Ekologiczne podsumowanie 2019 roku. "XXI wiek to mogą być wojny o wodę"

[object Object]
Za nami najgorętsza dekada w historiiNASA's Scientific Visualization Studio/Kathryn Mersmann
wideo 2/22

2019 rok to z jednej strony ruch na rzecz klimatu, z drugiej - problemy z dostępem do wody pitnej. W programie "Wstajesz i wiesz" Katarzyna Karpa-Świderek z WWF Polska podsumowała ubiegły rok pod kątem ekologii.

Jak powiedziała Katarzyna Karpa-Świderek z WWF Polska w programie "Wstajesz i wiesz", w nowym roku w kontekście ekologii powinniśmy życzyć sobie działań wypływających z deklarowanych postanowień. Nasza planeta osiągnęła poziom, w którym jest już za mocno eksploatowana i nie jest w stanie sama się odnawiać. W ubiegłym roku zaczęło pojawiać się coraz więcej zrozumienia tej kwestii i dyskusji na temat ekologii.

- Widać było, że ta maszyna jest już rozkręcona, co jest dużą zasługą Grety Thunberg. Ona i ten dyskurs ekologiczny zaczęli się przebijać do świadomości. I rzeczywiście dużo się zmieniło. Greta jest przykładem osoby, która z żelazną logiką powiedziała - "Po co mam chodzić do szkoły, skoro świat nie słucha naukowców?". Świat kupił jej narrację, ale przecież o tym, że mamy problem z klimatem, zanieczyszczeniem, degradacją planety, mówiono już od bardzo dawna, tylko ten ekologiczny głos miał problem z przebiciem się i znalezieniem ambasadora, który tę ideę poniesie. To jej się na pewno udało - powiedziała Karpa-Świderek.

Ekologiczne decyzje polityczne

Jak zauważyła, w przypadku ekologii kluczową rolę odgrywają rządzący. Podejmują decyzje, które bezpośrednio wpływają na kondycję Ziemi.

- My jako WWF spędziliśmy ten rok jeżdżąc z politykami po różnych miastach i pytając ich, co oni chcą tak naprawdę zrobić. To były najbardziej ekologiczne wybory Polaków i podsumowując ten rok, były też ekologiczne, ponieważ Polacy mówili, że klimat jest drugim [najważniejszym - przyp. red.] tematem po służbie zdrowia - mówiła.

Karpa-Świderek wspomniała, że w swoim expose premier Mateusz Morawiecki podsunął pomysł wprowadzenia systemu kaucyjnego. Jak twierdziła, to dobry pomysł, o ile z deklaracji będą rodzić się konkretne cele. Na Litwie taki pomysł sprawdził się świetnie.

CZYTAJ WIĘCEJ O SYSTEMIE KAUCYJNYM

- Ostatnio szłam lasem i było w nim bardzo dużo butelek. [...] Naliczyłam ich kilkaset na takim niewielkim obszarze. Pomyślałam sobie, że gdyby każda z tych butelek kosztowała 50 groszy to byłabym o kilkaset złotych do przodu. I to jest coś, co działa. To jest ten konkret, który mógłby skłonić ludzi do potraktowania odpadu jako produktu, jako wartości. Przecież to jest bez sensu, że produkujemy coś, co będzie z nami 400 lat, a używamy tego raz - opowiedziała.

Recykling i odzysk energii z odpadow z tworzysz sztucznych (PAP/ADAM ZIEMIENOWICZ/MARIA SAMCZUK)PAP/ADAM ZIEMIENOWICZ/MARIA SAMCZUK

Wyższa temperatura, mniej wody

Specjalistka wspomniała także, że pojawiają się teorie łagodzące problem przegrzewającego się klimatu. Z naukowego punktu widzenia, klimat zawsze ulegał zmianom, jednak teraz planeta powinna się ochładzać. Człowiek tymczasem przez 150 lat ewolucji przemysłowej podniósł jej temperaturę o jeden stopień Celsjusza.

