaście osób. Spodziewane są kolejne obfite opady.

Po ulewach zawaliły się budynki. "Słyszałem, jak dzieci wołają o pomoc"

Po ulewach zawaliły się budynki. "Słyszałem, jak dzieci wołają o pomoc"

Źródło:
PAP, RFI

Czworo astronautów dotarło w sobotę na Międzynarodową Stację Kosmiczną (ISS). To "Załoga 11", która ma zastąpić swoich poprzedników wracających na Ziemię za kilka dni. Ich misja może potrwać dłużej niż zwykle.

Wymiana na orbicie. Misja może potrwać dłużej niż zwykle

Wymiana na orbicie. Misja może potrwać dłużej niż zwykle

Źródło:
PAP, Reuters

Sobota może przynieść części kraju burze. Przed groźnymi zjawiskami ostrzegają ratownicy z Karkonoskiej Grupy GOPR. W górach możliwe jest załamanie pogody.

"Dynamiczna i wymagająca pogoda". GOPR ostrzega przed burzami

"Dynamiczna i wymagająca pogoda". GOPR ostrzega przed burzami

Źródło:
PAP, GOPR

Na początku tygodnia w Wielką Brytanię uderzyć ma pierwsza letnia burza. Floris, bo takie otrzymała imię, przyniesie ze sobą silny wiatr i ulewy. Porywy wiatru mogą przekraczać prędkość 130 kilometrów na godzinę.

Nadciąga Floris. Wielka Brytania szykuje się na uderzenie burzy

Nadciąga Floris. Wielka Brytania szykuje się na uderzenie burzy

Źródło:
BBC, metoffice.gov.uk

Perseidy pojawiają się już na polskim niebie. Powoli zbliża się ich maksimum, przypadające na 12 sierpnia. Ten popularny rój meteorów, zwany także "łzami świętego Wawrzyńca", powiązany jest z kometą Swift-Tuttle, która po raz ostatni zawitała do nas w 1992 roku.

Jeden z najpiękniejszych rojów meteorów wraca na nasze niebo

Jeden z najpiękniejszych rojów meteorów wraca na nasze niebo

Źródło:
PAP, Time And Date, tvnmeteo.pl

Północno-zachodnie Stany Zjednoczone nawiedziły w czwartek ulewy. W stanie Maryland powódź błyskawiczna odebrała życie 13-letniemu chłopcu, w Nowym Jorku woda wybiła studzienki i zalała metro. Pogoda zakłóciła także ruch lotniczy.

Powódź błyskawiczna porwała chłopca. 13-latek nie przeżył

Powódź błyskawiczna porwała chłopca. 13-latek nie przeżył

Źródło:
Reuters, CNN, CBS News

Wulkan Lewotobi Laki-laki w Indonezji w piątek ponownie się przebudził. Wybuch utworzył potężną kolumnę popiołu, a władze ostrzegły miejscową ludność przed możliwymi lawinami błotnymi.

Kolumna popiołu na 10 kilometrów. Ostrzeżenia dla mieszkańców

Kolumna popiołu na 10 kilometrów. Ostrzeżenia dla mieszkańców

Źródło:
Reuters, AFP

Sytuacja w miejscowości Święty Gaj na Żuławach Elbląskich, gdzie doszło do przerwania wału przeciwpowodziowego, nadal jest trudna. Pomimo nocnych działań w piątek rano uszkodzeniu uległ kolejny fragment wału.

Przerwany wał przeciwpowodziowy. "Sytuacja jest dramatyczna"

Przerwany wał przeciwpowodziowy. "Sytuacja jest dramatyczna"

Źródło:
TVN24

Druga w tym roku fala upałów ogarnie Hiszpanię. Państwowa Agencja Meteorologiczna AEMET ostrzega przed wysoką temperaturą. Z prognoz wynika, że w centrum i na południu kraju termometry mogą pokazać nawet 42 stopnie Celsjusza.

Kolejna fala upałów. Służby ostrzegają

Kolejna fala upałów. Służby ostrzegają

Źródło:
PAP, elconfidencial.com

W jerozolimskim zoo doszło do śmiertelnego wypadku - lampart uciekł z wybiegu i zaatakował pracownika. Mężczyzna zmarł w wyniku odniesionych obrażeń. Policja bada okoliczności zdarzenia.

Lampart uciekł z wybiegu i zabił pracownika zoo

Lampart uciekł z wybiegu i zabił pracownika zoo

Źródło:
BBC

Każdego roku w RPA kłusownicy zabijają kilkaset nosorożców. Aby ograniczyć ten proceder, naukowcy z Uniwersytetu Witwatersrand wymyślili ciekawą metodę - wstrzyknęli w rogi zwierząt substancję radioaktywną.