Średnia temperatura na Ziemi (Adam Ziemienowicz/PAP/DPA)Adam Ziemienowicz/PAP/DPA

- My totalnie zburzyliśmy cykl klimatyczny [...] Dla mnie bardzo przemawiające są dane, mówiące ile nas, ludzi jest na ziemi i w związku z tym, jakie mamy potrzeby. Że od 1900 roku liczba naszej ludności wzrosła. Teraz jest nas 7,5 miliarda, a na początku 1900 roku było nas około 2,5 miliarda. To jest naprawdę lawinowy skok. Musimy myśleć, że skoro jest nas więcej, to jak lepiej podzielić te zasoby między siebie, żebyśmy byli w stanie funkcjonować - tłumaczyła.

Dla Karpy-Świderek doskonałym przykładem jest tutaj woda.

- Z jednej strony mamy do czynienia z nadmiernym zużywaniem wody. Ona jest coraz gorszej jakości, bo przecież gospodarujemy nią źle, a potem coś, co powinno być zasobem dla wszystkich, butelkujemy i sprzedajemy jeszcze w plastiku i są ludzie, których nie stać na wodę. Czyli z jednej strony, szczególnie w krajach afrykańskich tej wody nie ma, a z drugiej strony oni nie mogą też kupić wody dobrej jakości -wody butelkowanej - bo ich na nią nie stać. Czyli odbieramy też ludziom prawa człowieka. [...] XXI wiek to mogą być wojny o wodę - powiedziała.

Ekspertka przyznała, że jest przerażona decyzjami, jakie zapadają odnoście polskiej hydrologii. W wielu rzekach, między innymi w Wiśle, poziom wody jest bardzo niski. Sprawy nie ułatwiają bezśnieżne zimy, ponieważ nie ma dodatkowych zapasów, które mogłyby wniknąć w powierzchnię ziemi. Problemu nie rozwiążą też w pełni zbiorniki retencyjne, z których woda potrafi wyparowywać w bardzo szybkim tempie.

- Generalnie musimy do przyrody podejść całościowo i zacząć myśleć o tym, żeby oszczędzać te zasoby, które przyroda nam dostarcza. I jest lepiej, bo ludzie częściej mówią o ekologii, dzieci są na to bardzo wrażliwe. Do dzieci niesamowicie przemawiają obrazy na przykład żółwia, który ma w nosie słomkę albo wielorybów, które umierają, bo mają żołądki pełne plastiku. Ale z drugiej strony jest ta perspektywa czy coś faktycznie potrafimy zmienić. I mam wrażenie, że na razie jesteśmy na początku tej drogi - oceniła.

Susza niejedno ma imię (PAP/EPA Małgorzata Latos)PAP/EPA Małgorzata Latos

Pociąg o nazwie technologia

Jedną z ekonomicznych pobudek do tego, by zmienić coś w kwestii klimatu, może być postawienie na energię odnawialną. Jednak jak stwierdziła Karpa-Świderek, w przypadku Polski sprawa może być utrudniona.

- My tak długo zaniedbując kwestię odnawialnych źródeł energii, nie wskoczyliśmy do tego pociągu, który nazywa się technologia. I teraz musimy tę technologię kupować. Niemcy przez wiele lat inwestowały w to, by tę technologię rozwijać i teraz też odcinają od tego kupony, bo są w stanie ją sprzedawać. Na przykład takim krajom jak my - stwierdziła.

Jednak w jej rozumieniu, możliwe jest wdrożenie odpowiednich mechanizmów, które sprawią, że degradacja środowiska nie będzie opłacalna. Jednym z nich może być informowanie przez producentów kupowanego produktu, ile wynosi koszt ekologiczny jego produkcji lub transportu.

- W momencie, w którym my nie uwzględniamy kosztów degradacji środowiska w konkretnym produkcie, to my prawdziwie nie szacujemy jego wartości i dopóki tak będzie to ci, co niszczą środowisko będą do przodu, bo im się to będzie opłacało - podsumowała.

Całą rozmowę z Karpą-Świderek zobaczysz tutaj:

Autor: kw/aw / Źródło: tvn24

Źródło zdjęcia głównego: Paweł Czerwiński/Unsplash

Pozostałe wiadomości

IMGW wydał najnowszą prognozę zagrożeń meteorologicznych. Na horyzoncie widać upał - jednego dnia alarmami drugiego stopnia może zostać objęta nawet połowa województw. Sprawdź, gdzie może być niebezpiecznie.

Pół Polski na pomarańczowo. IMGW może wydać ostrzeżenia przed upałem

Pół Polski na pomarańczowo. IMGW może wydać ostrzeżenia przed upałem

Aktualizacja:
Źródło:
IMGW

Pogoda na jutro, czyli na wtorek 26.08. Noc będzie zróżnicowana pod względem zachmurzenia, miejscami mogą wystąpić przelotne opady. Temperatura utrzyma się na umiarkowanym poziomie. W dzień dominować będzie pogodna aura, choć na północnym wschodzie możliwe są przelotne deszcze i lokalne burze.

Pogoda na jutro - wtorek, 26.08. Nocą miejscami przydadzą się parasole

Pogoda na jutro - wtorek, 26.08. Nocą miejscami przydadzą się parasole

Źródło:
tvnmeteo.pl

Intensywne opady deszczu spowodowały zniszczenia w południowym Jemenie. Jak opowiadali mieszkańcy miasta Aden, były to jedne z najpoważniejszych podtopień, jakie pamiętają. Woda wdzierała się do domów i niszczyła samochody.

Lało przez dwa dni. "Wszędzie zniszczone samochody, zalane domy"

Lało przez dwa dni. "Wszędzie zniszczone samochody, zalane domy"

Źródło:
Reuters, Anadolu Ajansi

Gwałtowny skok temperatury nastąpi już w ciągu kilku dni. Na jak długo zawita do nas ciepło? Sprawdź autorską, długoterminową prognozę pogody na 16 dni, przygotowaną przez prezentera tvnmeteo.pl Tomasza Wasilewskiego.

Pogoda na 16 dni: upał na sam koniec wakacji

Pogoda na 16 dni: upał na sam koniec wakacji

Źródło:
tvnmeteo.pl

W Hiszpanii trwa walka z gigantycznymi pożarami. W jednej z gmin w Galicji płomienie zdołały zbliżyć się do gospodarstw domowych. Władze alarmują, że tegoroczny sezon pożarowy jest najgorszy od blisko 20 lat.

Płomienie blisko domów. "Prowincja stoi w ogniu"

Płomienie blisko domów. "Prowincja stoi w ogniu"

Źródło:
Reuters, ENEX, El Pais

Sierpniowy rekord temperatury minimalnej został pobity na jednym z polskich mrozowisk. W poniedziałek rano termometry na stacji Biegun Zimna Kotliny Orawsko-Nowotarskiej pokazały zaledwie -3,6 stopnia Celsjusza. Przy gruncie było jeszcze mroźniej.

Tak mroźno w sierpniu nie było tu jeszcze nigdy

Tak mroźno w sierpniu nie było tu jeszcze nigdy

Źródło:
Biegun zimna Kotliny Orawsko-Nowotarskiej, IMGW, tvnmeteo.pl

W USA potwierdzony pierwszy przypadek zakażenia muchą śrubową u człowieka. Larwy tego pasożyta żyją w ciele żywiciela, zjadając jego tkanki. Owad jest szczególnie niebezpieczny dla zwierząt hodowlanych.

Mucha śrubowa w ciele człowieka. Pierwszy przypadek w USA

Mucha śrubowa w ciele człowieka. Pierwszy przypadek w USA

Źródło:
Reuters

Na północno-wschodnią część Wietnamu natarł groźny tajfun Kajiki. Miejscowe władze ewakuowały ponad 500 tysięcy osób oraz zamknęły szkoły i lotniska.

Ponad pół miliona osób z nakazem ewakuacji. Tajfun nadciągnął

Ponad pół miliona osób z nakazem ewakuacji. Tajfun nadciągnął

Aktualizacja:
Źródło:
Reuters

Stado dzików spacerujące po jednej z dzielnic Budapesztu zwróciło uwagę jej mieszkańców. Władze stolicy Węgier postanowiły wyjść naprzeciw problemowi, stawiając w części miasta specjalne pułapki.