Radioaktywne rogi nosorożców pomogą w walce z kłusownictwem

Radioaktywne rogi nosorożców pomogą w walce z kłusownictwem

Źródło:
BBC, Reuters

Burza piaskowa nawiedziła południowe wybrzeże Peru, znacząco ograniczając widzialność. Z powodu zjawiska zamknięte zostały sklepy. Skutki burzy odczuli również mieszkańcy Chile.

Widzialność spadła niemal do zera, niebo zrobiło się pomarańczowe

Widzialność spadła niemal do zera, niebo zrobiło się pomarańczowe

Źródło:
Reuters

Fala upałów nawiedziła południowy Iran. W czwartek termometry pokazały aż 51 stopni Celsjusza. Kraj mierzy się z niedoborem wody, dochodzi do przerw w dostawach prądu. Na najbliższe dni prognozowane są burze piaskowe.

Ponad 50 stopni. Władze ograniczają dostęp do wody

Ponad 50 stopni. Władze ograniczają dostęp do wody

Źródło:
PAP, qatar-tribune.com

W ciągu ostatnich tygodni łącznie dziewięć osób zmarło we Włoszech na Gorączkę Zachodniego Nilu - przekazały w czwartek służby medyczne. W czasie minionych siedmiu dni liczba zakażeń wirusem wywołującym tę chorobę wzrosła z 32 do 89.

Gorączka Zachodniego Nilu. We Włoszech zmarło dziewięć osób

Gorączka Zachodniego Nilu. We Włoszech zmarło dziewięć osób

Źródło:
PAP, tvnmeteo.pl, torinocronaca.it

Podczas prac na jednej z ulic Limy robotnicy natknęli się na ludzkie szczątki sprzed ponad tysiąca lat. Archeolog Jose Pablo Aliaga uważa, że odkrycie to może świadczyć o istnieniu rozległego prekolumbijskiego cmentarza ukrytego pod współczesną stolicą Peru.

Pod jedną z ulic odkryto szczątki sprzed tysiąca lat

Pod jedną z ulic odkryto szczątki sprzed tysiąca lat

Źródło:
PAP, Repozytorium Uniwersytetu Jagiellońskiego

Dla wszystkich zmęczonych mokrym i chłodnym latem mamy dobre wieści - widać już w prognozach temperaturę powyżej 30 stopni. Kiedy tylko szósta fala monsunu europejskiego dobiegnie końca, masy powietrza polarnomorskiego ustąpią miejsca tym ciepłym - znad południowej Europy oraz północnej Afryki. Maksima temperatury, które teraz wynoszą 20-25 stopni, wskoczą w przedział od 30 do 35 stopni. Lato śródziemnomorskie nie będzie trwać długo, ale pojawia się szansa na kilka dni z prawdziwym upałem.

Kiedy wróci upał? Amerykanie mają optymistyczne prognozy dla Polski

Kiedy wróci upał? Amerykanie mają optymistyczne prognozy dla Polski

Źródło:
TVN24+

W wyniku ekstremalnych ulew w chińskich miastach zginęły już 44 osoby. Jeden z największych zbiorników wodnych w Państwie Środka odnotował rekordowo wysoki poziom wody. Władze przyznają, że nie przygotowały się odpowiednio na tak groźną aurę.

Kolejne ofiary śmiertelne ulew. Władze przyznają się do błędu

Kolejne ofiary śmiertelne ulew. Władze przyznają się do błędu

Źródło:
Reuters, PAP, Chinanews.com, hangzhou.gov.cn, news.cctv.com

W Seulu, stolicy Korei Południowej, w lipcu odnotowano aż 22 noce tropikalne z rzędu. Jak przekazali meteorolodzy, to bezprecedensowa sytuacja, której nie zauważono dla tego miesiąca od początku prowadzenia pomiarów.

22 noce tropikalne z rzędu. W stolicy padł niechlubny rekord

22 noce tropikalne z rzędu. W stolicy padł niechlubny rekord

Źródło:
AFP, Al Jazeera

Pewien australijski kierowca trafił na nietypową przeszkodę podczas przejeżdżania przez rzekę w Parku Narodowym Kakadu. Był nią krokodyl ukrywający się w wodzie. Wideo ze zdarzenia stało się hitem w sieci.

Krokodyl utknął pod samochodem. "Nagranie jedyne w swoim rodzaju"

Krokodyl utknął pod samochodem. "Nagranie jedyne w swoim rodzaju"

Źródło:
ABC News, CNN

Światowa Organizacja Meteorologiczna (WMO) potwierdziła nowy rekord najdłuższego pioruna na świecie. Mierzył on ponad 800 kilometrów i zarejestrowano go w 2017 roku.

To najdłuższy piorun na świecie. "Niesamowita moc natury"

To najdłuższy piorun na świecie. "Niesamowita moc natury"

Źródło:
The Guardian, WMO