W tej stolicy postawiono pułapki na dziki

W tej stolicy postawiono pułapki na dziki

Źródło:
PAP

Górskie mokradła w Kolorado mogą być miejscem powstawania silnej neurotoksyny. Jak wynika z badań, na skutek zanieczyszczenia środowiska w regionie powstały dogodne warunki do syntezy metylortęci. Naukowcy apelują, że jest to szczególnie niebezpieczne, ponieważ ekosystem jest źródłem wody pitnej dla ponad trzech milionów ludzi.

Górskie mokradła produkują śmiertelnie groźną substancję

Górskie mokradła produkują śmiertelnie groźną substancję

Źródło:
The Conversation

Firma SpaceX odwołała kolejny lot testowy Starshipa. W nocy z niedzieli na poniedziałek największa rakieta świata miała po raz dziesiąty wznieść się w powietrze. Jednak na pół godziny przed startem inżynierowie przerwali procedurę.

Lot Starshipa wstrzymany. Jest nowa data startu

Lot Starshipa wstrzymany. Jest nowa data startu

Źródło:
PAP, Reuters, SpaceX

W Normandii na północy Francji udało się uchwycić na nagraniu niezwykle efektowne zjawisko - fragment klifu runął do morza. Choć w pobliżu znajdowali się ludzie, w zdarzeniu nikt nie ucierpiał.

Fragment klifu runął do morza. Zobacz nagranie

Fragment klifu runął do morza. Zobacz nagranie

Źródło:
Reuters, huffingtonpost.fr

W niedzielę północne Włochy nawiedziła gwałtowna burza, które przyniosła ze sobą silny deszcz i wiatr, a miejscami także grad. Żywioł łamała drzewa, dewastował plaże oraz zamieniał ulice w potoki. Trwa usuwanie szkód.

Sztab kryzysowy, połamane drzewa, utrudnienia na kolei

Sztab kryzysowy, połamane drzewa, utrudnienia na kolei

Źródło:
PAP, tg24.sky.it

Hiszpańska agencja meteorologiczna AEMET przekazała, że fala upałów, która zakończyła się przed niespełna tygodniem, była najsilniejsza w historii pomiarów. Sierpniowa anomalia temperatury wyniosła 4,6 stopnia Celsjusza.

Takiej fali upałów jeszcze tam nie było

Takiej fali upałów jeszcze tam nie było

Źródło:
PAP, EFE, El Mundo

Tuż za Erin, która przez jakiś czas była huraganem, utworzyła się inna burza tropikalna. Fernand, bo takie otrzymała imię, w najbliższych dniach będzie przemieszczać się przez środkowy Atlantyk.

Tuż za Erin podąża Fernand. Czy stanie się huraganem

Tuż za Erin podąża Fernand. Czy stanie się huraganem

Źródło:
The Weather Channel, AccuWeather

W niedzielę na Kasprowym Wierchu leżał śnieg. Opady związane były z zimnym powietrzem arktycznym, które napływa obecnie do Polski. W niektórych miejscach termometry pokazywały w nocy ujemne wartości.

Odrobina zimy w sierpniu. W Tatrach spadł śnieg

Odrobina zimy w sierpniu. W Tatrach spadł śnieg

Aktualizacja:
Źródło:
TOPR, tvnmeteo.pl, TVN24

Szron pojawił się na samochodach w nocy z soboty na niedzielę. Na Kontakt24 otrzymaliśmy zdjęcia dokumentujące przymrozek na Dolnym Śląsku. To nie jedyne ciekawe zjawisko, jakie przyniosła nam pogoda w ciągu ostatniej doby.

Grad, szron i trąby wodne. Sobotnia aura na zdjęciach

Grad, szron i trąby wodne. Sobotnia aura na zdjęciach

Aktualizacja:
Źródło:
tvnmeteo.pl, Kontakt24

Jezioro w północnym Pakistanie jest na skraju wylania. Jak poinformowały władze prowincji Gilgit-Baltistan, zbiornik powstał na skutek zejścia lawiny błotnej, która zablokowała jedną z rzek. Jeśli dojdzie do przerwania naturalnej tamy, spiętrzona woda może zagrozić kilku miastom.

Po lawinie powstało jezioro. Jest śmiertelnie niebezpieczne

Po lawinie powstało jezioro. Jest śmiertelnie niebezpieczne

Źródło:
Reuters, The Nation Pakistan

W sobotę pogoda w Polsce jest zmienna. Lokalnie występują burze, a na północy nad Bałtykiem pojawiają się trąby wodne. Zjawiska można zobaczyć na nagraniach.

"Wyjąłem telefon i zacząłem nagrywać". Znów pojawiły się nad Bałtykiem

"Wyjąłem telefon i zacząłem nagrywać". Znów pojawiły się nad Bałtykiem

Źródło:
tvnmeteo.pl

Przed jedną ze szkół w mieście Pearl w amerykańskim stanie Missisipi pojawił się aligator. Dzieci i nauczyciele przez kilka godzin musieli pozostać w budynku. Zwierzę zostało bezpiecznie odłowione i przewiezione z dala od zabudowań.

Przed szkołą pojawił się aligator

Przed szkołą pojawił się aligator

Źródło:
CNN

Sześciu uczniów utonęło w Egipcie podczas wycieczki szkolnej na plaży Abu Tlat w Aleksandrii. Mimo obowiązującego zakazu kąpieli, grupa weszła do morza. Ratownicy uratowali 21 innych osób. Jak informują lokalne media, zakaz wchodzenia do morza łamany jest notorycznie, co prowadzi do kolejnych tragedii.

Pływali mimo czerwonej flagi. Sześciu uczniów utonęło

Pływali mimo czerwonej flagi. Sześciu uczniów utonęło

Źródło:
PAP

W ostatnim czasie na plażach w trzech gminach brazylijskiego stanu Sao Paulo znaleziono setki martwych pingwinów. Większość z nich to młode osobniki. Naukowcy nie znają jeszcze dokładnej przyczyny tak masowej śmierci zwierząt, ale są pewne hipotezy.

Na plażach znaleziono setki martwych pingwinów

Na plażach znaleziono setki martwych pingwinów

Źródło:
PAP, Globo, Poder360

Brytyjscy naukowcy odkryli nowy gatunek dinozaura. Skamieniałości sprzed 125 milionów lat wskazują, że zwierzę wyróżniało się wyjątkowo długimi, kolczastymi wyrostkami na grzbiecie i ogonie, przypominającymi żagiel.

Jego grzbiet przypominał żagiel. Odkryto nowy gatunek dinozaura

Jego grzbiet przypominał żagiel. Odkryto nowy gatunek dinozaura

Źródło:
PAP

Na początku września dojdzie do zaćmienia Księżyca, które będzie można oglądać w naszym kraju. Tarcza naszego naturalnego satelity zostanie przysłonięta przez cień rzucany przez Ziemię.

Zbliża się zaćmienie Księżyca. Czy będzie widoczne w Polsce

Zbliża się zaćmienie Księżyca. Czy będzie widoczne w Polsce

Źródło:
PAP

Nawalny deszcz nawiedził stan Uttarakhand w północnych Indiach. Doprowadził do osunięcia ziemi i powodzi błyskawicznych. W lawinie błotnej całkowicie zniszczone zostały dwa domy, a kilkanaście kolejnych - poważnie uszkodzonych. Ekstremalne zjawiska pogodowe nasilają się wskutek zmieniającego się klimatu, a kolejne ulewy mogą jeszcze pogorszyć sytuację.

Lawina błotna przyszła w nocy. Są zaginieni

Lawina błotna przyszła w nocy. Są zaginieni

Źródło:
Reuters

Plaże w Guardamar del Segura, na południowo-wschodnim wybrzeżu Hiszpanii, zostały tymczasowo zamknięte po tym, jak w wodach przybrzeżnych zauważono dwa jadowite morskie ślimaki, znane też jako niebieskie smoki. Mimo niewielkich rozmiarów mogą być niebezpieczne - kontakt z nimi może grozić bolesnymi poparzeniami skóry.

Niebieskie smoki przy popularnych plażach. Zakazano kąpieli

Niebieskie smoki przy popularnych plażach. Zakazano kąpieli

Źródło:
CNN, tvnmeteo.pl